Beste Do, Iemand moeten missen, doet gewoon pijn. Wat moet je met die pijn? Daarover kan je lezen in dit artikel. Vriendelijke groet, Hilda Lemaire Artikel: Missen is liefde. | Irene* deed het zo met haar pijn: “Ik schaam me zo dat ik voor mijn gevoel zo vastzit met dit verdriet, terwijl het toch al lang geleden is dat Herman overleed. Ik weet echt niet hoe dit over moet gaan, dus, nou ja, kan je iets voor me doen …?” Een schuchtere blik naar mij om te polsen of ik het wel ‘erg genoeg’ vind. Zo blijkt als ik vraag waar die blik naar mij zo’n beetje over gaat. Ze is bang om een aansteller te zijn of dat het overlijden van haar man niet erg genoeg is, want ja hij was toch ook al 67. En dat is iets anders dan je vader of moeder verliezen als je een klein kind bent zoals op mijn website staat. “Maar ja, het gaat wel over verlies, dus ja daarom dacht ik toch maar ….” “Het is goed, Irene, en ik vind het niet gek, echt niet.” *Situaties komen overeen met mijn praktijk, maar namen en concrete ervaringen vanzelfsprekend nooit. Mee werken in plaats van weg werken. | Missen is zo veelomvattend en heeft zoveel gevoelens in zich. Het kan je angstig maken, je op je hoede laten zijn voor niet nog meer gemis, je isoleren zoals Irene het kent. Niet alleen bang bij mij dat ze flinker moet zijn, ook bij haar vrienden, de kinderen en op haar werk. "Wat ben je stil, gaat het wel goed? Heus Hilda, ze vragen het aan me maar ik durf niet te zeggen hoe klein ik me voel. Ik vind het ook zo stom van mezelf. “ Het is even stil en ik zie dat er nog meer is. “Dit klinkt raar, ik weet het, maar ik wil ook niet dat ze weten van mijn verdriet. Het is van mij …., ik kan het niet goed uitleggen.” Ik denk dat ik daar iets van begrijp en doe een voorzetje. “Bedoel je misschien dat dit gevoel van gemis ook niet kapot gemaakt mag worden, het heel moet blijven, omdat het over jouw dierbare Herman gaat? Dat iemand daar niet iets relativerends bijvoorbeeld over zou mogen zeggen?” Ja, het zit in die richting en we verkennen voorzichtig waar dit grote gemis voor Irene over gaat. Praten over gemis, zorgvuldig, waar het haar allemaal mee confronteert. Terug geworpen op haarzelf, terugdenkend aan de tijd samen en daar ook weer onzeker over zijn. “Had ik maar meer met hem besproken, had ik dat ene nou toch maar gezegd, het is zo onaf, het klopt niet dat hij er niet meer is.” De had-ik-maar-uitingen werpen je iedere keer ook weer soms ongenadig hard terug op de realiteit, het kan niet meer. Dat doet zo’n pijn EN het zijn als het ware ook oefeningen om realiteiten tot je te nemen. Wat had ik dit graag gedaan met de wetenschap die ik nu heb, en toen kon ik het niet. Wat nu wel kan, is je nu uiten over je gevoelens en gedachten. Ze niet proberen weg te werken maar er mee te gaan werken. Irene en ik spreken veel over de dood, wat is het voor haar? Zo van weg is weg, of is er toch nog iets? We kunnen er naar gissen of diep in geloven. Ieder doet dat op haar eigen manier, mede gevormd door opvoeding en ervaringen. In mijn werkkamer ligt een boek open met deze afbeelding Irene bekijkt het plaatje bij binnenkomst op een nieuwe afspraak. Wat mooi, zegt ze. Dat vind ik ook, daarom ligt het ook open. Voor mij gaat het over onze dierbare doden die ergens zijn. En zeker in onze herinneringen en onze verhalen over hen. Als we vertellen over dat gemis, dan vertellen we ook over hoe lief we ze hadden en hebben. Missen is ook liefde. Irene uit zich meer, naar mij en ook naar een paar anderen. Dat is kwetsbaar, en het opent deuren merkt ze. Het maakt haar ook ‘eigener’, ze komt door die gesprekken meer te weten over wie ze is en dat maakt het terug geworpen op haarzelf steviger. Ik las onlangs de volgende zin: 'Als iemands komst in je leven jouw leven veranderd heeft dan kan het niet anders dat zijn/haar vertrek je leven opnieuw verandert.' Zo logisch en simpel, en zo veelomvattend. Die veranderingen zijn niet voorbij na de bekende uitspraak ‘als je alles maar één keer hebt meegemaakt’ en je dus een jaar verder bent. Veranderingen in je leven mogen hun eigen tempo hebben. Ik wens je een mooie dag met dierbare herinneringen. Vriendelijke groet, Hilda Lemaire PS Boekje SamenLeven blijft in de sale (€ 5,-), klik hier Hilda Lemaire 06 242 13 059 www.doenenlaten.com Ken je anderen voor wie dit artikel interessant kan zijn? Mail hem gerust door, graag zelfs. Copyright © Hilda Lemaire. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Abonneren op de gratis maandelijkse artikelen? Dat kan via www.doenenlaten.com | |