NRC

Beste lezer,

Als ik zo vrij mag zijn: wat een geweldig interessant stuk schreef onze medewerker Yra van Dijk deze week. Ze boog zich over de vraag: wat kenmerkt de Nederlandse literatuur van het nieuwe millennium? Van Dijk bespreekt de eerste serieuze studie over ‘de romans van de millennialgeneratie’. En dat is geen generatie van hemelbestormers, van polemiek of competitie. De millennials, die opgroeiden in een onzekere wereld (9/11, kapitalistisch falen, klimaatcrisis), schrijven over verlangen en verbinding.

Het ‘naakte bestaan’ is geëmancipeerd tot hét onderwerp van kunst en literatuur, waar de zaken van lichaam en gevoel eerder tot het domein van de ‘damesroman’ gerekend werden. Sterker nog: zachtaardigheid is de kern van de literatuur van het nieuwe millennium geworden. Die kunnen we in deze tijd wellicht goed gebruiken.

Ik wens u een zachtaardig weekend!

Boek van de week

Bouterse en broodjes zoutvlees, daar dacht Raoul de Jong (1984) vroeger aan bij het woord Suriname. Zijn vader kwam er vandaan, maar die had hij nooit gekend. Zo rond zijn dertigste veranderde dat en begon De Jong een zoektocht naar het land van zijn vader. In Jaguarman sleurt hij je mee op zijn queeste. Het resultaat: een verrassend rijk boek (●●●●) dat je kijk op Suriname voorgoed verandert.

Derde Rijk

Het is een van de grootste Duitse taboes: het lot van de Heimatvertriebenen, de Duitsers die aan het einde van de oorlog massaal op de vlucht sloegen voor de wraakzucht van het Rode Leger. Walter Kempowski’s Alles voor niets (●●●●) is de eerste grote roman over de gruwelijke ervaringen van de 750.000 vluchtende inwoners van Oost-Pruisen.

Herontdekt

Met de Britse schrijfster Jane Gardam (1928) is iets aparts aan de hand: ze blijft herontdekt worden. In 1991 kreeg ze voor A Long Way from Verona de Amerikaanse Phoenix Award, een prijs voor het beste ‘vergeten’ boek. Nu is het in het Nederlands vertaald, zodat ook hier de herontdekking herontdekt kan worden. De lezer mag zich verheugen.

Nachtrust

Michael Mosley (63) was jarenlang een slechte slaper. Toch wist de Britse wetenschapsschrijver en BBC-programmamaker zich te bevrijden van zijn insomnia. Daarna schreef hij er een boek over, Slaap vast. Dit is zijn geheim voor een goede nachtrust.

Het kwaad

Wie betoogt dat de meeste mensen deugen, zoals Rutger Bregman in zijn bestseller met die titel, loopt wel tegen een probleem aan. Stel dat de stelling klopt, hoe komt het dan dat het in de geschiedenis toch zo vaak is misgegaan? In deze twee boeken wordt onderzocht waar het kwaad vandaan komt.

Interview

In zijn nieuwe essayboek maakt de Frans-Libanese denker Amin Maalouf de balans op van zijn leven en de wereld. „De beweging van het identiteitsdenken wordt overal ter wereld agressiever.”

Liefde

Waar het eerder ging over de ontdekking van zijn ongeloof gaat het nieuwe boek van Roelof ten Napel (1993), Een zoon van, over de kennismaking met (homoseksuele) liefde. Ten Napels compromisloosheid levert een oprechte vertelling op, schrijft onze recensent.

Huygens-biografie

Wetenschapper Christiaan Huygens stond al vroeg hoog in de Europese pikorde en werd zelfs door Lodewijk XIV voor een enorm jaarsalaris naar Parijs gehaald. Toch werd hij uiteindelijk overvleugeld door Isaac Newton. Was dat wel terecht?

Schuldgevoel

Vond Jannah Loontjens haar vorige boek, Als het over liefde gaat, al haar ‘meest persoonlijke’, met het nu verschenen Schuldig stelt zij zich wederom zeer kwetsbaar op. Waarom voelt ze zich altijd schuldig, op het obsessieve af?

Lenin

In Moskou, daar wilde Sebald Rutgers (1879 - 1961) zijn na 1917. Een nieuw boek van Hans Olink beschrijft de lange, gevaarlijke tocht die hij met zijn vrouw ondernam. Onderweg lieten ze hun dochter achter in Japan. Uiteindelijk werden ze door Lenin ontvangen met alle égards.

Boekentips

Behoefte aan meer boeken? Deze week bespreken we ook nog een roman over de bedrieglijke kalmte van een topdiplomaat, een indrukwekkende moeder-zoon-roman van Cherry Duyns én een mooie verhalenbundel over het eeuwige Sicilië.

De boekenwereld

•	Wie verkocht er in de eerste week van het nieuwe jaar de meeste boeken? Je ziet het in onze wekelijkse top-10.

•	Dichter en schrijver Sonja Pos (1936 - 2020) is overleden. Twee diepgaande ingrepen van buitenaf bepaalden haar leven: het omkomen van haar Joodse familie tijdens de oorlog en de zeldzame spierziekte waaraan zij leed.

•	Komende woensdag ontvangt de Zimbabwaanse schrijfster Tsitsi Dangarembga de PEN Award tijdens het (online) festival Winternachten. Eerder dit jaar werd zij gearresteerd in haar vaderland.

•	Michel Krielaars leest het gruwelijke verslag van twee overlevenden van de schipbreuk van het fregat Medusa. De opvarenden gingen elkaar van honger, dorst en waanzin te lijf.

•	Goede kookboeken genoeg, maar ze zijn niet allemaal huiselijk gezellig. En juist op die boeken valt Marjoleine de Vos vaak terug, boeken van schrijfsters die voelen als vriendinnen.

Citaat van de week

„Het leed van vrouwen, dikke mensen, zwarte mensen of niet-westerse mensen komt door heteroseksuele westerse mannen”

Ook uiterst links heeft moeite met feiten en andersdenkenden, stellen twee Britse wetenschaps-journalisten in hun nieuwe boek over identiteitspolitiek en cancel culture.