6. De grote bottleneck van de wereldhandel heeft vele oorzaken Er is niet één enkele oorzaak voor de huidige ongekende verstoring van de wereldhandel. De belangrijkste oorzaak is een onevenwicht tussen vraag en aanbod. "Amerikanen en andere westerlingen die te lang opgesloten bleven, gaan na de pandemie op koopjesjacht" - net nu de Delta-variant de Aziatische fabrieken heeft gesloten. Deze "schaarste-economie" is dus te wijten aan diepere krachten dan alleen Covid. Decarbonisering is er één van: "In grote delen van China is de stroom uitgevallen omdat sommige provincies zich inspannen om aan strenge milieudoelstellingen te voldoen." Protectionisme is een andere. Landen gebruiken de handel nu als een middel om geopolitieke tegenstanders te straffen, eerder dan om de economische efficiëntie te maximaliseren. Het gevaar bestaat dat deze problemen met de toeleveringsketen ons ertoe brengen het milieu en de mondialisering de rug toe te keren, wat op lange termijn werkelijk "verwoestende gevolgen" zou kunnen hebben. Maar de tekorten moeten ons ook waarschuwen voor de kwetsbaarheid van onze just-in-time-logistiek. Het just-in-time-model draait om het minimaliseren van voorraden en ongebruikte minuten arbeid - allemaal optimaal voor de winstmarges als alles soepel verloopt. "Maar snelheid brengt, zoals elke Formule 1-piloot je zal vertellen, zijn eigen risico's met zich mee." Als de gasprijzen de pan uitrijzen of een containerschip vast komt te zitten in het Suezkanaal, gaan de schokken de hele wereld over. Het just-in-time-model vraagt ook nog eens om onzekere en slechtbetaalde jobs, die op hun beurt hun eigen maatschappelijke problemen met zich meebrengen. Meer bij The Economist en The Guardian
|