Met Willem Engel, Ferd Grapperhaus en Ingrid van Engelshoven
NRCDe Haagse Stemming
Abonneer nu
Woensdag 17 februari 2021
nrc.nl/denhaag
door
Rik Rutten
Speciaal voor jou: gratis onbeperkt toegang tot NRC.
Registreer je direct en lees onbeperkt tot de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart.
Goedemorgen! PVV en FVD die de onafhankelijkheid van de rechter bejubelen, Mark Rutte en Hugo de Jonge op een persconferentie in een zaal vol kinderen, Willem Engel die Jaap van Dissel in een rechtbank bevraagt: het waren 24 vreemde uren. En de kater blijft voorlopig wel even nadreunen.

DE AVONDKLOK IS ONGEMAK: De avondklok leeft nog, in elk geval voor even. Vrijdag moet het hoger beroep in het kort geding tussen Viruswaarheid en de staat uitsluitsel geven over de wettigheid van de maatregel – en tot die tijd wordt de klok gehandhaafd. Ongeacht die uitkomst: nu al is duidelijk dat het kabinet een bestuurlijke en juridische zeperd heeft gemaakt. Van de onderbouwing voor de avondklok deugde weinig, zoals collega Folkert Jensma uitlegt. De staat kon volgens de rechter het „substantiële effect”, en daarmee de noodzaak, van de avondklok niet aantonen. Bovendien had het kabinet de verklaring dat dit een noodgeval was eigenhandig onderuit geschoffeld door alle tijd te nemen voor de behandeling. Een blunder waar de Raad van State vooraf al voor waarschuwde, maar die het kabinet niet zag aankomen – en op Kees van der Staaij (SGP) na bijna geen enkel Kamerlid.

Ongemakkelijke waarheid: Het is nota bene de tweede keer in korte tijd dat Viruswaarheid een kort geding wint van de staat: vorige maand liet de stichting al de verplichte PCR-test voor reizigers uit risicogebieden sneuvelen, waarna het kabinet die verplichting via de Kamer moest regelen (in totaal spande Viruswaarheid trouwens al elf zaken aan tegen de staat, waarvan het de meerderheid verloor). Voorman Willem Engel is dan ook een bedreven strijder tegen de overheid, schrijven twee NRC-collega’s in een profiel, en hij volgt daarmee een familietraditie. Pikant (en nieuw): Engel staat veelvuldig in contact met Forum voor Democratie. Viruswaarheid stak de afgelopen maanden zelfs vragen voor een Kamerdebat in bij FVD. „We kunnen je vragen zeker meenemen”, reageerde daarop een fractiemedewerker, inmiddels een hooggeplaatste kandidaat op de lijst.

Dagje rechtbank: Gisteren diende ook die ándere zaak van Engel bij de Raad van State, over de strijd waarin hij verwikkeld is geraakt met zijn partij Vrij en Sociaal Nederland, die hem last minute van de kandidatenlijst schrapte. In die zaak kreeg hij géén gelijk – en dus staat Engel op 17 maart niet op het stembiljet.

Avondklokkijken: Terug naar de avondklok: wat nu? De kans bestaat dat het kabinet het hoger beroep wint, maar de rechter plaatst zoveel vraagtekens bij de regeling dat dat twijfelachtig is. Dan moet het kabinet zowel aantonen dat (1) de avondklok helpt, en meer effect heeft dan bijvoorbeeld een dringend advies, en (2) dat het bij de invoering echt om een acute noodsituatie ging. Om die reden probeert Ferd Grapperhaus (Justitie, CDA) in mum van tijd een spoedwet door de Kamers te loodsen om de avondklok langs een andere weg te regelen. Dat gaat snel: de koning zette gisteravond zijn handtekening al, het kabinet wil de wet vandaag naar de Kamer sturen en het gerucht gaat dat de Kamer er morgen dan al over debatteert. Het ziet er allemaal niet fraai uit, maar het kabinet is vastbesloten om de avondklok niet te laten schieten.

LET OP DE KLEINTJES: Alsof de beelden van de dag – Engel en Van Dissel in de rechtbank, ruziënd over de Mexicaanse griep – nog niet hallucinant genoeg waren, stonden Mark Rutte (VVD) en Hugo de Jonge (CDA) ’s avonds in een zaaltje vol kinderen om een speciale persconferentie voor jeugdige kijkers te geven. Wat we leerden? Dat het pas tegen de zomer beter wordt, volgens De Jonge. Dat Rutte De Jonge „een 7,5 tot een 8” geeft voor zijn crisisoptreden („Er zijn ook een paar dingen niet goed gegaan”). En dat een plan in de maak is om de leerachterstanden weg te werken. Dat onderwijsplan, horen we, is zelfs al af: ministers Slob (CU) en Van Engelshoven (D66) presenteren het vanmiddag om 14.00 uur. Naar verluidt worden er heel wat miljarden tegenaan gegooid.
NCTV-NABRANDER: De nota zelf was al warrig, maar nu dreigt de gelekte Turkije-analyse van de NCTV ook nog een diplomatieke rel te veroorzaken.​ Geert Wilders (PPV) noemde de Turkse president Erdogan, die in de NCTV-analyse werd gelinkt aan salafistische extremisten en de Utrechtse tramaanslag, „een terrorist”. Dinsdag liet het Turkse Openbaar Ministerie weten dat het vanwege die uitspraak een onderzoek tegen Wilders is begonnen. En de aan de Turkse regering gelieerde Daily Sabah gaat vandaag vol op het anti-Wilders-orgel.

De-escalatietechnieken: Voor Rutte en de rest van het Binnenhof is het een onhandige positie: doorgaans steunen alle partijen hem bij zulke aanvaringen luid en duidelijk, en de premier kan zelfs profiteren van een openlijk uitgevochten conflict met Erdogan. Tegelijkertijd wil niemand Wilders tijdens de verkiezingscampagne nóg meer in de spotlight zetten. Eén factor die een diplomatieke ruzie à la 2017 kan voorkomen: Erdogan staat, anders dan toen, dit keer níet aan de vooravond van verkiezingen. Hij was de afgelopen tijd juist bezig aan een charmeoffensief op Europese bodem.

LOBBYWATCH: Een bonte coalitie van aannemers, projectontwikkelaars en woningcorporaties slaat vandaag de handen ineen en pleit in De Telegraaf, de Volkskrant en Trouw voor een forse dosis extra ambitie op de woningmarkt. Volgens de coaltie moeten de komende tien jaar één miljoen woningen worden gebouwd – een streven dat we ook al terugzagen in de verkiezingsprogramma’s van CDA, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie. Het moet een teken zijn van goede wil: de markt en de corporaties zijn er al uit, nu het komende kabinet nog. „Ons woonplan kan integraal in een nieuw regeerakkoord”, zegt Martin van Rijn (kennen we die nog?), nu voorman van corporatiekoepel Aedes.

WAT WIJ LEZEN: De coronacrisis inspireert tot behoorlijk radicale ideeën als het over verkiezingen en formaties gaat, blijkt maar weer eens. Stel de verkiezingen niet een paar maanden maar direct een jaar uit, stelt een opiniestuk in NRC. Of nee, er moet juist snel een niet aan partijen gebonden nationaal kabinet worden geformeerd, lezen we op de opiniepagina’s van De Telegraaf.
Quote van de dag:
„Iedere keer zijn we erin geslaagd met een koekje en een beetje lasagne om het weer goed te maken.”
Premier Rutte heeft een bijzonder recept in huis om de coronaruzies in het kabinet op te lossen, vertelde hij op de persconferentie voor kinderen.
Fijne dag. Heb je nieuws, commentaar of een vraag? Mail me op [email protected].

Deze mail is verzonden naar [email protected]. Stuur deze mail vooral door naar vrienden. Zij kunnen zich vervolgens hier aanmelden.
Bekijk de webversie van deze nieuwsbrief. Beheer je instellingen voor de nieuwsbrief. (Hier kun je afmelden).
Deel deze nieuwsbrief TwitterFacebookLinkedInWhatsapp
NRC