Afgelopen maandag was ik te zien bij het televisieprogramma AVROTROS Radar over één van Nederlands meest gegeten toetjes: vanillevla. Wat blijkt? In veel soorten vanillevla die in de supermarkt worden verkocht, blijkt helemaal geen vanille te zitten, maar slechts aroma met vanillesmaak.

Ben ik verrast? Dat niet, want fabrikanten sjoemelen al jarenlang met hun verpakkingen. Dit moet nu stoppen! Vind je ook niet? Natuurlijk is het misleidend als een fabrikant in koeienletters ‘VANILLE’ op de verpakking zet en er vervolgens geen spoortje vanille in stopt. Daarom zijn wij een 'proefproces' gestart.

De toezichthouder, de Nederlandse Voedsel –en Warenautoriteit (NVWA), zegt hierover het volgende:

‘’Meldingen over misleiding neemt de NVWA niet direct in behandeling omdat er geen sprake is van risico’s voor de volksgezondheid.’’ Laat dit even goed tot je doordringen… De toezichthouder die verantwoordelijk is voor naleving van de wet, neemt deze overtredingen niet in behandeling. 

Is er dan een wet die consumentenmisleiding door fabrikanten verbied? Die is er zeker. In 2015 leek een uitspraak van het Hof van Justitie van Europa de discussie over misleidende producten in een stroomversnelling te brengen. De fabrikant Teekanne had thee met frambozen –en vanillesmaak op de markt gebracht, waarvan op de verpakking sterk de indruk werd gewekt dat het product ook daadwerkelijk framboos en vanille bevatte. Het zal geen verrassing zijn: dit bleek niet het geval te zijn. Er was geen spoortje framboos of vanille te bekennen. Het Europese Hof veroordeelde dat als misleidend en daardoor ook onwettig. Terwijl wel op de ingrediëntenlijst correct stond vermeld wat er in de thee zat. Met andere woorden: ook al bevat de ingrediëntenlijst de juiste informatie, als de verpakking een verkeerde indrukt wekt, dan is dat misleidend. En dus in strijd met de wet.

Een duidelijke uitspraak van het Europese Hof over hoe deze wet geïnterpreteerd moet worden: misleiden is in strijd met de wet. We zijn ondertussen drie jaar verder en moeten concluderen dat er met de uitspraak amper iets in gebeurd: we worden nog steeds massaal misleid door voedselfabrikanten.

En wat doet de NVWA? Die kijkt vooral toe. In 2016 kwam het kabinet met he actieplan etikettering van levensmiddelen, want ‘’ goede voorlichting biedt de consument handelingsperspectief voor een gezonde en veilige voedselkeuze.’’ Daar ben ik het helemaal mee eens, maar als dit vervolgens amper tot actie leidt, dan is dit niet meer dan een wassen neus. Sterker nog, fabrikanten wordt zelfs openlijk verteld dat klachten tegen hen niet in behandeling worden genomen.

Jij als consument hebt het recht op bescherming tegen misleiding, maar die krijg je niet. Fabrikanten denken hier mee weg te kunnen komen. Dit moet echt stoppen. Daarom is foodwatch een klachtenprocedure gestart bij de Reclame Code Commissie om fabrikanten te dwingen zich aan de wet te houden: door duidelijk en eerlijk te zijn over de inhoud van hun product. Helaas is vanillevla maar slechts een voorbeeld van misleiding door fabrikanten. Samen met jouw steun willen we ons hard maken tegen nog meer misleidende fabrikanten.

P.S. Alleen met jouw steun kan foodwatch campagne blijven voeren tege misleiding en jouw belang als consument beschermen. Hoe groter onze achterban, hoe groter de druk die we kunnen uitoefenen op politici en bedrijven. Help ons die krachtige vuist te maken en word donateur!