NRC

WILDERS WIL NIET: Ken je die mop van Geert Wilders die naar Nieuwsuur ging voor een interview? Donderdag zou de PVV-leider zich laten interviewen door Mariëlle Tweebeeke, in de serie lijsttrekkerverhoren die inmiddels al menig partijleider heeft doen schutteren en sputteren. Maandag had Jesse Klaver (GroenLinks) een loodzware avond, gisteren moest Sigrid Kaag (D66) onder meer tekst en uitleg geven over de Nederlandse steun aan gewapende Syrische groepen aan een teleurgestelde kiezer in vermomming. Makkelijk had Wilders het niet gekregen: alleen al met vragen over de zaak-Dion Graus kun je een uitzending vullen. De vraag is ook hoeveel kiezers de PVV had kunnen winnen als Wilders de test wél had doorstaan. Maar de onderhandelingen liepen al maanden, liet een teleurgestelde hoofdredacteur Joost Oranje weten. En na al zijn afzeggingen in 2017 leek Wilders dit jaar een keer niet van zins te annuleren.

Jaja: Vorige week zegde zijn team toch af, en dat viel niet te lijmen. De officiële reden: Wilders heeft tijd nodig om zich voor te bereiden op een debat met premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte, later op de avond bij Pauw. Een beetje gek is het wel. Nieuwsuur stelde nog voor het te verplaatsen, maar dat wilde Wilders niet.

Kaag vs Klaver vs Hoekstra: Kaag doorstond haar exercitie trouwens beter dan Klaver. Op zijn beurt wist Klaver gisteravond, na een tot dusver kwakkelende campagne, voor het eerst een serieuze tik uit te delen. In het één-op-één-debat bij Pauw dreef hij Wopke Hoekstra meermaals in het nauw. Dat de CDA-lijsttrekker de cijfers uit zijn eigen programma over het minimumjeugdloon niet paraat had, hielp niet. Dit was terugkijktelevisie.

OUD ZEER: Ook het andere campagneverhaal van de dag had een hoog throwback-gehalte. Ruzie bij 50Plus, wie had dat gedacht? Lijsttrekker Liane den Haan opende het vuur in de ochtend op Radio 1 met een oproep aan de nummer 3 op de lijst, Ellen Verkoelen, om zich terug te trekken als kandidaat-Kamerlid. Die liet via andere media weten dat ze daar niets voor voelde. Als climax zaten ze gisteravond gelijktijdig bij Op1 (Verkoelen) en Jinek (Den Haan). Allebei beschuldigen ze elkaar ervan het 50Plus-verkiezingsprogramma te negeren. Wie heeft gelijk? Verkoelen verwijst naar het verkiezingsprogramma, dat het zonder voorbehoud heeft over de AOW-leeftijd op 65 jaar. Den Haan wil vasthouden aan de in het pensioenakkoord afgesproken leeftijd van 67 jaar, en dat stond niet in het oorspronkelijke programma. Andersom beschuldigt Den Haan Verkoelen ervan dat ze allerlei andere standpunten verdedigt die ook niet in het programma staan, zoals een zorgfonds.

Wijzer met de jaren: Verkoelen staat niet alleen: ook de nummer 7 op de lijst zou klaar zijn met het leiderschap van Den Haan, die was binnengehaald om de ruziecultuur op te lossen. Vorig jaar vertrok Henk Krol met veel bombarie, vorige maand kwam nog naar buiten dat een appgroep van de kandidaten was opgeheven en nu is het weer bonje. Geen van de ruziemakers leek echt verrast dat het alweer uit de hand liep, al zei Verkoelen bij de NOS dat die ruzies tot nu toe nooit over de inhoud gingen. „Tot nu. Ik ben erdoor overvallen.”

MEER REKKELIJK DAN PRECIES: Met wie wil Gert-Jan Segers (ChristenUnie) nou regeren? Hij zei dinsdagochtend tegen RTL Nieuws straks liever onder premier Wopke Hoekstra (CDA) in een kabinet te gaan zitten dan, opnieuw, onder VVD-premier Mark Rutte: „Dan ga ik voor mijn confessionele vrienden.” Vrijwel tezelfdertijd liet de CU-leider in de podcast Betrouwbare Bronnen een heel ander geluid horen. De „kloof” met het CDA van Hoekstra is voor zijn partij „groter geworden”, onder meer over prostitutie, de WW, het minimumloon en het „morrelen” aan de godsdienstvrijheid in artikel 23 van de grondwet. „Dat baart mij zorgen.” Overigens: confessionele vrienden? Hoekstra is agnost, Rutte hervormd.

STROOMSTOOT: Geen van de nieuwkomers heeft zoveel momentum als Volt, dat met zijn pan-Europese programma inmiddels in alle peilingen opduikt en tot wel drie zetels scoort. Daarachter zit een gelikte campagne, schrijft de Volkskrant vandaag, met drie fulltime campaigners – onder wie oud-PvdA-Kamerlid en campagnestrateeg Myrthe Hilkens – en 450 à 500 vrijwilligers. Die voeren een campagne uit van „on-Nederlandse professionaliteit”, merkte collega Tom-Jan Meeus op. Zo benadert de partij al maanden actief journalisten (ik kan erover meepraten), waardoor de banden al warm waren toen de aanhang begon te groeien en lijsttrekker Laurens Dassen en nummer 2 Nilüfer Gündoğan ineens overal te zien waren.

Stroomstoot II: Volgens de laatste peiling van I&O trekt Volt vooral kiezers aan die in 2017 GroenLinks of D66 stemden. Dat klinkt alsof de partijen vooral elkaar dwarszitten. Maar een stem op Volt kan óók strategisch zijn, schrijft NRC-columnist Floor Rusman. „Als de partij straks een paar zetels krijgt, dan heeft dat niet alleen gevolgen in de Tweede Kamer, maar ook aan de talkshowtafels. Politieke duiders zullen zich afvragen wie toch die onbeschaamde eurofielen zijn. En zo krijgt een klein groepje kiezers toch een grote stem.”

CAMPAGNEWATCH: Dit lazen we verder:

Sigrid Kaag vindt zichzelf geen klimaatdrammer à la Rob Jetten, maar eerder een klimaatleider, zegt ze in De Telegraaf. Op de vraag waarom mensen op haar en niet op Jesse Klaver moeten stemmen, luidt het antwoord dat D66 er „heel scherp” op blijft om ook geld te verdienen. Opvallendste quote: „De meeste mensen hebben geen last van de avondklok.”
CDA’er Chris van Dam voert campagne om met voorkeursstemmen in de Kamer te komen. En daar hoort een schopje naar de eigen partij bij, vandaag in Trouw. „Ik zeg het niet vanuit een moral high ground, maar de partij is soms te conservatief, te rechts.”
GroenLinks probeert fondsen te werven voor een last-minute mediacampagne, schrijft De Telegraaf. „Help ons de kranten te halen”, schrijft de partij aan de achterban. Want, zo staat er ook, anders dan andere partijen heeft GroenLinks geen miljoen van een gigantische geldschieter ontvangen.

WAT WIJ LUISTEREN: Haagse Zaken telt af, met elke dag een nieuwe podcast. In de nieuwste aflevering hoor je Pim van den Dool over Rood, de afvallige jongerenbeweging van de SP en hij reconstrueert hoe kritiek op het coronabeleid op de valreep nog het verkiezingsdebat insluipt; Jos Verlaan over de ruzie bij 50Plus en de campagne van de Partij voor de Dieren én we bellen met verkiezingsveteraan Mark Kranenburg over campagne in coronatijd.

WAT WIJ VOLGEN: Er wordt weer gedebatteerd in de Tweede Kamer over het coronavirus: na de technische briefing (om 9.30 uur) gaan de Kamerfracties vanaf 13.00 uur in debat. Campagnedynamiek lijkt gegarandeerd: GroenLinks deed vanochtend al een voorstel om snel gratis sneltesten aan te bieden. Daarna is het woord aan de lijsttrekkers. Vanavond gaat Wopke Hoekstra op de grill bij Nieuwsuur (om 21.30 uur). Bij Pauw debatteren Lilian Marijnissen en Gert-Jan Segers (om 22.10 uur).