Europejskie aktualności z minionego tygodnia

Biuletyn n°1070 z wtorku, 4 czerwca 2024

Powrót rosyjskiego dylematu na bułgarską scenę polityczną

Maria Mateeva-Kazakova - 04 cze 2024

W przededniu wyborów parlamentarnych i europejskich, które odbędą się 9 czerwca, Moskwa w ograniczonym stopniu powraca jako alternatywa kulturowa i model geopolityczny, ale na razie nie udaje się jej zrujnować proeuropejskiej orientacji Bułgarii. Z pewnością istnieje dawna rosyjsko-bułgarska narracja, ale samo to nie tłumaczy wzrostu popularności skrajnie prawicowej partii Vazrajdane w ostatnich latach.

Kalendarz | Inne wersje językowe | Kontakt

■ Na pierwszej stronie! :

Czasy są poważne

W związku z wyborami europejskimi, które odbędą się w dniach 6-9 czerwca, Jean-Dominique Giuliani sygnalizuje znaczenie skorzystania ze swojego prawa do głosowania, ponieważ "w Europie Parlament Europejski jest coraz bardziej zaangażowany w opracowywanie wspólnych przepisów". Podkreśla jego wpływ i zwraca uwagę, że jego uprawnienia rosną z każdymi wyborami. "Jego skład będzie miał duże znaczenie dla kształtowania przyszłości, a wybieranie jego członków staje się coraz ważniejsze". Więcej

■ Fundacja :

Portal, by wiedzieć wszystko o wyborach europejskich

Od 6 do 9 czerwca Europejczycy będą mogli wybrać 720 posłów do Parlamentu Europejskiego na kolejnych pięć lat. Fundacja stworzyła stronę internetową, aby pomóc Państwu lepiej zrozumieć rolę i kompetencje Parlamentu, reguły głosowania i związane z nim wyzwania, a także by pomóc Państwu śledzić kampanię z listami kandydatów i programami wszystkich partii w każdym państwie członkowskim. Więcej

Publikacja "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024"

Fundacja publikuje "The Schuman Report on Europe, State of the Union 2024". W tym roku zawiera on wyjątkowy wkład prezydenta Republiki Francuskiej Emmanuela Macrona, a także przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen i przewodniczącej Parlamentu Europejskiego Roberty Metsoli. Wybitni przedstawiciele świata polityki, biznesu, badań i dyplomacji kreślą portret Unii, szkicując kontury suwerenności środowiskowej i cyfrowej oraz wybiegając w nową geopolityczną erę, pełną nowych wyzwań, zwłaszcza dla jej przemysłu i obronności. Książka jest dostępna w języku francuskim i angielskim. Zamów ją. Więcej - Więcej

■ Komisja :

Stworzenie Biura ds. Sztucznej Inteligencji (AI)

29 maja Komisja ogłosiła utworzenie Biura ds. Sztucznej Inteligencji, którego celem jest umożliwienie przyszłego rozwoju, wdrażania i wykorzystywania sztucznej inteligencji w sposób sprzyjający korzyściom społecznym i gospodarczym oraz innowacjom, przy jednoczesnym ograniczaniu ryzyka. Współpracując z Europejską Radą ds. AI, złożoną z przedstawicieli państw członkowskich, zapewni spójne wdrażanie przepisów dotyczących AI. Więcej

Surowsze przepisy dla Temu

31 maja Komisja Europejska uznała chińskiego giganta handlu elektronicznego Temu za bardzo dużą platformę internetową (VLOP) na mocy rozporządzenia w sprawie usług cyfrowych (DSA). Temu posiada średnio ponad 45 milionów użytkowników miesięcznie w Unii Europejskiej, więc musi do końca września zacząć przestrzegać najbardziej rygorystycznych zasad DSA. Obowiązki te obejmują zwiększone monitorowanie nielegalnych produktów, lepszą ochronę konsumentów oraz większą przejrzystość i odpowiedzialność. Więcej

■ Rada :

Posiedzenie ministrów handlu

30 maja ministrowie handlu przyjęli rozporządzenie mające na celu nałożenie zaporowych ceł na produkty zbożowe importowane z Rosji i Białorusi. Rozporządzenie to zwiększa cła na zboża, nasiona oleiste (takie jak migdały, orzechy laskowe, nasiona słonecznika, nasiona sezamu itp.) oraz produkty pochodne z Rosji i Białorusi do poziomu, który w praktyce położy kres importowi tych produktów. Ministrowie dyskutowali o tym, jak pogłębić stosunki handlowe z krajami afrykańskimi, a także o przyszłości polityki handlowej UE, w ramach przygotowań do zbliżającej się publikacji raportu Mario Draghiego na temat konkurencyjności Europy. Więcej

Posiedzenie ministrów rolnictwa i rybołówstwa

Na spotkaniu 27 maja ministrowie rolnictwa i rybołówstwa przeanalizowali reakcję UE na bieżące obawy w sektorze rolnym i ucieszyli się, że 25 maja weszły w życie zmiany we wspólnej polityce rolnej (WPR) mające na celu zmniejszenie obciążeń administracyjnych i środowiskowych dla rolników. 30 maja Komisja przyjęła komunikat wyjaśniający stosowanie siły wyższej i wyjątkowych okoliczności w unijnym sektorze rolnym w przypadku nieprzewidywalnych i ekstremalnych zjawisk pogodowych. Więcej - Więcej

Posiedzenie ministrów ds. energii

30 maja ministrowie ds. energii przyjęli konkluzje w sprawie zrównoważonej infrastruktury sieci elektroenergetycznych, których celem jest przyspieszenie wdrażania i realizacji nowych sieci elektroenergetycznych, by lepiej chronić przed zagrożeniami cybernetycznymi i hybrydowymi. Ministrowie zwrócili się do Komisji o zaproponowanie planu na rzecz przyspieszenia zmniejszania zależności UE od paliw kopalnych. Państwa członkowskie formalnie przyjęły wycofanie się Unii Europejskiej i Euratomu z Traktatu karty energetycznej. Więcej

Posiedzenie ministrów obrony

28 maja ministrowie obrony spotkali się, aby omówić wsparcie dla Ukrainy w obecności ukraińskiego ministra obrony Rustema Umerowa i sekretarza generalnego NATO Jensa Stoltenberga. Potwierdzili znaczenie zwiększenia europejskiej produkcji zbrojeniowej i zapewnienia terminowego wdrażania różnych środków wsparcia dla Ukrainy. Zdefiniowali 5 priorytetów bezpieczeństwa i obrony Unii. Więcej - Więcej

■ Dyplomacja :

Posiedzenie ministrów spraw zagranicznych

27 maja ministrowie spraw zagranicznych przyjęli sankcje wobec "Voice of Europe i dwóch osób blisko z nim związanych za propagandę usprawiedliwiającą wojnę Rosji w Ukrainie. Wprowadzono również nowy system sankcji za łamanie praw człowieka w Rosji. W odniesieniu do Bliskiego Wschodu ministrowie zwrócili się do Izraela o przestrzeganie nakazu Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości w sprawie zaprzestania operacji w Rafah i dostępu do pomocy humanitarnej w Strefie Gazy, zezwalając na finansowanie Autonomii Palestyńskiej. Więcej

Porozumienie z Australią w sprawie minerałów krytycznych

28 maja Unia Europejska podpisała z Australią protokół ustaleń w sprawie dwustronnego partnerstwa na rzecz współpracy w zakresie zrównoważonych minerałów krytycznych i strategicznych. Celem tego partnerstwa jest dywersyfikacja dostaw materiałów potrzebnych Unii Europejskiej do transformacji ekologicznej i cyfrowej, przy jednoczesnym przyczynianiu się do rozwoju krajowego sektora minerałów krytycznych w Australii. Więcej

Partnerstwo w zakresie bezpieczeństwa i obrony z Norwegią

28 maja Unia Europejska i Norwegia podpisały w Brukseli partnerstwo w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Partnerstwo to ma na celu wzmocnienie zbiorowego bezpieczeństwa obywateli Unii Europejskiej i Norwegii. Obejmuje dalsze wspólne wsparcie dla Ukrainy, norweski udział w unijnych misjach WPBiO, współpracę w zakresie bezpieczeństwa morskiego i cybernetycznego oraz walkę z dezinformacją. Więcej

Międzynarodowa pomoc dla Syrii i Środkowego Wschodu

Podczas ósmej brukselskiej konferencji na temat przyszłej pomocy dla Syrii i krajów regionu, zorganizowanej przez Unię Europejską 27 maja, międzynarodowa społeczność darczyńców zadeklarowała pomoc w wysokości 7,5 mld euro. UE obiecała pomoc na kwotę 2,12 mld euro na lata 2024 i 2025, ogłosił Wysoki Przedstawiciel Josep Borrell. Więcej

■ Europejskie agencje :

Wystrzelenie satelity EarthCARE

29 maja Europejska Agencja Kosmiczna ogłosiła udane wystrzelenie satelity EarthCARE na pokładzie rakiety Falcon 9, która wystartowała z kosmodromu Vandenberg w Kalifornii. Celem satelity jest zbadanie roli chmur i aerozoli w klimacie Ziemi, ponieważ chmury pozostają jedną z największych niewiadomych dla naszego zrozumienia, jak atmosfera reguluje system klimatyczny, a co ważniejsze, nie wiemy, w jaki sposób będą kształtować nasz przyszły klimat. Więcej

Euclid: pierwsze wyniki i nowe zdjęcia wszechświata

23 maja misja teleskopu kosmicznego Euclid Europejskiej Agencji Kosmicznej opublikowała największe zdjęcia wszechświata, jakie kiedykolwiek wykonano z kosmosu. Celem misji jest zrozumienie, w jaki sposób nasz wszechświat się uformował i ewoluował na przestrzeni kosmicznej historii, a także poznanie najbardziej tajemniczych z jego podstawowych składników: ciemnej energii i materii. Obrazy zarejestrowane przez Euclid, które są co najmniej czterokrotnie bardziej szczegółowe niż te uzyskane przez teleskopy naziemne, ujawniają nowe właściwości fizyczne naszego wszechświata. Więcej - Więcej

Operacja Endgame przeciwko złośliwemu oprogramowaniu

W dniach 27-29 maja 2024 roku operacja Endgame (koordynowana przez Europol) doprowadziła do wyłączenia 100 serwerów i do aresztowania czterech osób w Armenii i w Ukrainie. Była to największa operacja przeprowadzona kiedykolwiek przeciwko botnetom, które odgrywają kluczową rolę we wdrażaniu ransomware - złośliwego oprogramowania, które bierze dane jako zakładników (w szczególności dane firmowe). Operacja, zainicjowana i prowadzona przez Francję, Niemcy i Holandię, była również wspierana m.in. przez Zjednoczone Królestwo, Stany Zjednoczone i Ukrainę. Więcej

■ Hiszpania :

Parlament aprobuje amnestię dla katalońskich separatystów

30 maja hiszpański parlament zatwierdził kontrowersyjną ustawę o amnestii dla setek katalońskich separatystów (w tym Carlesa Puigdemonta, byłego prezydenta regionu Katalonii), którzy w 2017 roku przeprowadzili nieudaną próbę secesji. Ustawa została przyjęta niewielką większością głosów - 177 do 172 - i jest wynikiem kompromisu między premierem Pedro Sánchezem a separatystycznymi deputowanymi. Potrzebował ich poparcia, aby stworzyć nowy rząd w listopadzie ubiegłego roku. Ustawa może jednak zostać zakwestionowana i będzie rozpatrywana przez wyższe instancje. Więcej - Więcej

■ Finlandia :

Państwowa wizyta Alexandra Stubba w Estonii

W dniach 27-29 maja prezydent Finlandii Alexander Stubb składał wizytę państwową w Estonii. Przy tej okazji spotkał się ze swoim estońskim odpowiednikiem Alarem Karisem, a także premier Kają Kallas. W przemówieniu wygłoszonym w estońskim parlamencie powiedział, że wzniesiono nową żelazną kurtynę, że nic nie wskazuje na to, by Rosja stała się liberalną demokracją w najbliższej przyszłości i że będzie nadal prowadzić politykę agresji i ekspansji. W związku z tym obie strony potwierdzają swoją gotowość do wspierania zwycięstwa Ukrainy i jej przystąpienia do Unii Europejskiej oraz NATO. Więcej - Więcej - Więcej

■ Francja :

Emmanuel Macron z wizytą w Niemczech

W dniach 26-28 maja prezydent Francji Emmanuel Macron składał wizytę państwową w Niemczech. Wziął udział w kolacji w Pałacu Bellevue ze swoim niemieckim odpowiednikiem Frankiem-Walterem Steinmeierem, wygłosił przemówienie na temat przyszłości Europy w Dreźnie i odebrał Nagrodę Pokoju w Münster. 28 maja odbyło się posiedzenie Francusko-Niemieckiej Rady Ministrów, na którym zaproponowano nową agendę na rzecz wzmocnienia konkurencyjności i wzrostu w Unii Europejskiej. Odbyła się też Francusko-Niemiecka Rada Bezpieczeństwa i Obrony, w trakcie której szefowie państw i rządów oraz ministrowie obu państw wyrazili swoje zaangażowanie w tworzenie suwerennej i silnej geopolitycznie Europy w obliczu rosyjskiego zagrożenia, a także chęć dalszej współpracy w zakresie bezpieczeństwa, obrony i zbrojeń. Więcej - Więcej

■ Holandia :

Dick Schoof z misją utworzenia rządu

28 maja przyszła holenderska koalicja ogłosiła, że wybrała Hendrikusa Whilhelmusa Marię "Dicka" Schoofa na swojego prawdopodobnego premiera. Ten wysoki urzędnik państwowy, który nie należy do żadnej partii politycznej, kierował służbami wywiadowczymi i imigracyjnymi, a także agencją ds. walki z terroryzmem w Holandii. Oczekuje się, że stworzy rząd w ciągu najbliższych czterech do pięciu tygodni. Więcej

■ Gruzja :

Przyjęcie kontrowersyjnej ustawy o "wpływach zagranicznych"

Wieczorem 28 maja 84 gruzińskich deputowanych zagłosowało za przyjęciem ustawy o "przejrzystości wpływów zagranicznych", przełamując weto prezydent Salome Zurabiszwili. Ustawa (dwa miesiące temu ponownie wniesiona pod obrady przez rządzącą partię Gruzińskie Marzenie i inspirowana rosyjskimi wzorcami) powinna wejść w życie w ciągu najbliższych kilku dni. Szef europejskiej dyplomacji Josep Borrell zwrócił uwagę, że "gruziński parlament działa wbrew podstawowym zasadom i wartościom Unii Europejskiej". 29 maja prawie 200 gruzińskich organizacji pozarządowych (wspieranych przez tysiące demonstrantów, którzy protestowali na ulicach Tbilisi przy dźwiękach europejskiego hymnu) ogłosiło, że odmawia przestrzegania tej ustawy. Więcej - Więcej

■ Islandia :

Halla Tomasdottir zwyciężyła w wyborach prezydenckich

Halla Tomasdottir zwyciężyła w wyborach prezydenckich na Islandii 1 czerwca, pokonując między innymi byłą premier Katrin Jakobsdottir. Choć to głównie funkcja honorowa, islandzki prezydent ma prawo wetowania ustaw lub zwoływania referendów. Halla Tomasdottir - bizneswoman i założycielka Audur Capital - zostanie drugą prezydentką Islandii. Urząd obejmie 1 sierpnia. Więcej - Więcej

■ Ukraina :

Nowa pomoc wojskowa Szwecji

29 maja szwedzki rząd ogłosił swój 16. pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości 13,3 mld koron szwedzkich (1,1 mld euro). Nowy pakiet (największy, jaki do tej pory Szwecja dostarczyła Ukrainie) obejmuje dostawę sprzętu obrony powietrznej, pojazdów opancerzonych do transportu wojsk, amunicji, a także wsparcie finansowe i pomoc w utrzymaniu sprzętu wojskowego wcześniej przesłanego przez Szwecję. 31 maja, podczas wizyty w Sztokholmie, ukraiński prezydent podpisał ze Szwecją dwustronną umowę o bezpieczeństwie opiewającą na 6,5 mld euro do 2026 roku. Więcej - Więcej - Więcej

Umowy o bezpieczeństwie z Hiszpanią, Belgią, Portugalią, Norwegią i Islandią

27 maja ukraiński prezydent Wołodymyr Zełenski odwiedził Hiszpanię i podpisał dwustronne porozumienie w sprawie bezpieczeństwa z hiszpańskim premierem Pedro Sánchezem, w którym Hiszpania zobowiązała się do przekazania do końca roku pomocy wojskowej na kwotę 1 mld euro. 28 maja Wołodymyr Zełenski podpisał dwustronne porozumienie w sprawie bezpieczeństwa z Belgią (na kwotę 977 mln euro do końca roku), które dotyczy też 30 samolotów F-16 do 2028 roku, oraz z Portugalią (na kwotę 126 mln euro). Podpisano również umowy z Norwegią na kwotę 1,2 mld euro do końca roku oraz z Islandią na kwotę 30 mln euro do końca roku. Umowy dwustronne zobowiązują kraje do wspierania przystąpienia Ukrainy do NATO i Unii Europejskiej oraz do utrzymania pomocy przez co najmniej 10 lat. Więcej - Więcej - Więcej - Więcej - Więcej

Wsparcie NATO "tak długo, jak będzie to potrzebne"

Na posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych NATO w Pradze w dniach 30-31 maja sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg powiedział, że sojusznicy muszą nadal wspierać Ukrainę "tak długo, jak będzie to potrzebne". Po spotkaniu powiedział, że Sojusz będzie odgrywał większą rolę koordynującą w dostarczaniu Ukrainie sprzętu i szkoleń, aby zaspokoić jej natychmiastowe i długoterminowe potrzeby. Więcej - Więcej

■ Europejski Trybunał Praw Człowieka :

Wyrok przeciwko Polsce

28 maja Europejski Trybunał Praw Człowieka jednogłośnie orzekł, że polskie przepisy z 2016 roku dotyczące policji i terroryzmu naruszają art. 8 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka (prawo do poszanowania życia prywatnego, rodzinnego i korespondencji). Zostały przyjęte za rządów Prawa i Sprawiedliwości. ETPC orzekł, że umożliwiają nadmierne podsłuchy telefoniczne i elektroniczne. Więcej - Więcej

■ Opracowania/raporty :

Sprawozdanie na temat sztucznej inteligencji

Opublikowane 29 maja sprawozdanie Europejskiego Trybunału Obrachunkowego ujawnia, że Unia Europejska pozostaje w tyle za Stanami Zjednoczonymi i Chinami w rozwijaniu konkurencyjnego ekosystemu dla sztucznej inteligencji i przyciąganiu inwestycji. Pomimo środków podjętych od 2018 roku nadal brakuje koordynacji z państwami członkowskimi, a monitorowanie inwestycji jest niewystarczające. Audytorzy zalecają silniejsze zarządzanie oraz większe i lepiej ukierunkowane inwestycje w sztuczną inteligencję. Więcej

Jakość wody w europejskich kąpieliskach

28 maja Europejska Agencja Środowiska opublikowała roczne sprawozdanie na temat jakości wody w kąpieliskach w Europie. W 2023 96% europejskich kąpielisk spełniało minimalne unijne normy jakości, przy czym wody przybrzeżne były ogólnie lepszej jakości niż wody śródlądowe. Grecja, Chorwacja, Cypr i Austria mają najwyższy odsetek doskonałych kąpielisk. Jakość wody w europejskich kąpieliskach poprawiła się od czasu przyjęcia dyrektywy w sprawie jakości wody w kąpieliskach z 2006 roku. Więcej - Więcej

Roczny raport GRECO

W swoim sprawozdaniu rocznym za 2023 rok GRECO (Grupa Państw przeciwko Korupcji) przy Radzie Europy wyraża zaniepokojenie powolnym wdrażaniem jego zaleceń mających na celu zapobieganie korupcji wśród parlamentarzystów (w porównaniu z innymi grupami zawodowymi). Wskazuje na wolniejszą niż oczekiwano implementację i ograniczone postępy w ustanawianiu lub egzekwowaniu kodeksów postępowania dla parlamentarzystów. Chociaż nastąpiła znaczna poprawa w zakresie przejrzystości procesu legislacyjnego, potrzebne są dalsze kroki, by zapewnić przejrzystość systemów oświadczeń majątkowych parlamentarzystów. Więcej

■ Kultura :

Robert McCabe w Atenach

Do 8 września w Muzeum Akropolu w Atenach trwa wystawa Roberta McCabe'a zatytułowana "Χαίρε Ξένε. W krainie snów". Ta retrospektywa przedstawia "grecką erę" filhellenistycznego amerykańskiego fotografa za pośrednictwem około 100 zdjęć przedstawiających krajobrazy powojennej Grecji. Więcej

"Lizbona w rewolucji" w Lizbonie

Do 5 stycznia 2025 roku w lizbońskim muzeum Pałac Pimenta czynna jest wystawa "Lizbona w rewolucji, 1383-1974". Z okazji 50. rocznicy rewolucji z 25 kwietnia 1974 roku wystawa koncentruje się na różnych momentach przemian i transformacji, które naznaczyły Lizbonę od średniowiecza do dzisiaj. Prezentowane prace opowiadają historie oporu, ponownego odkrywania tożsamości, praw człowieka i wolności. Więcej

Festiwal Karakali w Rzymie

Od 3 czerwca do 10 sierpnia Festiwal Karakali 2024 oferuje sześćdziesiąt wydarzeń w Termach Karakalli, Teatro del Portico i Teatro Grande. Organizowany przez rzymski Teatro dell'Opera festiwal jest hołdem dla słynnego włoskiego kompozytora Giacomo Pucciniego z dwoma nowymi wystawieniami "Tosci" i "Turandota". Więcej

Klimt, Stuck, Liebermann w Wiedniu

Do 13 października w Muzeum Wiednia w Wiedniu trwa wystawa "Klimt, Stuck, Liebermann: secesje". Secesje w sztuce XIX wieku reprezentowały nadejście nowoczesności, zainicjowane przez artystów aspirujących do wolności, zmęczonych strukturami i kryteriami ówczesnej epoki. Więcej

Witraże w Krakowie

Do 13 października w Muzeum Narodowym w Krakowie można oglądać kartony witraży Józefa Mehoffera (1869-1946) stworzone dla katedry św. Mikołaja we Fryburgu w ramach międzynarodowego konkursu witrażowego, który Mehoffera wygrał w 1895 roku. Artysta uznawany jest za jednego z najważniejszych przedstawicieli polskiej secesji i symbolizmu. Ekspozycja pozostawia niezatarte wrażenie dzięki sile wyrazu, oryginalności i niekonwencjonalnemu stylowi witraży. Więcej

Cywilizacje - Targi Sztuki w Brukseli

Od 5 do 9 czerwca w brukselskiej dzielnicy Sablons odbędą się Targi Sztuki "Cywilizacje - sztuka plemienna, azjatycka i wschodnia". Prezentują unikalne dzieła sztuki plemiennej, azjatyckiej i orientalnej, starając się sprostać wymaganiom międzynarodowych kolekcjonerów i zwiedzających. Więcej

Bachfest w Lipsku

Od 7 do 16 czerwca w Lipsku odbywa się Bachfest. W trakcie 25. edycji festiwalu zaprezentowany zostanie kompletny cykl kantat chóralnych Jana Sebastiana Bacha, by upamiętnić 300-lecie ich pierwszego wykonania. Cykl obejmujący 66 kantat wykonany zostanie przez około trzydzieści międzynarodowych chórów. W ramach festiwalu odbywa się setka wydarzeń muzycznych, a także wycieczki z przewodnikiem po Lipsku. Więcej

Festiwal w Granadzie

Od 7 czerwca do 14 lipca w Granadzie odbędzie się Międzynarodowy Festiwal Muzyki i Tańca. Kilka scen zostanie ustawionych w charakterystycznych miejscach miasta i w jego okolicach, takich jak ogrody Generalife oraz dzielnice Albaicín i Sacromonte. Więcej

Miquel Barcelo w Monaco

Od 7 czerwca do 13 października Nowe Muzeum Narodowe Monako składa hołd twórczości hiszpańskiego artysty Miquela Barceló. Wystawa prezentuje około sześćdziesięciu jego prac koncentrujących się na morzu, obejmujących obrazy, ceramikę, hafty i prace na papierze. Więcej