Nieuwsbrief Federatie Landbouw en Zorg
 
Bekijk de webversie
Beste geïnteresseerde in de zorglandbouw
Bijgaand nodigen we ook u van harte uit om een kijkje te nemen bij een van de bijna 50 zorgboerderijen die een Open dag organiseren op of rond 25 juni. Daar kunt u ook heen gaan om zelf te ervaren waarom deelnemers zorgboerderijen al jaren hoge cijfers van waardering geven én hoe de kernwaarden hiervoor zorgen. Deze kernwaarden vormen de basis van het kwaliteitskader. Dit werd 2 juni gelanceerd, het verslag willen we hierbij ook graag met u delen (zie onder). Daarbij zijn er veel ontwikkelingen in de jeugdzorg, waarover we samen met de Eleven Floawers Foundation 19 mei een congres organiseerden. Zo konden jeugdzorgboeren input geven voor de Hervormingsagenda jeugd. Tot slot het laatste artikel: dat gaat over de omzetstijging in de multifunctionele landbouw. Daar liggen veel kansen. Recent nieuws vindt u ook op zorgboeren.nl
 
Veel leesplezier!
25 juni: Open dag op de zorgboerderij
Zaterdag 25 juni is het na drie jaar weer tijd voor een Open dag op de zorgboerderij. In het hele land openen zorgboerderijen aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg hun deuren. Zie voor alle deelnemende zorgboerderijen www.zorgboeren.nl/open-dag

Tijdens de Open dag laten zorgboerderijen zien wat ze doen. Veelal zijn er deelnemers (hulpboeren) aanwezig, worden er producten van eigen boerderij aangeboden en zijn er kinderactiviteiten.

Kwaliteitskader
Dit jaar gaat de speciale aandacht naar het nieuwe Kwaliteitskader van de Zorglandbouw, dat 2 juni is gelanceerd. Zorgboerderijen zijn professionele zorgaanbieders, in een hele bijzondere setting. Het kwaliteitskader zorgt dat dit goed georganiseerd wordt. Daarnaast werken ook alle bij de Federatie aangesloten zorgboeren met een keurmerk. Hiermee wordt gecontroleerd of aan alle normen en wetten in de zorg is voldaan.

Maarten Fischer, directeur van de Federatie: “Onze zorgboeren hebben iets unieks in handen, wat natuurlijk wel moet voldoen aan alle regels voor de zorg. Die kernwaarden, én de professionaliteit, die hebben we nu op een vooruitstrevende manier samengebracht. Ook andere zorgaanbieders en landelijke overheden zijn onder de indruk van de manier waarop we dat gedaan hebben. Ze noemen het een voorbeeld voor de zorg in brede zin. Daar zijn we als sector best trots op.”

In het kwaliteitskader zijn de kernwaarden van de zorglandbouw vastgelegd, zoals Ik word gezien en gehoord, Ik beweeg veel, Er is ruimte en ik kan veel buiten zijn of Ik kan kiezen uit nuttig werk. Deelnemer Roy vertelde tijdens de lancering van het Kwaliteitskader: "Ik ben heel graag buiten bezig. Met hout en in de tuin, ik doe allerlei klusjes. Daarvoor kom ik elke dag met plezier mijn bed uit."
De kernwaarden vallen allemaal onder de kernwoorden Samen, Buiten en Gewoon. Op zorgboerderijen staan deze kernwaarden voor de deelnemers centraal. De persoonlijke aandacht, het buiten zijn, de dieren en de moestuin zorgen dat mensen zich verbonden en waardig voelen, wat voor heel veel deelnemers fijn en helend is. 

Leuk gezinsuitje
De zorgboerderijen die aangesloten zijn bij de Federatie, hebben materiaal gekregen om deze kernwaarden toe te lichten en zullen dit tijdens de Open dag benutten waar dat kan. Daarnaast is het vooral ook een leuk uitje voor het gezin, waarbij er vaak dieren geaaid kunnen worden, producten geproefd en soms is er nog een optreden. Kijk even op zorgboeren.nl voor een deelnemende zorgboerderij bij jou in de buurt! Let wel even op: sommige zorgboerderijen zijn een andere dag geopend, kijk dus even goed welke dag en tijd de zorgboerderij in jouw buurt open is op zorgboeren.nl/open-dag
Kwaliteitskader goed ontvangen in zorgwereld
De zorglandbouw presenteerde 2 juni haar eigen kwaliteitskader tijdens een feestelijke bijeenkomst met diverse sprekers . Het kwaliteitskader legt vast waar de zorglandbouw voor staat, vanuit deelnemersperspectief. Het helpt zorgboeren de kwaliteit constant te blijven verbeteren. En het biedt financiers en toezichthouders houvast bij de beoordeling van de kwaliteit.

Kernwaarden
De waarden die deelnemers hebben benoemd als heel belangrijk op de zorgboerderijvormen de basis van het kwaliteitskader en noemen we de kernwaarden. Zoals ‘Ik word gezien en gehoord’, ‘Ik krijg de kans om te leren’ en ‘Er is ruimte en ik kan veel buiten zijn’. Ook ‘Het ritme op de boerderij geeft mij houvast’ is er 1. Deelnemer Roy vertelde hier tijdens de lancering over: “Ik houd ervan om op de boerderij klusjes te doen. Met hout en in de tuin. Daar kom ik graag mijn bed voor uit. De structuur helpt mij.” Kees vertelde dat zijn moeder met Alzheimer op de zorgboerderij ‘weer helemaal is teruggeveerd’. “Voor haar is het op de boerderij net zoals in het gewone leven dat ze altijd had. Ze houdt er niet van om stil te zitten, ze is liever in de weer.” ‘Het is op de boerderij net als in het gewone leven’ is daarom ook zo’n kernwaarde.

Door bewust aandacht te hebben voor persoonlijke zorg, het ophalen van ervaringen, reflecteren en leren en het kwaliteitsverslag worden deze kernwaarden bewaakt. Op die manier geeft het kwaliteitskader aan hoe naar goede zorg gestreefd wordt, in plaats van waar minimaal aan moet worden voldaan zoals bij een keurmerk. “Het gezond verstand blijft zo actief”, vertelde spreker Jan van Baardewijk, die als bedrijfskundige het fenomeen kwaliteit bestudeert. Hij gaf een paar rake voorbeelden van het belang van gezond verstand en liet mensen ook op elkaar het gezond verstand oefenen. Hij maakte zo duidelijk dat niet alles in regels is te vatten. “Vooral niet als het gaat om omgang met deelnemers, die allemaal verschillend zijn. Daar is het gezonde verstand heel bruikbaar.”  

Een zorgboer vertelde over het dilemma dat een mantelzorger moest langskomen om oogdruppels te druppelen, omdat degene die dat al 30 jaar deed op de zorgboerderij haar licentie had laten verlopen. Een ander vertelde over zwemmen zonder diploma in het zwembad, om de zwemvaardigheid op peil te houden. Een derde vertelde over het sluiten van een hek, waarvoor een deelnemer zelf terug moest komen, omdat er anders sprake zou zijn van dwang. “En let op: soms denken mensen dat er overal regels voor zijn, maar blijkt de helft te zijn verzonnen”, aldus Jan.

Persoonsgerichte zorg
Hoofdinspecteur Angela van der Putten van jeugd en maatschappelijke zorg was enthousiast over het kwaliteitskader. “Het legt de basis voor veldnormen in de zorglandbouw en geeft bestaande en nieuwe zorgboeren houvast.” Ze prees verder de openheid, het centraal staan van reflecteren en de nadruk op persoonsgerichte zorg. “Het is erg belangrijk dat zorgboeren de juiste expertise hebben voor hun doelgroep.”

Maartje Roelofs, directeur Maatschappelijke Ondersteuning bij het ministerie van VWS, sprak mede namens haar collega’s van Jeugdzorg, Wet langdurige zorg en de Zorgverzekeringswet haar felicitaties uit over de totstandkoming van het kwaliteitskader. “Het is heel fijn dat het kwaliteitskader er is voor verschillende doelgroepen op de zorgboerderij. De kleinschaligheid en persoonlijke zorg vinden wij ook heel waardevol en de zorg op een boerderij geeft nog weer een extra eigen identiteit, wat een mooie aanvulling is op het zorglandschap. Het kwaliteitskader is ook goed bruikbaar voor gemeenten, want het vergroot de organiseerbaarheid. Ook werkt het vanuit deelnemersperspectief en daar willen we heen. Juist ook in de WMO. In jullie kwaliteitskader komen veel dingen samen, het is daarmee ook voor het grotere geheel bruikbaar”, besloot Roelofs.

Domeinoverstijgend
“Wij hebben het op het ministerie vaak over domeinoverstijgend, terwijl jullie het al in de praktijk brengen. De kernwaarden die jullie expliciet benoemen, daar gaat het om in de zorg. In jullie kwaliteitskader komen veel dingen samen, het is daarmee ook voor het grotere geheel bruikbaar”, besloot Roelofs.

Directeur Maarten Fischer sloot de bijeenkomst af met complimenten aan de mensen in de zaal, die allemaal een bijdrage leverden aan de totstandkoming van het kader. Hij gaf ook een reflectie vanuit andere landen, waar de zorglandbouw veelal nog in de kinderschoenen staat. “Maar overal komen de kernwaarden terug. Een moeder van een deelnemers vatte het eens samen met Samen, Buiten en Gewoon. Daar hebben wij nu ook de kapstok van de kernwaarden van gemaakt.”

Deelnemer Roy die aan het begin van de bijeenkomst vertelde hoe hij iedere dag met plezier naar de zorgboerderij gaat, hoopt dat er door het kwaliteitskader niet veel verandert. Maarten stelde hem gerust. “We zeggen wel: nu begint het!, maar eigenlijk is het al lang begonnen. Het kwaliteitskader geeft vooral woorden aan hetgeen we doen en helpt om het soms nóg beter te doen”

Zie voor meer info over het Kwaliteitskader en de persentaties de website zorgboeren.nl/kwaliteitskader

Op de foto vertelt deelnemer Roy wat hij heeft aan de zorgboerderij
Jeugdzorgboeren mogen zich meer laten zien
Zo’n twintig jeugdzorgboeren, onderzoekers en beleidsmakers gingen 19 mei in Ede met elkaar in gesprek om input te vergaren voor de Hervormingsagenda van het ministerie van VWS en de VNG. Naast hun inhoudelijke punten ter preventie van meer jeugdzorg, waarvoor ook een mooi filmpje was gemaakt, was vooral de conclusie: jeugdzorgboeren zijn een belangrijke speler in de jeugdzorg, maar brengen dat te weinig voor het voetlicht.

“Jullie mogen je veel meer laten zien”. Peter Dijkshoorn, landelijk ambassadeur Lerend Jeugdstelsel van de VNG en VWS is duidelijk in zijn standpunt. Zelfs voor hem is het kennis en expertise niveau van de aanwezig zorgboeren een positieve verrassing. Ook Lizanne van Buuren, proces coördinator van het OZJ (ondersteuningsteam jeugd) is onder de indruk van de kennis en passie van de aanwezige zorgboeren.

Tijdens de werkconferentie gingen de aanwezigen gezamenlijk op zoek naar antwoorden op de vraagstukken rondom preventie, instroom, doorstroom en uitstroom. Naast de twintig zorgboeren, Dijkshoorn en Van Buuren, waren ook vertegenwoordigers van gemeenten en onderzoeker van Wageningen University & Research Jan Hasssink aanwezig.

Bij preventie stond bijvoorbeeld een goede samenwerking tussen school en zorg op nummer 1, gevolgd door het bijbrengen van meer kennis bij ouders. Volgens een van de inbrengers is het belangrijk dat bijvoorbeeld autisme al voor het tweede jaar ontdekt wordt om al vroeg de goede begeleiding te bieden. Als preventie-maatregel zou het ook helpen als er laagdrempelige instroom locaties zijn, waarvoor geen indicatie vereist is. Ook zou de algemene maatschappelijke cultuur van ‘alles recht en strak en succesvol’ doorbroken moeten worden, zodat mensen het aandurven om aan te geven wat er niet goed gaat, waar ze hulp bij kunnen gebruiken. Lees verder (1 min)
Omzet multifunctionele landbouw en zorglandbouw weer gestegen
De zorglandbouw is in 2 jaar (2018 – 2020) tijd flink gegroeid. De omzet is gegroeid van € 250 naar € 315 miljoen; een plus van 26%. Het aantal bedrijven is 1.300 (+50). De omzet per bedrijf is gemiddeld € 242.500.
Dat blijkt uit de onderzoeksreeks ‘Kijk op multifunctionele landbouw’ van Wageningen University & Research in opdracht van het ministerie van LNV.

Arjan Monteny, voorzitter van de vakgroep Multifunctionele Landbouw van LTO Nederland en vicevoorzitter van de Federatie Landbouw en Zorg: "De omzet is sinds 2013 meer dan verdrievoudigd en sinds 2007 (eerste meting) exact verzevenvoudigd! De theoretische omzetpotentie werd in 2009 nog op € 150 miljoen geschat. Inmiddels zitten we dus in werkelijkheid op meer dan het dubbele. Een enorme prestatie van onze sector!"

Ook in de andere sectoren van de multifunctionele landbouw was groei te zien, zoals campings en boerderijwinkels. Circa 30% van de Nederlandse boeren en tuinders combineert agrarische activiteiten met activiteiten als zorglandbouw, kinderopvang, boerderijeducatie, boerderijverkoop, natuurbeheer en/of recreatie. Tussen 2018 en 2020 is de omzet, ondanks de coronapandemie, met maar liefst 15% gestegen naar ruim 1 miljard euro.

“Multifunctionele landbouw is allang geen ‘bijzaak’ meer”, vertelt Monteny. “Boeren en tuinders zien steeds meer de kansen die hun boerderij biedt om extra inkomsten te genereren en een verbinding te maken met de maatschappij.”

Lees verder (1 min)