Beste foodwatcher,

Het is alweer even geleden dat we met een update zijn gekomen over onze campagne tegen excessieve voedselspeculatie. Hoog tijd dus om de stand van zaken op een rijtje te zetten en je mee te nemen in de volgende stappen in onze strijd tegen hongerprofiteurs! 

Voedselspeculatie is het kopen en verkopen van voedselproducten op financiële markten met als doel winst te maken. Al sinds 2011 proberen wij te laten zien dat voedselprijzen in belangrijke mate worden bepaald door speculatie: boeren hebben amper wat te zeggen over de prijs die ze willen hebben voor hun producten. Speculanten op de beurs bepalen de prijs en verwelkomen schaarste zodat de prijs kan worden opgedreven. Zij verdienen aan honger.

In 2008 werd speculatie al ontdekt als een versnellende factor in de voedselcrisis: 15 jaar later laten de Russische invasie in Oekraïne en de daaruit voortvloeiende prijsstijgingen op de voedselgrondstoffenmarkten zien dat het probleem nog steeds niet is opgelost. Sterker nog, op het hoogtepunt van de crisis werd 80% van de tarweaankopen als speculatief gekwalificeerd en voornamelijk uitgevoerd door financiële spelers: beleggingsfondsen en investeringsbanken.

Nadat Foodwatch een petitie heeft gelanceerd gericht aan de regeringsleiders, zijn we achter de schermen begonnen met een intensieve lobby in Brussel om excessieve speculatie aan te pakken. Uiteindelijk zijn verschillende voorstellen aangenomen door het Europese Parlement. Vanuit daar werd er onderhandeld met de Europese Commissie, op welk moment wij brieven hebben uitgestuurd naar de ministers. We vroegen ze de voorstellen tot verbetering en transparantie van de financiële markt te steunen. En met resultaat! Drie van de door ons gewenste amendementen zijn inderdaad aangenomen. 

Hoewel er verschillende amendementen zijn aangenomen, maken we ons zorgen dat de Europese Commissie het probleem niet serieus genoeg neemt. In een reactie gaf de commissie allerlei argumenten die het feit zouden moeten afzwakken dat speculanten de prijs moedwillig opdrijven voor hun eigen gewin. Wat hen betreft komen de prijsstijgingen vooral door hoe de markt nou eenmaal werkt ('it appears that fundamentals have driven most of the current food prices') - en dit klopt, prijsstijgingen over een lange termijn horen bij de beginselen van de financiële markt. Maar de veranderlijkheid (volatiliteit) die we sinds de Russische inval weer zien en die de ongerustheid op de markt veroorzaakt komt puur door acties van handelaren op de markt. En kan dus voorkomen worden. 

Ook geeft de Commissie in antwoord op onze vragen aan dat ja, ruim 50% van de Europese voedselgrondstoffenmarkt bestaat dan wel uit financiële spelers die daar niks anders zoeken dan winst - maar dit is beter dan in Chicago, want daar is het wel tot 75%! Tja.

Al met al lijkt de Europese Commissie het probleem kleiner te willen maken dan dat het is. En laten we wel wezen - het gaat niet om al dat technische geneuzel over marktbeginselen en of ze het in andere regio's beter of slechter doen. Het gaat erom dat mensen steeds meer moeite hebben met het betalen van hun boodschappen. Dat de toegang tot voedsel steeds beperkter wordt in Europa en de rest van de wereld. Het gaat erom dat er mensen zijn die deze problemen als een verdienmodel zien. Dáárom voeren wij campagne, en daarom geven we deze strijd niet op totdat er wezenlijke veranderingen komen!

Handelen op voedselschaarste moet verboden worden. Zolang dit niet gebeurt, zolang voedselspeculanten ongestraft hun winst mogen maken, blijven wij actie voeren. 

Wij willen boven water hebben wíe diegene zijn die speculeren op voedsel - wie zijn het, die honger als een verdienmodel gebruiken? Pas als die namen boven tafel komen kan er écht actie worden ondernomen. Om die reden zijn we bezig met het opzetten van verder onderzoek. 

Verder blijven we met onze petitie druk zetten op de politiek. Zolang speculanten geen verantwoording af hoeven te leggen en aan strenge regels moeten voldoen, gaat onze strijd onverminderd door.

Wij blijven druk uitoefenen om misstanden in onze voedselketen aan de kaak te stellen. Samen staan we sterk in onze strijd voor eerlijk, veilig en gezond voedsel voor iedereen!

P.S.: Wil je het werk van Foodwatch nu én in de toekomst mogelijk maken? Kies dan voor een maandelijkse of jaarlijkse bijdrage – dan maak je deze campagne, maar ook toekomstige acties mogelijk!