Bekijk deze nieuwsbrief in uw browser
Editie 4 - nummer 3
Eenzaamheid: andere benadering
Eenzaamheid van burgers vergt een andere benadering door professionals en organisaties dan wat nu vaak de praktijk is. “Ga naar mensen toe, toon interesse.”
Een professional of organisatie die sociale uitsluiting wil tegengaan met een inloopmiddag voor de doelgroep, slaat de plank mis. Zoek eenzame mensen juist op in hun thuissituatie. Dat adviseert Martin Pragt, zelf ervaringsdeskundige op het vlak van eenzaamheid. Hij zegt: “Wie in gesprek gaat met eenzame personen en zich in hun situatie verplaatst, zal zich realiseren waarom zij niet naar een voor hen georganiseerde bingomiddag van de gemeente komen. Als je nooit bezoek krijgt, als er nooit iemand is die je persoonlijk aanspreekt, voel je je buitengesloten en ga je de deur niet uit.”

Bauke Koekkoek is crisisdienstverpleegkundige. Hij staat ook bekend als lector Onbegrepen gedrag, Zorg en Samenleving bij de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN). Volgens Koekkoek gaat de nasleep van de coronacrisis organisaties waarschijnlijk dwingen hulpverlening – ook bij eenzaamheid – op een andere wijze te organiseren.

Hij zegt: “De overheid heeft ontzettend veel geïnvesteerd om de maatschappij enigszins draaiende te houden. Ik kan me niet voorstellen dat, wanneer corona geluwd is, er opeens veel geld kan bijkomen in het sociaal domein en de gezondheidszorg. Terwijl de vraagt groeit, zal de capaciteit dat niet doen. We zullen dus moeten kijken naar andere vormen dan alleen maar individuele hulpverlening. Misschien wordt straks meer groepsgewijs georganiseerd, misschien komen er meer contacten met lotgenoten en misschien gaan ervaringsdeskundigen een grotere rol spelen.”

Lees hier verder.
Inkoop zorg: 'Meer mandaat regio'
Inkoop van zorg: CZ heeft in het beleid voor 2021 aangescherpte uitgangspunten opgenomen voor de contractering van multidisciplinaire zorg en O&I.
Eerder deden twee andere zorgverzekeraars dit: VGZ en Zilveren Kruis. CZ stuurt op één sterke huisartsenorganisatie per regio, met veel mandaat. Een belangrijke taak voor deze samenwerkingsorganisatie is de toegankelijkheid van zorg.

“De uitdagingen in de eerste lijn zijn zó groot, dat ze voor individuele huisartsenpraktijken niet op te lossen zijn”, schetst zorginkoper Liesbeth van Spaandonk-Scheek van CZ. “Wij zien daarom vier belangrijke rollen voor de regio-organisaties: de toegankelijkheid borgen door het toekomstbestendig organiseren van de huisartsenzorg, programmatische zorg voor kwetsbare groepen organiseren en faciliteren, zorg verbeteren, en zorgvernieuwing. Een sterke regio-organisatie heeft de mogelijkheid om hierin te sturen, huisartsen te ontzorgen en een duidelijk aanspreekpunt te zijn voor het sociaal domein.”

Maar nog niet elke samenwerkingsorganisatie is hier klaar voor, aldus Kary Heldoorn, manager huisartsenzorg/versterking eerste lijn en ketenzorg bij CZ. “Wij zien flinke regionale verschillen. Bijvoorbeeld als het gaat over mandaat, leiderschap en resultaatgericht werken.”

Met het inkoopbeleid wil de zorgverzekeraar de impact van O&I-prestaties vergroten. En dat sluit volgens Van Spaandonk en Heldoorn goed aan op de notitie ‘Bouwstenen voor structurele samenwerking in de regio’ van InEen, LHV en NHG. “Alle elementen van de zes bouwstenen zijn terug te vinden in het inkoopbeleid van CZ. We onderschrijven die dus ook, maar vinden niet dat elke regio standaard op álle bouwstenen moet inzetten. Prioritering is belangrijk. Je kunt beter een paar zaken goed doen en de rest later oppakken. Ook vanwege de grenzen aan de financiële middelen en implementatiemogelijkheden.”

Lees hier verder.
Huisartsen Zeeland: toekomstbestendig
Huisartsen in Zeeland streven naar toekomstbestendige eerstelijnszorg binnen hun provincie. Twee oud-collega’s spelen hierin een belangrijke rol.
Oud-huisartsen Frank van den Berg en Roel Ubels gaan in gesprek met de 57-plussers onder de vakgenoten in hun provincie Zeeland. De informatie die ze hopen op te halen, legt de basis voor een programma om hier toekomstbestendige huisartszorg te realiseren.

In Zeeland is het aantal 57+-huisartsen groot: zeventig. De hoeveelheid ouderen hard groeit en steeds meer jongeren trekken weg naar de Randstad. Zorgverzekeraar CZ ziet dat de continuïteit van huisartsenzorg er in gevaar kan komen en heeft daarom samen met de Zeeuwse Huisartsen Coöperatie en de ondersteunende eerstelijnsorganisatie Nucleuszorg het initiatief genomen voor het programma toekomstbestendige huisartsenzorg. Onderdeel hiervan is de opzet van een TOP-team (Tijdige Overdracht Planning), bestaand uit de oud-huisartsen Frank van den Berg en Roel Ubels.

Zij inventariseren bij de zeventig 57+-huisartsen in de provincie hoe die hun praktijkoverdracht voor zich zien en tegen welke problemen zij aanlopen bij het vinden van opvolgers. Hoewel Van den Berg en Ubels een door hen zelf opgestelde checklist van aandachtspunten op zak hebben, willen ze de gesprekken met hun 57+-collega’s open aangaan.

“Het moet uit hen komen”, zegt Ubels. “We willen de opties en de problemen die ze zien zo concreet mogelijk maken. Wanneer willen ze de praktijk overdragen? Willen ze in één keer met pensioen of willen ze nog blijven waarnemen? Wat zien ze als obstakels en mogelijke oplossingen daarvoor? Hoe kijken ze zelf aan tegen hun toekomstbestendigheid?”
 
Lees hier verder.
Digitale transformatie
Corona is het startsein van de digitale transformatie in de gezondheidszorg. Dat schrijft Ksyos-directeur Leonard Witkamp in een column voor De Eerstelijns.
In de coronacrisis ziet Witkamp bijvoorbeeld het aantal digitaal gesuperviseerde consulten fors toenemen in de ggz. “Doordat deze dienst inspeelt op de behoefte van zorgverlener en patiënt om zorg bij de patiënt thuis te kunnen leveren”, legt hij uit.

Andere diensten die direct gericht zijn op het leveren van zorg bij de patiënt thuis, tonen ook een forse stijging in gebruik, aldus Witkamp. “Zo maakt de patiënt op uitnodiging van de huisarts in het thuisconsult dermatologie zelf foto’s van de huidaandoening en vult een gestructureerde vragenlijst in. De huisarts beoordeelt die en kan de regionale dermatoloog in supervisie vragen. In cardiologie en longgeneeskunde maken huisartsen meer en meer gebruik van de mogelijkheid om OSAS- en hartritmediagnostiek bij de patiënt thuis te laten verrichten (OSAS: obstructief slaapapneu syndroom). De apparatuur wordt thuis geleverd, de patiënt krijgt instructies via beeldbellen en de resultaten worden op afstand beoordeeld en direct verstuurd naar het HIS.”

Denkt de directeur van Ksyos dat corona het startsein is van de digitale transformatie in de gezondheidszorg? “Vanuit maatschappelijk oogpunt is inzet van het thuisconsult gewenst gedurende en na de coronacrisis. Bijeffect zou weleens kunnen zijn dat zorgverleners en zorgvragers voor laagcomplexe electieve zorg niet meer zonder kunnen, vergelijkbaar met de digitale transformatie in andere sectoren. De toekomst is in de zorg dichtbij gekomen.”

Lees hier verder.
Handreiking zelfmanagement
Zelfmanagement én gezondheidsvaardigheden: een handreiking is getest in drie huisartsenpraktijken. Nu is er een adviesrapport voor een regionale aanpak.
2,5 miljoen volwassenen in ons land hebben moeite om gezondheidsinformatie te vinden, begrijpen, beoordelen en toe te passen. Huisartsenpraktijken kunnen zich hiervan meer bewust zijn en erop inspelen. Vilans heeft een handreiking en adviesrapport geschreven.

Jeanny Engels is expert persoonsgerichte zorg en gezondheidsvaardigheden bij Vilans, Kenniscentrum voor langdurende zorg. Zij zegt: “Vaak begrijpen arts en patiënt elkaar niet. Dokters verzuchten bijvoorbeeld: Hoe komt het nou dat mensen niet de leefstijladviezen opvolgen waarvan we allemaal weten dat ze okay zijn?”

In 2015 diende Engels een voorstel in bij FNO, een organisatie die zich richt op kwetsbare mensen. Het leidde tot een project bij drie grote huisartsenpraktijken, die werden begeleid door Vilans en Pharos. In het project werd de handreiking ‘Aandacht voor zelfmanagement én gezondheidsvaardigheden’ getest.

Engels: “De begeleide huisartsenpraktijken hebben volop aandacht ontwikkeld voor mensen die minder gezondheidsvaardig zijn. In de handreiking worden succesfactoren beschreven, zodat ook andere praktijken ermee aan de slag kunnen.” Engels wil graag de succesfactoren van ‘zelfmanagement en gezondheid’ opschalen. Vorig jaar heeft ze ter verkenning daarvan een project ingediend bij FNO. En nu is er dan een adviesrapport voor een regionale aanpak voor het werken aan gezondheidsvaardigheden in huisartsenpraktijken. Het is in het bijzonder bedoeld voor ROS’en, zorggroepen, zorgverzekeraars en Achterstandsfondsen.

Lees hier verder.
Tolken in de zorg
Tolken in de zorg: noodzakelijk om kwaliteit te leveren. Dat zegt Simone Goosen, campagneleider ‘Taal mag toch geen obstakel zijn? Tolken terug in de zorg, alstublieft’.
Een zorgverlener die zijn patiënt niet kan verstaan, is niet bij machte goede zorg te leveren. Bestuurders en managers hebben dan ook de plicht te bewerkstelligen dat een beroep kan worden gedaan op een tolk. Aldus Simone Goosen.

“Inmiddels wonen er in ons land bijna 2,5 miljoen mensen – arbeids- en kennismigranten, internationale studenten, vluchtelingen en hun kinderen – van wie Nederlands niet de moedertaal is. Onder hen zijn er veel patiënten met wie zorgverleners niet of niet optimaal kunnen communiceren zonder de steun van een tolk. En juist die tolk ontbreekt vaak. Daarmee is voor deze patiënten een van de mensenrechten in het geding: de toegang tot zorg.”

Dit is een passage uit de openbare oproep voor een kwaliteitsstandaard taalbarrières in de zorg en het sociaal domein. Het document werd op 10 december 2019, Internationale Mensenrechtendag, bezorgd aan Jan Kremer, voorzitter van de Kwaliteitsraad van Zorginstituut Nederland (ZiNl).  “Inmiddels is vanuit ZiNl het belang van onze oproep onderschreven”, zegt Simone Goosen.

Gezien de omvang en urgentie van het thema ‘tolken in de zorg’ wil Goosen leidinggevenden in de gezondheidszorg en het sociaal domein ertoe bewegen dat zij het mogelijk maken dat zorgverleners een tolk inzetten. “Je bent er als bestuurder of manager voor verantwoordelijk dat jouw mensen goede zorg of hulp kunnen bieden. Daarvoor schep je de randvoorwaarden, en één daarvan is het inschakelen van een tolk.”

Lees hier verder.
'Digitaal consult is persoonlijk'
De huisarts die digitaal gaat? Ja, het kan, schrijft Linda Raven van Zilveren Kruis. “Die digitalisering zorgt juist voor meer verbinding.”
Linda Raven is zorginkoper Noordoost-Nederland bij zorgverzekeraar Zilveren Kruis. In de column ‘Over 5 jaar’ zegt ze dat het niet anders kán dan dat de huisartsenzorg een enorme sprong gaat maken. Raven noemt onder meer samenwerking en kennis van digitalisering als middelen om het huisartsentekort tegen te gaan. Daarbij wordt eHealth niet ingezet om iets extra’s te doen, maar als een nieuwe manier van werken. Dankzij inzet van digitale technieken zal er meer tijd zijn voor persoonlijk contact met de patiënt.

De huisarts gaat dus vaker digitaal. Raven schrijft: “De huisarts heeft ruimte voor langere consulten en een lege(re) wachtkamer. Patiënten hebben voor eenvoudige hulpvragen via chat of telefoon laagdrempelig rechtstreeks contact met de huisarts. Ze hoeven niet voor alles langs te komen. De patiënt kan zelf een vervolgconsult inplannen dat dan twintig minuten duurt in plaats van de gebruikelijke tien minuten.”

Lees hier verder.
LinkedIn
Twitter
Facebook
Instagram
Copyright © 2020 De Eerstelijns, All rights reserved.
Je ontvangt deze email omdat je eerder aangemeld bent bij De Eerstelijns.

Our mailing address is:
De Eerstelijns
Nieuwe Langeweg 109
Hoogvliet Rotterdam, ZUID-HOLLAND 3194 DC
Netherlands

Add us to your address book


Want to change how you receive these emails?
You can update your preferences or unsubscribe from this list.