Zelfcontrole vervangt bezoek toezichthouder

Vanwege de COVID-19 maatregelen plannen wij momenteel geen toezichtbezoeken bij boeren en tuinders. Omdat we het wel belangrijk vinden om de wetten en regels onder de aandacht te brengen en te zorgen voor naleving ervan, voeren we de zelfcontrole in. Iedereen die voor zelfcontrole in aanmerking komt, krijgt hiervan bericht. Ontvang jij van ons de zelfcontroleformulieren? Dan vragen we je deze zorgvuldig door te nemen en de vragenlijsten naar waarheid in te vullen.

In principe vervangt de zelfcontrole de komende twee jaar de controlebezoeken van het waterschap. Wanneer de COVID-19 maatregelen worden versoepeld, kan het zijn dat we steekproeven houden en bij je langskomen. Als bij een steekproef blijkt dat je de vragenlijsten niet naar waarheid hebt ingevuld, dan kan handhavend worden opgetreden.

Grondbewerking bij sloten: wat mag wel/niet?

Diepe grondbewerking naast een A-watergang is niet toegestaan. Hoe meet je tot waar je wél mag bewerken? De teelt-, mest- en spuitvrije zone is per gewas verschillend. Waar zit het verschil in? En wat zijn de regels voor onkruidbestrijding bij sloten? Toezichthouder Twan Loeffen legt in vlogjes uit wat wel en wat niet mag bij grondbewerking naast sloten. Zo zorgen we samen voor schoon, veilig en voldoende water.

De balenpers: van afval tot meststof

Sinds dit jaar stimuleren wij het gebruik van de balenpers voor de verwerking van slootmaaisel. De machine perst het natte maaisel dat vrijkomt bij slootonderhoud tot handzame balen, die jij, als agrariër, weer kan gebruiken als meststof op jouw land. Bij de inzet van de pers is in overleg met ecologen een aangepaste werkwijze vastgesteld om fauna een mogelijkheid te geven om te ontsnappen.

Natte vegetatie verwerken tot baal

De slootvuilpers, zoals hij officieel heet, werd 1,5 jaar geleden in opdracht van het waterschap ontwikkeld door Gebr. Tolenaars uit Nieuwendijk. John van Berne, adviseur watersysteem bij Aa en Maas is enthousiast. “We wilden het schonen van watergangen combineren met persen. Een balenpers voor droog gemaaid gras bestond natuurlijk al veel langer. Maar wat deze machine zo uniek maakt, is dat hij de natte, slappe vegetatie verwerkt tot een baal. Voor veel grondeigenaren is het gemakkelijker om een baal te verwerken dan een ril. Met een baal til je namelijk in één keer 1.000 kg aan nat maaisel op met de voorlader. Bij een ril moet je steeds opnieuw grijpen om kleine hoeveelheden maaisel op te pakken. Na enige tijd drogen op een verzamelplaats voor oogstresten kun je de baal uitrijden over het land. En zo maak je van afval weer een meststof.”

(Niet) inzetten van balenpers

De balenpers kan niet altijd worden ingezet. Zo bevindt zich op een aantal plaatsen in ons werkgebied nog te veel steenpuin in de grond. Dat werd vroeger toegepast om de taluds te verstevigen. Sinds kort kunnen grondeigenaren de balenpers wél inzetten wanneer de bodem erg nat is. In geval van zeer natte omstandigheden kunnen de wielen onder de balenpers worden vervangen door rupsbanden. “We verwachten de pers in zeker 40-50% van de 2.800 kilometer watergang die gemaaid moet worden in te kunnen zetten”, licht John van Berne toe. “En dat is toch weer 1100-1400 kilometer! Het inzetten van een balenpers is op basis van een proef die maximaal 7 jaar duurt.”

Aangepaste werkwijze voor fauna

In overleg met ecologen heeft Aa en Maas een aangepaste werkwijze vastgesteld om fauna een mogelijkheid te geven om te ontsnappen bij de inzet van de balenpers. Na het maaien schudt de machinist meerdere keren de korf boven het water, zodat vissen, amfibieën en andere watergebonden dieren in het water kunnen terugvallen. Door deze werkwijze is het niet noodzakelijk dat het maaisel op de kant wordt gelegd. Onderzoek toont aan dat bij het leggen van het maaisel op de kant, de aanwezige fauna niet kan vluchten. Onze werkwijze zorgt ervoor dat aanwezige fauna kan ontsnappen.

Puin en zwerfvuil

We zetten de balenpers alleen in binnen Toekomstbestendig slootonderhoud. Als waterschap bieden we grondeigenaren de mogelijkheid om het maaisel te ontvangen in een baal om zo het ruimen van het maaisel te vergemakkelijken en het hergebruik ervan te stimuleren. We zetten de pers pas in nadat we hierover afspraken hebben gemaakt met de aanliggende grondeigenaren die het maaisel ontvangen. Het overgrote deel van de waterlopen liggen in het buitengebied en niet langs openbare wegen, waardoor er nauwelijks sprake is van puin en zwerfvuil. Indien een aanliggend eigenaar aangeeft dat er puin en zwerfvuil aanwezig is, maken we indien nodig separate afspraken.

We willen tot een oplossing komen die voor iedereen werkt

Chantal Savelkouls, gebiedsbeheerder Aa en Maas

Toekomstbestendig slootonderhoud: eerlijke verdeling

Met goed onderhouden sloten kunnen we de waterstand en de waterkwaliteit op peil houden. Regelmatig baggeren en maaien voorkomt dat beken en sloten dichtslibben en zorgt ervoor dat het water schoon en gezond blijft. Wij hechten er veel belang aan dat de lasten die gepaard gaan met het onderhoud eerlijk worden verdeeld. Daarom rijden we aan de ene kant en leggen we het maaisel aan de overkant. De volgende keer doen we dat precies andersom.

Jij bepaalt mee

Zie je de verdeling liever anders? Dan horen we dat graag. We nodigen je uit om hierover werkafspraken te maken met de andere grondeigenaren bij jou in de buurt. Chantal Savelkouls, gebiedsbeheerder Aa en Maas: “In principe moet de aannemer aan beide kanten van het water kunnen rijden en het maaisel neer kunnen leggen. Dat is wel zo eerlijk. Maar als grondeigenaren er samen uitkomen mogen ze zelf bepalen aan welke zijde de aannemer rijdt, aan welke kant hij het maaisel neerlegt en hoe ze het maaisel willen ontvangen: in een ril, met de balenpers of op een hoop op de hoek van het perceel.”

Besluitvormingsbijeenkomsten (vanwege corona uitgesteld)

Door coronamaatregelen kunnen we op dit moment geen besluitvormings-bijeenkomsten organiseren. Zodra de maatregelen versoepeld worden en we weer bijeen mogen komen, nodigen we grondeigenaren uit die er samen niet uitkomen. Onder begeleiding van medewerkers van het waterschap worden de mogelijkheden besproken. “Wat is voor jou belangrijk, waar heb je moeite mee. We willen tot een oplossing komen die voor iedereen werkt. Zorg dat je er bij bent”, benadrukt Savelkouls, “dan bepaal je mee. Jouw idee kan voor jou heel groots zijn en voor ons een kleine moeite. We denken graag met je mee.”

Meer weten? Bekijk dan zeker de film: Gelijke verdeling van lasten en lusten.

Wettelijke maatregelen tegen druppeldrift

Vanaf 1 januari 2019 is een drukregistratievoorziening wettelijk verplicht, wat betekent dat van veldspuiten die neerwaarts spuiten in veel gevallen de spuitdruk geregistreerd moet worden. In die wetgeving was een en ander echter nog niet uitgewerkt. Het pakket aan maatregelen dat is opgenomen om de drift naar het oppervlaktewater te beperken, is verder geconcretiseerd. In 2020 zullen toezichthouders - zoals de waterschappen - daarom controles gaan uitvoeren.

Controles uitvoeren

Vorig jaar waren er nog veel vragen over de precieze maatregelen, zoals over de driftreductie-doppen, spuiten die niet-neerwaarts gericht zijn en spuiten die minder drift geven zoals sleepdoek en luchtondersteunende spuiten. Vandaar dat er in 2019 nauwelijks is gecontroleerd op de naleving. Nu de regelgeving verder is uitgewerkt en verduidelijkt, gaan toezichthouders de maatregelen wel controleren bij agrariërs en loonwerkers die gewasbeschermingsmiddelen in de open teelten toepassen.

Verschillende aanpakken

Het wettelijke pakket aan maatregelen tegen (druppel)drift geeft agrariërs en loonwerkers de keuze uit verschillende aanpakken. De eerste mogelijkheid is er een voor spuitdoppen die een driftreductieklasse hebben van 90% in combinatie met een spuitdrukregistratie. Wanneer je kiest voor doppen met een driftreductie van 75% of je laat drukregistratie weg, dan moet je een grotere teeltvrije zone langs het oppervlaktewater aangehouden.

Soort teelt	Driftreductie klasse	Teeltvrije zone met drukregistratie (cm)	Teeltvrije zone zonder drukregistratie (cm)
Intensief bespoten gewassen¹	75	150	300
Intensief bespoten gewassen¹	90	100	200
Overige gewassen²	75	50	100
braak	75	50	100

1 Aardappelen, uien, bloembollen en bloemknollen, aardbeien, asperges, prei, schorseneren, sla, wortelen, vaste planten en boomkwekerijgewassen.
2 Voorbeelden: suikerbieten, granen, witlofpennen, spruitkool, erwten, groenbemesters, mais en grasland.

Op bovenstaande tabel zijn echter diverse nuanceringen. Vandaar onderstaande verwijzingen.

Meer weten?

Kijk voor meer informatie op:

Neem voor vragen contact op met onze agrarische toezichthouders van de afdeling Handhaving (contactpersoon Twan Loeffen), via tel. 088 - 17 88 000.

Verbeteren van bodemkwaliteit in Someren

In het werkgebied van Aa en Maas lopen veel projecten om de gevolgen van klimaatverandering zo veel mogelijk te beperken en ons beter te wapenen tegen de veranderende weersomstandigheden. Zo kunnen agrariërs of gebruikers van agrarische grond in Someren in 2020 en 2021 ondersteuning krijgen bij het verbeteren van bodemkwaliteit.

Klimaatbestendig Someren

‘Onweerstaanbaar Someren’ is een initiatief van de gemeente Someren, waterschap Aa en Maas en waterschap De Dommel om samen met andere partijen te werken aan een klimaatbestendig Someren. In het programma ‘Onweerstaanbaar Someren’ komen in 2020 en 2021 diverse projecten samen in een bodemoverkoepelend project.

Water- en bodemproject

De bodem is de basis van jouw bedrijf. Inzicht in de opbouw van deze bodem, is daarom essentieel voor jouw bedrijfsvoering. In het aangeboden traject krijg je meer inzicht in de bodemkwaliteit van jouw bedrijf. Na een startgesprek ontvang je een bedrijfsbodem- en waterplan en ontvang je advies over het uitvoeren van zinvolle maatregelen. Door het voeren van periodieke coachingsgesprekken kunnen deze maatregelen een vaste plek krijgen in jouw bedrijfsvoering. De komende twee jaar hebben we er ook voor gezorgd dat er voor Someren extra subsidiegelden zijn vrijgemaakt. Alle reden om nu mee te doen.

Lokale voorbeelden

Daarnaast zijn wij zijn op zoek naar succesvolle, lokale voorbeelden van maatregelen op het gebied van bodems die al worden uitgevoerd. Denk bijvoorbeeld aan:

Toepassen van compost
Gebruik van groenbemesters (bijvoorbeeld Somerense mix)
Andere grondbewerking (bijvoorbeeld niet kerend)
Andere gewaskeuze of -rotatie, in relatie tot lokale bodem- of wateromstandigheden.

Fijn als je jouw ervaring en kennis met anderen zou willen delen.

Meer weten of meedoen?

Wil je weten of deelname aan het traject iets voor jou is of heb je al concrete ideeën voor maatregelen? Neem dan namens alle betrokken partijen contact op met Marco Arts, Gemeente Someren: [email protected].

Maatregelen coronavirus

Medewerkers van Aa en Maas werken zoveel mogelijk thuis. Onze dienstverlening blijft beschikbaar. Lees meer over waterschap Aa en Maas en het coronavirus.

Tip de redactie

Heb je een tip of een onderwerp waarover je graag meer wilt lezen in onze agrarische nieuwsbrief? Neem dan contact op met onze redactie.
Wij vinden het fijn als je deze nieuwsbrief deelt met collega's.

T 088 17 88 000

Deze e-mail is verstuurd aan [email protected].
Als u geen nieuwsbrief meer wilt ontvangen, kunt u zich hier afmelden.
U kunt ook uw gegevens inzien en wijzigen.
Voor een goede ontvangst voegt u [email protected] toe aan uw adresboek.