Beste Do, In mijn werk gaat het vaak over verlies en gemis van dierbaren die we door de dood zijn kwijt geraakt. Maar wat ook regelmatig ter sprake komt, zijn de bloedverwanten die je helemaal niet zo dierbaar zijn. En dan hebben we het over het gemis aan de warmte van een familie, aan bij elkaar horen, voor elkaar klaar staan, het gedeelde verleden van samen opgroeien in het warme nest, en uiteraard ook de bekende ergernisjes die je aan elkaar opdoet. Maar wat als je familie hebt waarbij je steeds onderuit gaat en gevloerd thuiskomt na een familiebezoekje? Daarover gaat dit artikel. Vriendelijke groet, Hilda Lemaire Simone* (48) vertelt over haar broers en zussen, het koude nest bestaande uit vijf kinderen en twee ouders. De aanleiding is een burnout die maar niet minder wordt en de verwijzing van de bedrijfsarts waar ze onderuit ging zoals ze het zelf beschrijft. ‘Op één of andere manier, ik weet het echt niet meer, er ontgaat me zoveel, maar ineens zat ik bij hem te grienen over mijn familie. Gênant. Maar hij zette me op jouw spoor. Dat er toch meer aan de hand is dan een drukke baan in een organisatie die veel van je vraagt.’ Ze noemt het zelf een koud nest, een woord wat haar afgelopen tijd door het hoofd schoot. ‘Het is gewoon koud bij ons. Nou ja, zo ervaar ik het. Als je het aan mijn broers en zussen vraagt, schieten ze in de lach. Je hebt zeker met Simone gepraat. Die doet altijd zo ingewikkeld.’ Simone praat gemakkelijk, met de nodige humor, tegen het cynische aan. Stiller vervolgt ze met: ‘Ja, ik ben dan misschien ingewikkeld, slik niet alles meer. Jarenlang heb ik voor pa en ma gezorgd Simone woont in de buurt, heeft geen kinderen, een goede baan, die kan dat makkelijk even voor ons doen. En dacht je dat er ooit iets van waardering was? Echt niet. En ik me maar in bochten wringen ….’ Ze zwijgt, strak koppie, gebalde vuisten in haar schoot. *Situaties komen overeen met mijn praktijk, maar namen en concrete ervaringen vanzelfsprekend nooit. ‘En voor wat wrong jij je zo in alle bochten?’ vraag ik. Een pijnlijke vraag, het blijft een tijdje stil waarin haar tranen een nog verborgen verhaal vertellen. In een warm nest word je geholpen om tot een eigen mens op te groeien. In een minder warm nest, moet je je niet aanstellen, gewoon meedoen en je mond houden. Je geschiedenis van opgroeien bekijken, dat vraagt moed. En mijns inziens kan dat ook alleen in een setting waar het veilig is om alle nuances te kunnen laten wegvallen. Waarin je ook eens even niet redelijk hoeft te zijn, dat komt wel weer. Als je kan zien hoe je bent opgegroeid, en in de situatie van Simone bent vergroeid, kan je tot eigen nieuwe besluiten komen. Niet langer in het gareel van wat verwacht wordt. Simone: ‘Iedereen deed z’n ding, echt belangstelling voor hoe het met ons ging, dat was er niet bij. Pa werkte bij de verzekering, ma deed het huishouden. We waren eerder ballast dan plezier, wij kinderen. Buiten spelen, bij andere kinderen spelen, nooit met elkaar. We gingen allemaal ons eigen gangetje. Toen ik in de eerste van de middelbare school zat, was er een kennis van mijn ouders die gewoon wel belangstellend naar mij was. Vroeg naar school en wat ik leuke vakken vond enzo. Ik keek uit naar zijn bezoekjes. Was dat verliefdheid, vroeg ik mij af. Ik zorgde altijd dat ik leuke kleren aan had als hij kwam. En toen begon het pesten van de anderen daarover. En toen, een keer in de tuin, dat hij vroeg of er iets was, en ik begon te huilen en hij me troostte. Het was echt niks, gewoon twee lieve armen om me heen. Maar een broer zag het en vertelde het aan pa en ma. En toen werd het iets smerigs en waarover nooit meer gesproken werd. De kennis kwam niet meer. En ik was een vreemd kind wat je in de gaten moest houden.’ Dat kind wat zo hunkerde naar aandacht moest voortaan zwijgen en doen wat gevraagd werd. Om maar bij het gezin te blijven horen. ‘Pa, ma, de anderen, ze raken me zo. Ik wil dat gewoon niet meer…..’ Stil, en dan ‘Maar dan is er echt geen relatie meer en ben ik echt alleen.’ 'Hoe alleen ben je nu' vraag ik? 'Heel erg, ik pas me steeds maar aan. Ik wil dat gewoon niet meer, ik doe het anders dan mijn broers en zussen.' We zijn op zoek gegaan naar haar plek die zij nu wil innemen en hoe ze dat kenbaar kan maken. Niet zomaar ineens uit je familie stappen! Soms kan het in woorden verteld worden, vaker in gedrag. Anders durven zijn. Of zoals Simone tenslotte concludeerde: ‘Ik ben echt wel oké, mezelf zo lang moeten verloochenen om er maar bij te horen. Ongelooflijk mijn best gedaan, en daarin mezelf zo kwijt geraakt. Geen sorry meer voor wie ik ben, ik wil bij mezelf horen. Ik koester ook de opgedane goede momenten, die zijn er heus ook geweest.’ Een andere plek kiezen gaat vaak over enige afstand nemen. ‘Emigreren’ mijmerde laatst een goede vriend van mij. ‘Als ik dat rond mijn 23e had gedaan, dan was er een minder open wond geweest’. Ik vind het een mooie beeldspraak en ben blij dat hij het niet in het echt heeft gedaan want dan had ik hem niet gekend. De afstand met permissie, daar gaat dat emigreren over. De gevolgen van een koud nest kunnen groot zijn. Ik noem er een paar. Zelf bang worden ook geen goede ouder te zijn en dan maar geen kinderen krijgen. Of je nooit echt laten kennen in welke relatie dan ook. Een gevolg kan ook zijn, en dat is een veel prettiger: dat je zelf wel een fijne band hebt met je kinderen, dat de geschiedenis zich echt niet hoeft te herhalen. Het is moedig als je kan zien dat je geen fijne familie hebt en dan onderzoekt hoe jij je daarin wil verhouden. Iets heel anders is als een (ex)partner van je bepaalt of jij je familie mag zien of niet, en minstens zo verdrietig als de kinderen hun opa, oma, tantes, ooms, nichtjes, neefjes niet meer mogen zien. Dat is machtsmisbruik en heeft niks te maken met je iegen plek kiezen. Daarover wellicht een andere keer een artikel. Ik wens je een fijne dag met een warm nest of de vleugels uitslaan uit een te koud nest. Vriendelijke groet, Hilda Lemaire (Mijn praktijk is open met inachtneming van alle belangrijke maatregelen rond COVID-19 vanuit het RIVM en mijn beroepsvereniging.) Hilda Lemaire 06 242 13 059 www.doenenlaten.com Ken je anderen voor wie dit artikel interessant kan zijn? Mail hem gerust door, graag zelfs. Copyright © Hilda Lemaire. Alle rechten voorbehouden. Artikelen of delen hieruit mogen elders gepubliceerd worden, maar alleen op o.v.v. het copyright en de naam van de website. Abonneren op de gratis maandelijkse artikelen? Dat kan via www.doenenlaten.com | |