Enquête toeslagenaffaire van start, vaccins hamsteren en zzp'ers langer in de kou
NRCLunchkoers
Abonneer nu
Dinsdag 17 november 2020
nrc.nl/economie
door
Egbert Kalse

Ontwikkel jezelf met NRC.
Vanaf € 2,- per week word je abonnee en krijg je onbeperkt toegang tot betrouwbare journalistiek.

Goedemiddag! Het CPB heeft onderzocht hoe zwartspaarders reageren op boetevrije periodes. En wat denk je? Het werkt! En verder: de Tweede Kamer hoort ambtenaren en politici over de kinderopvangtoeslagaffaire, wie weet hoeveel doses van welk vaccin binnen te slepen en schijnzelfstandigen hoeven voorlopig nog niet op hulp van de overheid te rekenen.

Komt allen tot inkeer. De rijken blijken nog rijker dan gedacht en dat komt doordat ze hun zwarte spaargeld uit het buitenland naar Nederland haalden. Vooral de 5 procent meest vermogende huishoudens heeft de afgelopen jaren gebruik gemaakt van een regeling van de fiscus om tegen een lage boete (of zelfs boetevrij) het zwarte spaargeld naar Nederland terug te sluizen. Daardoor stijgt het aandeel van de rijkste duizend huishoudens in de totale vermogensverdeling van 8,8 procent naar 9,4 procent.

Dat blijkt uit een vanmorgen gepresenteerd onderzoek van het Centraal Planbureau naar de effecten van de zogenoemde inkeerregeling op zwartspaarders.

Sinds 1998, niet geheel toevallig de tijd dat er in Europa hard werd onderhandeld over de informatieuitwisseling over buitenlandse spaartegoeden,  geeft de overheid zwartspaarders met enige regelmaat de kans hun zwarte spaargeld aan te geven bij de fiscus. Wie dat doet, ontloopt een hoge boete (een tarief van 30 procent bovenop de reguliere vermogensbelasting). Wie dat niet doet en daarna alsnog gepakt wordt, is de klos. Die kan boetes tot 300 procent van de ontdoken belasting tegemoet zien.

Uit de studie, gebaseerd op 27.000 geanonimiseerde zwartspaarders die tussen 2002 en 2018 aan de regeling deelnamen,  komt de archetypische belastingontduiker naar voren:

  • Vooral mannen, gemiddeld 65 jaar en relatief vaak ondernemer
  • Bijna 12 miljard euro aangegeven, hetgeen een extra 2,1 miljard euro aan extra belastinginkomsten opleverde
  • Het gemiddelde ingekeerde vermogen bedroeg 435.000 euro en was vooral afkomstig uit België, Luxemburg en Zwitserland
  • Hoe groter het vermogen, des te verder weg en des te beter beschermd het was (krabbelaars in België, echte rijken in Zwitserland en verder)

De regelingen blijken goed te werken, constateert het CPB. Iedere ‘inkeerperiode’ waar geen boete geldt, levert een piek op in het aantal inkeerders. Van de 60 miljard aan zwart spaargeld (9 procent van het bbp) is de afgelopen jaren 12 miljard ´ingekeerd´ en uit onderzoek blijkt dat geld dat eenmaal terug is in Nederland niet meer vertrekt. Sinds 2014 zijn er geen nieuwe inkeerregelingen meer geweest.
 

Liedje voor de lunch: The Future, Leonard Cohen

Luister nu

De onderste steen.Na jaren van opgewonden debatten, weggestuurde staatssecretarissen en weinig aandacht voor de eigen rol in dit proces is de Tweede Kamer deze week dan eindelijk begonnen met het onderzoek naar de kinderopvangtoeslagaffaire. Gisteren opende voormalig algemeen directeur Belastingen Hans Blokpoel het bal, en de komende twee weken zal een lijst ambtenaren en politici onder ede gehoord worden door acht Kamerleden.

Waar gaat het ook alweer over? Onder druk van de Tweede Kamer is ongeveer tien jaar geleden de fraudebestrijding bij de uitkering van toeslagen verscherpt. Ouders van wie gedacht werd dat zij fraudeerden, moesten alle toeslagen terugbetalen, met grote financiële problemen tot  gevolg. De Belastingdienst verloor de menselijke maat uit zicht en richtte gezinnen te gronde, de politiek deed aanvankelijk niks, werd toen boos en wil nu weten wat er precies gebeurd is.  En intussen wachten duizenden gezinnen nog steeds op compensatie voor de geleden schade. De enquête is dagelijks hier live te volgen. 

Hamsteren! Na Pfizer en BioNtech vorige week was het deze week de beurt aan Moderna om een coronacaccin aan te kondigen. Nog beter (effectiever) en ook nog eens makkelijker te bewaren dan het Pfizer-vaccin. Goed nieuws dat zich direct in hogere koersen op de beurzen vertaalde (en zelfs een fusie- en overnamegolfje opleverde)

De wereldwijde race om aan vaccin te komen is inmiddels volop in gang. Brussel maakte gisteren bekend een deal te hebben gesloten met het Duitse CureVac voor 405 miljoen doses vaccin. Eerder al sloot de Europese Commissie een deal met Pfizer voor 300 miljoen vaccins en met nog drie andere, niet bij naam genoemde producenten. Een deal met Moderna wordt snel verwacht. De vaccins worden via een vaste verdeelsleutel onder de lidstaten verdeeld. Nederland heeft recht op 3,89 procent van de Europese vaccins.

Schijnmaatregelen. En weer is het niet gelukt om iets te doen aan de uitbuiting van mensen op de arbeidsmarkt. Een eerder aangekondigd plan om zogenoemde schijnzelfstandigheid strafbaar te stellen is met ongeveer een jaar uitgesteld. Bedrijven die onterecht met zzp’ers werken, hebben voorlopig niets te vrezen omdat de Belastingdienst de regels niet zal handhaven, schreven minister Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) en staatssecretaris Hans Vijlbrief (Financiën, D66) maandag aan de Tweede Kamer.

Eerst wil het kabinet duidelijkheid geven over welk werk precies door zzp’ers mag worden gedaan en welk werk niet. Maar ja, een internetformulier dat die duidelijkheid had moeten geven, loopt vertraging op. Het was de bedoeling dat een testversie deze herfst online zou komen, maar dat gebeurt pas op 11 januari. Het uitstel is een nieuwe tegenslag voor het kabinet, dat al langer worstelt met het complexe zzp-dossier, maar vooral voor zzp´ers die nu nog langer moeten wachten op rechtsbescherming.

 

Wat we verder lazen:

Bedankt voor het lezen. Tot morgen!

Heb je nog vragen of opmerkingen? Mail ons op [email protected]

Deze mail is verzonden naar [email protected]. Stuur deze mail vooral door naar vrienden. Zij kunnen zich vervolgens hier aanmelden.
Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief. Beheer je instellingen voor de nieuwsbrief. (Hier kun je afmelden).
Deel deze nieuwsbrief TwitterFacebookLinkedInWhatsapp
NRC