Kenniswerkplaats Bodem: Motor voor praktijkgerichte innovatie

Een gezonde, vitale bodem is de basis voor alles. Het is de sleutel tot kwalitatief goede bomen, efficiënt watergebruik en minder afhankelijkheid van gewasbeschermingsmiddelen. Na een zorgvuldige voorbereidingsfase, mede mogelijk gemaakt door een bijdrage uit het Regionaal Stimuleringsfonds (RSF), is de Kenniswerkplaats Bodem nu volop in ontwikkeling.

Dit is geen traditioneel onderzoeksinstituut, maar een dynamische omgeving waar praktijkvragen centraal staan.

• Wat gebeurt er? Kwekers, adviseurs en onderzoekers werken hier zij aan zij aan concrete oplossingen. We starten praktijkproeven, testen nieuwe technieken en ontwikkelen strategieën voor bijvoorbeeld het verbeteren van de bodemstructuur, het stimuleren van nuttig bodemleven en het aanpakken van bodemziekten.
• Focusgebieden: De werkzaamheden richten zich op vier kernthema's: het realiseren van een weerbare bodem, het telen van een weerbare boom (gezond en klimaatbestendig), zorgen voor weerbaar water (voldoende en van goede kwaliteit) en het creëren van draagvlak voor onze sector in de samenleving.
• Kennis delen: Resultaten en ervaringen worden direct gedeeld via bijeenkomsten, demo's en het netwerk van adviseurs. Zo profiteert de hele sector van nieuwe inzichten.

De Kenniswerkplaats is daarmee essentieel voor het realiseren van onze duurzaamheidsdoelen en vormt het hart van onze gezamenlijke kennisontwikkeling.

Project Spotlight: Milieu-impact van laanbomen in beeld

Onze sector levert een directe, positieve bijdrage aan grote maatschappelijke opgaven zoals klimaatverandering en luchtkwaliteit. Recente onderzoeken met Wageningen University & Research (WUR) hebben deze bijdrage gekwantificeerd:

• CO2-opslag: Laanbomen zijn effectieve CO2-opnemers. Al tijdens de teeltfase in de TCO-regio wordt gemiddeld 11,1 ton CO2 per hectare per jaar vastgelegd in de biomassa van de bomen. Deze opslag gaat door nadat de bomen zijn geplant, waarmee de sector een mooie rol speelt in het halen van klimaatdoelen.
• Luchtzuivering: Bomen filteren ook verontreinigende stoffen uit de lucht. Het onderzoek schat dat de laanbomen op de kwekerijen in de regio jaarlijks circa 50,5 ton fijnstof (PM10) en 43,4 ton stikstofdioxide (NOx)wegvangen. Dit draagt bij aan een schonere lucht, zowel lokaal als in de stedelijke gebieden waar veel bomen terechtkomen.

Deze data onderstrepen de ecologische waarde van laanbomen en de belangrijke rol van onze sector in de vergroening van Europa.

Project Spotlight: Investeren in vakmensen – Modern lesmateriaal voor de toekomst

Voor een innovatieve sector zijn goed opgeleide professionals onmisbaar. Het Laanboompact zet zich daarom, samen met onderwijspartners en het bedrijfsleven, in voor modern en praktijkgericht boomteeltonderwijs en Leven Lang Ontwikkelen (LLO). Een belangrijke stap hierin is de ontwikkeling van het volledig vernieuwde Handboek Laanboomteelt.

Dit handboek, samengesteld door experts uit de sector en het Hoornbeeck College, dient als actuele kennisbasis voor de MBO-opleidingen (niveau 2 en 3). Het unieke is de volledige digitale beschikbaarheid via een online leerplatform, wat zorgt voor flexibiliteit en actuele informatie. Dit project versterkt de verbinding tussen onderwijs en praktijk en ondersteunt de ambitie om via de Laanboomcampus een compleet aanbod voor scholing en ontwikkeling te bieden (MBO 1 t/m 4 en LLO).

Project Spotlight: Natuurinclusief telen – Leren van en met de natuur

Werken met de natuur in plaats van ertegen biedt volop kansen voor een duurzamere en robuustere teelt. Het project Natuurinclusief Betuws Boeren 2 brengt 8 boomkwekers en 8 fruittelers bij elkaar om hier praktisch mee aan de slag te gaan.

Deelnemers experimenteren op proefpercelen met maatregelen zoals:

• Het stimuleren van natuurlijke vijanden door aanleg van bloemenranden en gericht beheer.
• Verdere optimalisatie van mechanische onkruidbestrijding.
• Het opstellen van een risicobeheerplan waarin ook de inzet van 'groene middelen' wordt afgewogen.

Door intensieve monitoring en het delen van ervaringen – ook over de sectoren heen – wordt waardevolle kennis opgedaan over hoe ecologische principes succesvol kunnen worden geïntegreerd in de teeltplannen.

Samen op Koers voor 2025-2028

De projecten en ontwikkelingen laten zien dat er volop beweging is in de laanboomsector. Met het Laanboompact blijven we de komende jaren koers houden op onze drie strategische prioriteiten:

1. Weerbare Gewassen: Telen van sterke, gezonde bomen met minimale inzet van gewasbeschermingsmiddelen.
2. Bodem en Water Sturend: Werken aan een vitale bodem en efficiënt, duurzaam watergebruik.
3. Arbeid en Robotisering: Investeren in vakmanschap, LLO en slimme technologie.

De Kenniswerkplaats Bodem zal hierin een centrale rol blijven spelen als motor voor innovatie en kennisdeling. 

We danken u voor uw betrokkenheid en kijken ernaar uit om samen verder te werken aan een duurzame en bloeiende toekomst voor de laanboomteelt in Rivierenland!

Met vriendelijke groet,
 

Namens het Laanboompact,

Eveline van Westerop