Met Joost Eerdmans, Sylvana Simons en Hugo de Jonge
NRCDe Haagse Stemming
Abonneer nu
Woensdag 24 maart 2021
nrc.nl/denhaag
door
Wafa Al Ali
Ontwikkel jezelf met NRC.
Vanaf € 2,- per week word je abonnee en krijg je onbeperkt toegang tot betrouwbare journalistiek.
Goedemorgen! De verkenners kijken naar een lange lijst partijen die niet meteen staan te springen om coalitie-onderhandelingen. Volgens Rutte gaat Nederland een lockdown-lente tegemoet. Een derde van de kiezers uit het buitenland heeft niet gestemd. 

DAG TWEE: De lijsttrekkers van de negen kleinste partijen spraken gisteren met de verkenners. Dit is wat ze willen:

  • Esther Ouwehand wil een regering die zich houdt aan de Nederlandse wet en internationale verdragen, zoals de klimaatdoelen van Parijs. Bovendien moet de nog te vormen regering de stikstofcrisis willen oplossen. VVD en CDA horen daar niet bij, zei Ouwehand, omdat hun klimaatplannen niet leiden tot de benodigde CO2-reductie zoals in het Nederlandse klimaatakkoord staat afgesproken.
  • Gert Jan Segers wil „constructieve politiek” voeren en dat kan zowel in de regering als in de oppositie. In zijn brief aan de verkenners stelde hij dat politieke tegenstellingen alleen overbrugd kunnen worden „als ook de meest gevoelige verschillen op tafel worden gelegd en besproken”. Daarmee lijkt hij te verwijzen naar de botsing met Kaag in de campagne. Zij wil zich niet meer verbinden aan afspraken in het regeerakkoord over medische ethiek
  • Joost Eerdmans wil dolgraag regeren. Bij de verkenners herhaalde hij de voorkeurscoalitie, zoals maandag al door Rutte werd voorgesteld: VVD, D66, CDA en JA21. Breekpunt? Immigratie. Dat kan nog eens lastig worden met D66...
  • Laurens Dassen van Volt bepleit een „stabiele regering die duurzaam, progressief en Europees is”. Verder zei hij dat Volt de verantwoordelijkheid heeft om te kijken wat haar rol daarin kan zijn. Het is hoogst ongebruikelijk dat een gloednieuwe partij meteen coalitiepartner wordt. De laatste keer was in 2002 met LPF, maar dat kabinet viel na enkele maanden door intern gerommel bij die partij. 
  • Kees van der Staaij wil dat het huidige demissionaire kabinet doorgaat met nog een „aanvulling uit centrumrechtse huize”. Daarmee doelde hij op JA21. 
  • Farid Azarkan wil daar niets van weten. Hij wil een kabinet zonder VVD, aangezien Rutte na de Toeslagenaffaire niet meer „geloofwaardig” is. Een regering met PVV, Forum voor Democratie en JA21 ziet hij ook niet zitten. 
  • Liane den Haan wil dat coalitie en oppositie „partij-overstijgend” worden gevoerd. Met één zetel past haar partij „heel erg bescheidenheid”. Ze zou vooral inhoudelijke zaken hebben meegegeven aan de verkenners.
  • Caroline van der Plas pleitte voor een Ministerie voor het Platteland („die staat bij ons bovenaan”) en voor een coalitie van VVD, CDA, ChristenUnie en SGP.
  • Sylvana Simons zei dat BIJ1 alle intenties heeft om constructieve oppositie te voeren. Zij wil „onder geen beding” in een coalitie stappen met partijen „die we verantwoordelijk achten voor de afbraak van het sociaal beleid in Nederland”.

Geven en nemen:  Wat is de conclusie na twee dagen verkennende gesprekken? Dat de twee verkenners kijken naar een lange lijst partijen die niet meteen staan te springen om bij de onderhandelingstafel aan te schuiven, schrijft NRC-redacteur Philip de Witt Wijnen. Maar er valt ook een ‘meevaller’ te noteren: twee mogelijke regeringskandidaten op links (GroenLinks en PvdA) lieten blijken minder aan elkaar vastgeklonken te zijn dan zij tijdens de campagne hadden geroepen. 

Dag drie: Morgen houden de verkenners afzonderlijke gesprekken met Rutte en Kaag. Rutte wil eerst met JA21 formeren, dan met ChristenUnie en daarna pas met links. Kaag voelt meer voor links-progressieve partijen. 

DOMPER: Waar Rutte en De Jonge twee weken geleden nog de deur op een kier zetten voor versoepelingen vanaf 31 maart (terrassen weer open, verruiming van winkelmogelijkheden en gedeeltelijke heropening van het onderwijs) is die hoop allang vervlogen. Het zit er niet in en dat is een echte „domper”, zei Rutte gisteravond bij de persconferentie. De huidige maatregelen blijven tot in ieder geval dinsdag 20 april van kracht. Hij waarschuwde dat er wellicht pas begin zomer écht meer mogelijk wordt.

Uur later: De avondklok verschuift zoals verwacht één uur en zal vanaf woensdag 31 maart om 22.00 uur ingaan. De eindtijd blijft 04.30 uur. Opmerkelijk genoeg zei Rutte in januari nog dat de avondklok ergens tussen 20.00 en 21.00 uur in moet gaan. „Na 21.00 neemt het enorm af. Het zou in die bandbreedte moeten.” Maar gisteravond benadrukte hij dat de avondklok ook effectief is bij het tijdslot vanaf 22.00. Het OMT kan echter niet berekenen hoe nuttig de avondklok is. Handhaving is het belangrijkste argument om de avondklok met een uur op te schuiven. Burgemeesters en politie vrezen dat handhaven moeilijker wordt naarmate de dagen langer worden. Een politieke afweging dus.

Let’s get physicalStudenten in het hoger onderwijs kunnen vanaf 26 april weer fysiek onderwijs krijgen, al gaat het om slechts één dag per week, vertelde coronaminister De Jonge. Daarbij worden toegangs- en zelftesten ingezet. Als die zelftesten een succes blijken, kunnen deze mogelijk ook in andere sectoren worden ingezet. Ook als de besmettingscijfers hoog blijven, aldus De Jonge. Eerst maar eens zien... Verder wordt het reisadvies verlengd tot en met zaterdag 15 mei. Dat betekent dat niet-noodzakelijke reizen sterk worden afgeraden. Voor de periode na de meivakantie wil het kabinet specifieke reisadviezen per land geven. 

‘Prikpower’: De Jonge vertelde dat half april zo’n vier miljoen Nederlanders zullen zijn gevaccineerd, begin mei moet dat vijf miljoen zijn. Begin juli moet iedereen die dat wil een eerste prik hebben gehad. Het was een herhaling van wat het ministerie van Volksgezondheid eerder op dinsdag beloofde: een hoger vaccinatietempo. Dat tempo gaat van 250.000 prikken per week naar 400.000 deze week en ruim 500.000 volgende week. Maar het aantal prikken dat kan worden gezet lijkt een stuk hoger. Na vragen van de NOS veranderden het RIVM en het ministerie het coronadashboard. Nu wordt de ongebruikte voorraad becijferd op 600.000 vaccins. Maar die zijn niet allemaal inzetbaar: een deel wordt achtergehouden voor kwaliteitscontrole, een ander deel dient als veiligheidsvoorraad voor het geval toekomstige leveringen toch niet komen. Volgens deskundigen en documenten blijft een voorraad van 600.000 „hoog”.

DERDE GOLF: Voordat we vergeten waar het allemaal om draait: de derde golf lijkt nu echt begonnen. NRC-redacteur Wouter van Loon schrijft dat alle coronacijfers de verkeerde kant opgaan. In de week van 17 tot en met 23 maart zijn 46.005 mensen positief getest op het virus, een toename van 16 procent ten opzichte van de week ervoor. Het percentage positieve testuitslagen is toegenomen - van 7,7 procent naar 8,1 procent.

Code zwart: Het reproductiegetal, dat aangeeft hoeveel personen gemiddeld door een besmet persoon worden geïnfecteerd, is gestegen. Dit was op 1 maart nog 1,06, maar een week later kwam het RIVM uit op 1,11. Wouter: „Als de R twee weken lang rond de 1,11 blijft hangen kunnen er over drie tot vijf weken ruim 1.250 coronapatiënten op de IC liggen. In het voorjaar van 2020 lagen op het hoogtepunt ruim 1.300 coronapatiënten op de IC. ‘Code zwart’ kon ternauwerdood worden afgewend...

BUITENLANDSE STEMMEN: Dan nog even over de verkiezingen. De (brief)stemmen uit het buitenland zijn geteld. De gemeente Den Haag maakte de uitslag gisteren bekend. Het was nog spannend, omdat VVD na de telling zo’n 2.450 stemmen tekortkomt voor een restzetel. Van de 92.772 geregistreerde kiezers buiten Nederland brachten uiteindelijk 66.998 een geldige stem uit. Daarvan gingen 14.360 stemmen naar VVD, 11.297 naar D66 en 10.158 naar GroenLinks. 

Niet gestemd: Voor de 25.774 niet-uitgebrachte stemmen zijn tenminste drie verklaringen te bedenken: men is vergeten te stemmen of had geen zin, er was sprake van te laat aangekomen stemdocumenten waardoor op tijd stemmen niet meer mogelijk was óf de opgestuurde stemdocumenten zijn te laat in Nederland aangekomen.

WAT WIJ VOLGEN: Vandaag tussen 11.00 en 15.30 uur debatteert de Tweede Kamer (die sinds maandag terug is van het verkiezingsreces) met demissionair premier Rutte over de Europese top van 25 en 26 maart. Die virtuele top gaat onder meer over de vaccinatiestrategie. De Amerikaanse president Joe Biden zal zich voegen bij de 27 EU-leiders

Vanaf 15.30 debatteert de Tweede Kamer over de laatste ontwikkelingen rondom het coronavirus.

WAT WIJ LEZEN: Bijna de helft van de stemmen op Forum voor Democratie ging naar Wybren van Haga, de runner up op de lijst. „Thierry kan heel goed delen. Hij gunde het mij om de coronadebatten in de Tweede Kamer te doen en dat heeft mij meer zichtbaarheid gegeven.” De Volkskrant profileerde de ex-VVD’er die talloze vrienden en kennissen verloor vanwege zijn overstap naar Forum.  

QUOTE VAN DE DAG
„Ik heb een Suzuki, daar ben ik vandaag mee. Ook mooi hoor, rijdt ook lekker.”
BBB-voorvrouw Caroline van der Plas kwam gisteren, in tegenstelling tot de dag na de verkiezingen, niet met de trekker naar het Binnenhof. 

Deze nieuwsbrieven vind je wellicht ook interessant:

Fijne dag. Heb je nieuws, commentaar of een vraag? Mail me op [email protected].

Deze mail is verzonden naar [email protected]. Stuur deze mail vooral door naar vrienden. Zij kunnen zich vervolgens hier aanmelden.
Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief. Beheer je instellingen voor de nieuwsbrief. (Hier kun je afmelden).
Deel deze nieuwsbrief TwitterFacebookLinkedInWhatsapp
NRC