Weet je nog, de boerenprotesten van 2024? Als reactie hierop kwamen landbouworganisaties, maatschappelijke organisaties, wetenschappers en vertegenwoordigers uit de industrie samen in een Strategische Dialoog om oplossingen te bedenken voor de nijpende problemen. Deze inspanning resulteerde in een serie voorstellen aan de Commissie.

Vorige week reageerde de Europese Commissie daar eindelijk op door haar Visie voor Landbouw en Voedsel bekend te maken. Deze zogenaamde “Visie” zou maanden van debat moeten vertalen naar concrete acties voor de komende vijf jaar. Wat heeft de Landbouw- en Voedselvisie Europese consumenten te bieden? En? Is er een duidelijke visie op hoe we ons kapotte voedselsysteem kunnen repareren? We kunnen kort zijn.
Het antwoord is: nee.

Terug naar 2020: de Europese Commissie (Von der Leyen 1.0) lanceerde de Farm to Fork - strategie. Dit beleid kondigde wetgeving aan voor vermindering van pesticiden, voor verbetering van voedselinformatie voor consumenten, (waaronder een verplicht voedselkeuzelogo op de voorkant van de verpakking), en voor het creëren van een duurzaam voedselsysteem. Niet één van deze wetten werd ook daadwerkelijk gerealiseerd!

We zijn vijf jaar verder en de gezondheidssituatie in de hele EU is verder verslechterd. Boeren zitten nog steeds gevangen in een giftig systeem van pesticiden en lidstaten hebben vijf jaar tevergeefs gewacht op een verplicht voedselkeuze logo op verpakkingen.

De Landbouw- en Voedselvisie van de Europese Commissie is eerder een gebrek aan visie: voeding wordt slechts één keer vermeld, er wordt geen wetgeving aangekondigd of geld vrijgemaakt voor maatregelen. Wat zien we dan wel, als we kijken naar onze campagnethema's?

Maak de landbouw 100% pesticidevrij
De Commissie wil een verbod op een pesticide laten afhangen van de aanwezigheid van een beschikbaar alternatief. Dit is een gevaarlijk uitgangspunt. Een pesticide moet verboden worden als het giftig is voor de gezondheid en het milieu, of er nou een alternatief is of niet.

Stop de export van gevaarlijke bestrijdingsmiddelen
Terwijl beloofd was door de Commissie om een einde te maken aan de export van gevaarlijke pesticiden, wordt er nu onder druk van de landbouwlobby een "haalbaarheidsonderzoek" aangekondigd. Oftewel mogen de economische belangen geen gevaar lopen. Onacceptabel:  stop de grote gifroute!

Maak Nutri-Score verplicht
Er is geen enkele ambitie om één helder voedselkeuzelogo, zoals Nutri-Score, in te voeren om consumenten te helpen betere keuzes in de supermarkt te maken.

Verbod kindermarketing
De Commissie is van plan “de effecten van bepaalde reclame- en marketingspraktijken voor voedsel te monitoren". Ze gaat verder de effecten van kindermarketing op de gezondheid en het welzijn van kinderen onderzoeken. Een lege huls dus, waarbij concrete maatregelen ontbreken. En we weten: zelfregulering door de industrie werkt niet!

Bescherm onze gezondheid tegen schadelijke stoffen 
De EFSA, de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid, heeft te weinig middelen om haar werk naar behoren uit te voeren, zo erkent de Commissie. Zo worden pesticiden nog steeds niet op tijd (her)beoordeeld, en wordt een additief als Aspartaam nog steeds toegestaan als zoetstof, ondanks dat het mogelijk kankerverwekkend is. Klein lichtpuntje is een onderzoek naar de gezondheidseffecten van ultrabewerkt voedsel (UPF's). We houden scherp in de gaten of dit onderzoek onafhankelijk gebeurt.

Wetgeving wordt door de Commissie beschouwd en gepresenteerd als een blok aan ons been, en die redenering wordt maar al te graag overgenomen door de industrie en de agrolobby. Maar we hebben wetgeving juist hard nodig om onze gezondheid te beschermen. Door wetgeving worden onze belangen beschermd, terwijl nu vooral de belangen van de voedsel- en agro-industrie gediend worden.

We kunnen dus niet afwachten tot de Commissie in actie komt om onze voedselomgeving te verbeteren. We zullen druk blijven uitoefenen op supermarkten om voor een gezonder en pesticidevrij voedselaanbod te zorgen. We gaan door met ons werk om de besmetting van ons voedsel met giftige minerale oliën te stoppen. En we zullen niet aarzelen om naar de rechter te stappen of een beroep te doen op de Europese Ombudsman. Kortom, we laten geen middel onbenut om te vechten voor gezond, veilig en duurzaam voedsel voor iedereen.

Met vriendelijke groeten,

Juke Fluitsma, campaigner

P.S.: Je kunt je voorstellen dat al onze onderzoeken, petities, acties en campagnes geld kosten. Foodwatch neemt geen geld aan van de overheid of van bedrijven uit de voedselindustrie. Alleen dankzij donaties vanuit onze achterban kunnen wij ons werk doen. Eenmalig of structureel doneren kan eenvoudig via deze link. We zijn je ontzettend dankbaar!