Omdenkverhaal: Als de ander niet meewerkt

Kijk. Het zou natuurlijk leuk zijn als iedereen een beetje meewerkt. Als al die andere mensen die je dagelijks tegenkomt, lekker met je meebewegen, je begrijpen en een beetje meehelpen. Helaas is de realiteit vaak anders en verlopen vele intermenselijke contacten niet zoals je graag zou willen. Die lastige ander gedraagt zich soms irritant, niet helpend en al helemaal niet begripvol. Dit omdenkverhaal van Wendelmoet gaat over wat je met zo iemand moet en wat ze daar samen met een leerling over heeft geleerd.

Ik ben leerkracht van de Magisgroep, dat is een bovenschoolse 1-dag-in-de-week-groep voor (hoog)begaafde kinderen die tegen problemen aanlopen in het onderwijs. Kinderen komen bij mij voor extra uitdaging en om vaardigheden te leren en ik ondersteun hun leerkrachten en scholen bij het passender maken van het onderwijs voor deze kinderen.
Een tijdje geleden had ik een meisje in mijn klas, Suri heet ze. Zo’n meisje waarvan omstanders totaal niet snappen waarom ze bij mij in de Magisgroep zit. Want ze is slim, sociaal, grappig, doet haar best op school, is sportief, supercreatief, zo’n meisje waar iedere leerkracht er wel 30 van in de klas wil hebben en waarvan alle ouders denken: had ik maar zo’n dochter. Het enige ‘probleem’ lijkt te zijn dat ze in groep 7 heel veel moeite heeft met lezen.
Haar ouders vertellen een ander verhaal. Suri is thuis heel erg moe, gespannen, vaak verdrietig, slaapt slecht, opgebrand. Op school merken ze hier niks van.

Ook in mijn groep was ze een heerlijke aanwezigheid, zo’n kind waar de zon van gaat schijnen. Maar in de gesprekken die we hadden liet ze een heel grote gevoeligheid zien, alle interacties met leerkrachten en klasgenoten komen bij haar door een soort megafoon binnen en daar is ze niet altijd tegen opgewassen.
Zoals dat gaat ben ik bij haar op klasbezoek geweest. Ik heb kennis gemaakt met de meester en gesprekken met hem gevoerd om te zoeken waar de ruimte zit om wat voorzichtiger en fijngevoeliger met haar om te gaan. Die ruimte was er niet. Echt helemaal niet. Dat heb ik eerlijk met Suri besproken en toen hebben we samen een (al zeg ik het zelf) geniaal plan gemaakt.

We hadden al flink wat voorbeelden verzameld van situaties waarin hij als een olifant dwars door haar gevoelens heen walste. Om een voorbeeld te noemen: Suri was op donderdagen bij mij. Voor kinderen kan het heel lastig zijn om elke week een dag in hun eigen klas te moeten missen. Als je daar gevoelig voor bent, kan dat een onveilig gevoel geven. Wat gebeurt er op die dag allemaal in je klas? Wat mis je? Heel veel leerkrachten snappen dit, houden hier rekening mee en zorgen dat ze hun leerling het gevoel geven dat ze er helemaal bijhoren. Deze meester deed dat niet. Zo werd er een rolverdeling gemaakt voor een toneelstuk over de Griekse goden. Op een donderdag. En Suri kreeg geen inspraak in haar rol. Op vrijdag kreeg ze te horen: jij speelt Aphrodite (godin van de liefde, supergênant als beginnende puber) en je moet hand in hand en verliefd met die jongen het toneel op (nog gênanter, en het was ook nog een heel erg stomme jongen). En er viel verder niet over te praten.
Van zulke dingen lag ze wakker. Niet eens zozeer om in dit voorbeeld de rol en de gênantheid, want vooruit, dan deed ze het wel, maar om het feit dat er totaal niet over te praten viel en er niet naar haar geluisterd werd. Maar ja, met zo’n onbuigzame meester kun je geen kant op, wat moet je hiermee? Gewoon maar incasseren kan toch ook niet de bedoeling zijn? Daar waren Suri en ik het heel erg over eens.

Dit is het plan dat we toen bedachten.
We hebben ons samen afgevraagd of er iets te leren viel in deze situatie. En zo ja, wat dan? Al pratende kwamen we erop dat ze het heel moeilijk vindt om voor zichzelf op te komen; ze accepteert de dingen, voegt zich, voelt zich er dan ellendig door, maar het lukt haar niet om iets met dat gevoel te doen.
Dit was onze briljante oplossing: deze meester is het perfecte oefenmateriaal om hier beter in te worden! Hij zorgt namelijk elke week voor oefenmomenten om beter te worden in leren uitspreken wat je voelt en je niet automatisch te voegen naar wat er van je verwacht wordt. Zo leert ze veel van hem, al komt het niet in een vorm die je zou verwachten van een onderwijzer...
Vanaf dat moment hebben we elke week voorbeelden verzameld van de oefenmomenten, samen bedacht hoe ze dat oefenen kon aanpakken, wat zou ze kunnen zeggen of doen in reactie op zijn weinig fijngevoelige acties, en we hebben hier zóveel plezier aan beleefd! (Haar ouders trouwens ook, die gingen er helemaal in mee, geweldige mensen.) Het feit dat we zo samen een bondje hadden, dat we samen konden lachen om wat haar meester nou weer had gedaan, hielp ook enorm om zijn acties en de gevolgen daarvan op haar gevoelige inslag te kunnen relativeren.
Toen ze afscheid nam in mijn groep hebben we samen supertevreden kunnen constateren dat ze haar voornaamste leerdoel bij mij - onaangepast gedrag leren vertonen - met vlag en wimpel had binnengehaald. En ik was zó trots op haar! Suri zit inmiddels op de middelbare school. Een overstap waar ze best wel tegenop zag en het gaat heel goed met haar.
En wat ook mooi is: ik heb heel veel van haar geleerd hierdoor. Ik loop namelijk zelf ook af en toe tegen zulk soort mensen aan, die totaal niet meebewegen en op geen enkele manier rekening lijken te houden met mijn gevoeligheden. In de tijd dat Suri bij me in de groep zat, had ik zelf gedoe met een niet zo fijngevoelige hulpverlener. Door het geweldige voorbeeld dat ze me gaf, heb ik die situatie ook op deze manier kunnen omdenken, en dat hielp enorm!

Dit verhaal gaat over omdenken. Door anders naar de starre leerkracht te kijken, ontdekten Wendelmoet en Suri de nieuwe mogelijkheden van dit probleem. Mogelijkheden die er zonder die vervelende ander niet geweest waren. En het werkt zelfs door op Wendelmoet die op haar beurt veel leert door het probleem van Suri. Meer weten over hoe deze matrix werkt? Dat lees je in ons boek Zoals verwacht loopt alles anders.

Iedere zondag ontvang je een Omdenkverhaal in jouw inbox. Kom je zelf zo'n verhaal tegen? Bijvoorbeeld in de krant, op je werk, thuis of online. Of heb je zelf iets omgedacht dat perfect past tussen alle Omdenkverhalen op onze website? Laat het ons dan vooral weten, want we zijn altijd op zoek naar fraaie voorbeelden. Mail jouw verhaal of tip naar [email protected]. Dank je wel.