Goedemorgen! Heel Den Haag kijkt al verder dan de campagne, en soms zelfs al verder dan Rutte IV. Hoekstra verbaast met zijn plannetjes, Wilders met zijn mediaoptredens. Een identiteitsrel over blote mensen. En Ouwehand is klaar met Ouwehands. |
TOEKOMSTMUZIEK: Crisis? Welke crisis? De campagne lijkt wel verlamd, met een premier die in video’s discussieert over friet en patat en pizza’s met of zonder ananas en tegenstanders die hem nauwelijks kunnen uitdagen. Met die surplace kan Rutte (VVD) prima leven, hij heeft vooral iets te verliezen als de campagne nog alle kanten op schiet. Niet voor niets deed hij dit weekend in De Telegraaf alsof de verkiezingen al achter de rug waren met zijn voorstel om nog vóór de echte formatie met een nationaal herstelplan te komen. En vanavond heeft het kabinet dan wel geen versoepelingen in petto – de avondklok wordt wéér verlengd, melden bronnen – er wordt wel volop gezinspeeld op versoepelingen ná de verkiezingen. Vrije geluiden: Niet iedereen is de campagnemodus vergeten. D66 profileert zich, met veel advertenties en in ieder interview, als dé partij die snel naar een test- en vaccinatiesamenleving wil realiseren, met meer vrijheid voor wie bewezen geen risico vormt. Daar is inmiddels de nodige irritatie over ontstaan binnen de coalitie, want wat lijsttrekker Sigrid Kaag voorstelt, loopt vooruit op de kabinetsplannen (waar zagen we dat eerder?). Voorbij Rutte IV: En pas op. Dat Ruttes VVD op cruisecontrol naar een verkiezingszege op weg lijkt, schreef Tom-Jan Meeus dit weekend, is geen garantie voor stabiel bestuur. Daarvoor is de teleurstelling van alle coalitiepartners en hun publieke onvrede over Rutte een veeg teken. „Het gevolg is dat ze in partijen al pseudo-openlijk spreken over Rutte IV als tussenkabinet, dat uit elkaar valt zodra corona niet meer noopt tot afremming van de economie en het maatschappelijk verkeer.” |
|
|
|
WW-WOPKE: Ook voor Wopke Hoekstra (CDA) lijkt elke extra campagnedag er vooralsnog één te veel. Ineens is hij de rechtsbuiten onder de lijsttrekkers, met zijn plan om de ww van twee naar één jaar te verkorten – niet gemeld in het CDA-programma, maar opgedoken in de doorrekeningen, waarna het AD hem ermee confronteerde. Op links kwam de pavlovreactie zo snel dat PvdA en SP hetzelfde grapje maakten („Nu Doorpakken? Nu Afpakken”). Op rechts keurden VVD en FVD het plan af als onverantwoord in crisistijd. CHRISTEN-DEMOCRATISCH SPOEDÀPPEL: Was dit ingestudeerd? Nou nee. Martijn van Helvert, de nummer 25 op de CDA-lijst, dacht: „Ho ho, wacht even, wat zegt-ie nou? Dit staat niet in ons programma”, zo vertelde hij op een Limburgse radiozender. En ook Hans Borstlap, wiens adviezen om de arbeidsmarkt te hervormen voor Hoekstra als inspiratiebron dienden, vond het een kortzichtig voorstel om alleen deze hervorming door te voeren. Inmiddels is ook Hoekstra met spoed bijgedraaid: de ww moet pas na de crisis worden verkort, samen met andere hervormingen. Meer grootse plannen: En toch is Hoekstra’s plan niet helemaal verrassend, schrijft collega Philip de Witt Wijnen. Immers, met de linksere koers van Ruttes VVD ligt er een electoraal gat op rechts. Aan grootste ideeën, links of rechts, ontbreekt het in ieder geval niet bij de CDA-lijsttrekker. Zondag liet hij bij WNL op Zondag weten dat bedrijven die veel winst maken in crisistijd daarna extra belast mogen worden. En met zijn gemijmer in het AD over digitale lessen ná corona („onderwijs moet virtueel kunnen”) weet hij al heel wat leraren tegen zich in het harnas te jagen. Meer luisteren: De ruk naar rechts van Hoekstra’s CDA, de risico’s in de laatste campagneweek van de VVD en de wisselwerking tussen PVV en FVD bespreken we ook in de nieuwe aflevering van Haagse Zaken. | |
|
|
|
WAT BEGEERT WILDERS: Op Hoekstra-achtige uitglijders valt Geert Wilders (PVV), naast Rutte de grote routinier onder de lijsttrekkers, (nog) niet te betrappen. En dat terwijl de PVV-leider overal aanwezig is: vrijdag nog op de radio bij Ruud de Wild, gisteren bij Business Class, vandaag in een interview in de Volkskrant. Het verschil met zijn campagne in 2017, toen Wilders debatten afzegde en bijna nergens te zien of horen was, is gigantisch. Dit keer woont hij niet alleen alle grote debatten bij: hij mag zich in de finale van de campagne presenteren als dé grote tegenstrever van de premier. Rutte en Wilders gaan maar liefst drie keer een op een in debat: bij Pauw (deze donderdag), bij het EenVandaag-debat (op 15 maart) en in het NOS-slotdebat (op 16 maart). Voor Rutte en Wilders is die tweestrijd gunstig: ze verliezen weinig kiezers aan elkaar en kunnen er allebei stemmen mee afsnoepen van hun concurrenten. De rest kijkt jaloers toe en verbaast zich: wil Wilders dan écht meedoen? In z’n uppie: Waar andere lijsttrekkers hun imago opfrissen en zich volop laten adviseren, vertrouwt Wilders maar op één iemand: zichzelf. In een profiel in NRC lees je vandaag over Wilders’ wantrouwen en het gebrek aan vernieuwing op de PVV-lijst en in de -partijtop. Over dat laatste doet hij vandaag in de Volkskrant een interessant boekje open: „Het is niet makkelijk om die PVV-sticker op je voorhoofd te hebben. Ik realiseer me dat als ik iemand van de lijst afhaal… Die raakt niet meteen aan de bedelstaf, maar komt niet snel meer aan het werk. Ik zou jokken als ik zeg dat dat geen rol speelt.” |
|
|
|
ETHISCH REVEIL: Het was wachten op een ethische twist die de progressieve en conservatieve geesten zou scheiden. Er was al VVD-Kamerlid Ockje Tellegen, die in het Reformatorisch Dagblad zei dat ze haar partij liever niet nog eens in een coalitie ziet stappen met de ChristenUnie vanwege de grote medisch-ethische verschillen tussen beide partijen (ze had een punt, zei Rutte daarover dit weekend). Toen was daar Don Ceder, nummer vier op de ChristenUnie-lijst, die zei dat hij altijd een bedenktijd wil bij abortus, ook na een verkrachting. Pia Dijkstra (D66) was „witheet”, Attje Kuiken (PvdA) vond het een „middeleeuws voorstel”. Dat voorstel is overigens staande praktijk – al is een Kamermeerderheid voor afschaffing. STRANGE BEDFELLOWS: De grootste identiteitsrel volgde dit weekend, en was te danken aan een kinderprogramma. In Gewoon Bloot beantwoorden volwassenen vragen van kinderen over hun lichaam – in hun blootje. SGP-leider Kees van der Staaij roerde zich als eerste: hij vindt het „bizar” om kinderen tegenover „poedelnaakte wildvreemden” te zetten. En dit keer staat het christelijke kamp niet alleen. Tunahan Kuzu ging in een tirade vanuit de Denk-campagnecamper – zonder gordel – op Van Kooten en De Bie-achtige wijze tekeer tegen het programma, dat hij „van de zotte” vindt. En ook Thierry Baudet (FVD) vond het allemaal maar „potloodventerij”. De conservatieve alliantie blijkt divers. |
|
|
|
DE T. IS EENMAAL NIET DE T.: Traditie: één keer in de campagne mogen de lijsttrekkers van de grootste partijen een dag hoofdredacteurtje spelen bij De Telegraaf. Vandaag is die dag, en dat levert bijzondere kopij op. Er is een peiling op de VVD-pagina waaruit moet blijken hoe populair Rutte is. Er is een top-5 van Ruttes gebroken beloften in het PVV-katern, inclusief Rutte als Pinokkio („De krant was eigenlijk te kort om die neus uit te beelden”, aldus Wilders). En er is een poging van D66 om het afstandelijke en on-Nederlandse imago van Sigrid Kaag om te buigen („Wat is er nu mooier dan je eigen land te dienen?”). Ook Ploumen (PvdA) en Hoekstra doen mee, alleen GroenLinks ontbreekt. De partij is groot genoeg, aldus hoofdredacteur Paul Jansen, maar zolang Jesse Klaver niet bereid is tot een „vlijmscherp interview” is voor diens partij geen ruimte. |
|
|
|
SLECHT INGELICHT: Géén campagnenieuws, wel belangrijk. De toezichthouders op de AIVD en MIVD zijn fel tegen nieuwe kabinetsplannen om de wiv – de sleepwet – zo aan te passen dat hun controlerende taak wordt „uitgehold”. Zo fel dat een van de toezichthouders dreigt met opstappen. „De verwachting was denk ik dat we drie keer per jaar voor de bühne iets als onrechtmatig zouden beoordelen”, zegt ze in een interview met NRC. |
|
|
|
NIET TE BENIJDEN: Het AD vroeg een aantal bewindspersonen hoe het kabinet de coronacrisis overleefde. Met moeite, zeggen de meesten. Ze werkten maandenlang veel, lang en stressvol. Voor Carola Schouten (Landbouw, CU) en Wouter Koolmees (Sociale Zaken, D66) is dat reden om te opperen om met vaste medici te werken. „Elk zichzelf respecterend bedrijf” doet dat ook, zegt Schouten. Hugo de Jonge (Volksgezondheid, CDA) poeiert die suggestie af: „Alsjeblieft zeg! Ik houd daar niet zo van, van die interventies.” Liever zou hij minder tijd kwijt zijn aan debatten met de Tweede Kamer, zegt hij opnieuw: eind vorig jaar beklaagde hij zich daar ook al over in een interview met NRC. |
|
|
|
ONDER DE DEKENS: De bizarre fraudezaak bij landsadvocaat Pels Rijcken krijgt een politiek randje. Het FD meldt vandaag dat de Grapperhaus al twee jaar van een onderzoek door justitie naar Pels Rijcken wist – en niet sinds september, zoals hij vorige week aan de Tweede Kamer vertelde. |
|
|
|
CAMPAGNEWATCH: GroenLinks-kandidaat Nevin Özütok, die laag terugkeert op de nieuwe kandidatenlijst, spreekt zich in een opvallend interview met platform Vrij Links openhartig uit over de nummer negen, Kauthar Bouchallikht en haar partij. „Toen ik een gesluierde vrouw zo hoog op de lijst zag, was mijn eerste gedachte dat ik het natuurlijker zou vinden om dat op de lijst van het CDA of de ChristenUnie te zien.” Esther Ouwehand (PvdD) wil af van Ouwehands Dierenpark – en van alle andere Nederlandse dierentuinen. Die bestaan alleen „voor het vermaak van de mens”, zegt ze in De Gelderlander. Sigrid Kaag liet zich bij Buitenhof een oproepje ontlokken aan alle mannelijke lijsttrekkers om zich vandaag, op Internationale Vrouwendag, uit te spreken tegen vrouwenhaat op. Gert-Jan Segers beet vanochtend het spits af. |
|
|
|
MEDIAWATCH: Campagnekoorts op alle kanalen. Vanochtend zaten Lilian Marijnissen (SP) bij Goedemorgen Nederland en Gert Jan Segers (CU) op Radio 1. Bij RTL gaan de verkiezingsuitzendingen van Jinek vanavond (om 22.00 uur) van start. En Pauw zendt vanavond (om 22.10 uur) het eerste van een reeks verkiezingsdebatten uit, tussen Lilianne Ploumen en Sigrid Kaag. |
|
|
|
Quote van de dag: | „Natuurlijk, niet alles is goed, je hebt het over vrijheden die minder gaan.” | Zelfs Geert Wilders ziet minpuntjes bij Viktor Orbán, zei hij in Business Class. Maar “per saldo” vindt hij hem toch “een held”. |
|
|
|
|
|