De stijgende zorgkosten en het eigen risico zijn wellicht wel dé campagneonderwerpen van deze verkiezingen. Elk lijsttrekkersdebat komt het aan de orde. Maar hoor jij politici daarbij praten over de belangrijke rol van gezond voedsel? Over preventie in plaats van bestrijding? Wij niet. En dat is onbegrijpelijk, want met gezond eten kun je veel ellende en onnodig hoge (zorg)kosten voorkomen. Maar dan moet de politiek wel het lef hebben om de voedingsindustrie aan te pakken, en daar schort het vaak aan.

Er gaan wereldwijd momenteel meer mensen dood aan ongezond eten dan aan de gevolgen van drugs, alcohol, onveilige seks en roken samen, bleek onlangs uit een publicatie in het gezaghebbende blad Nature. Wekelijks komen er 1.200 mensen met suikerziekte (diabetes type 2) bij in Nederland. Wékelijks! 

Dat is niet meer te negeren voor de politiek: enorm veel menselijk leed en uit de hand lopende zorgkosten. Voer voor menig verhit debat. Maar de fundamentele vraag wordt genegeerd: zet je in op meer medicijnen en operaties of gaan we ook voor ziektepreventie met een gezondere omgeving vol gezond, vers en onbewerkt voedsel?

Je zou mogen verwachten dat gezond voedsel een speerpunt is voor de politiek. Liever voorkomen dan genezen, toch? Niet dus. Ze lijken er vol op te vertrouwen dat de voedingsindustrie over onze gezondheid waakt en dit probleem oplost. Het geloof in zelfregulering, waarbij de voedselindustrie zorgt dat de winkelschappen weer gezond worden, lijkt diep ingebakken in Den Haag en Brussel.

Dit mogen we niet langer accepteren beste foodwatcher, we moeten onszelf verdedigen; de voedingsindustrie waakt niet over onze gezondheid. Help ons hierbij, help ons consumentrechten te versterken. Wij als foodwatch strijden voor een gezond voedselbeleid, maar kunnen hierin alleen slagen als jullie als consumenten achter ons staan.

Drie recente voorbeelden

1. Minister Schippers gelooft dat de voedselindustrie vrijwillig de veel te hoge gehalten aan suiker, vet en zout terugbrengt in haar industrievoedsel. Al drie jaar waarschuwen wetenschappers de minister dat dit beleid faalt, maar onze minister wil het niet horen. Zij kiest er liever voor de kosten van medicijnen en ziekenhuizen te drukken door te snijden in de zorg voor zieke mensen en het ziekbed te versoberen, in plaats van het probleem bij de kern aan te pakken; scherpe wet- en regelgeving ten aanzien van ons voedsel. Voorkomen is beter dan genezen.

2. In Brussel beloven voedingsmultinationals als Mars, Unilever, Coca-Cola en Nestlé al jarenlang hun producten te verbeteren en komen daarmee weg. De hondsbrutale kindermarketingcampagnes voor junkfood, die achter de rug om van ouders worden ingezet, maken misbruik van de van nature zoete voorkeur van kinderen om ze ongezonde eetgewoontes aan te leren. En jong geleerd is oud gedaan: ongezonde eetgewoontes bij jonge kinderen, zie je terug in de rest van hun – vaak door ziekte ingekorte - leven. Daarom koos een meerderheid in het Europees Parlement er onlangs voor om deze kindermarketing aan regels te binden. Welke regels? Die van de voedingsindustrie zelf! Coca-Cola & Co mogen wat Brussel betreft straks gaan bepalen welk voedsel wel en niet voor kindermarketingcampagnes geschikt is. De wereld op zijn kop.

3. Terug weer naar Den Haag voor het laatste schrijnende voorbeeld: de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) hoort jou en mij te beschermen; onder andere tegen misleiding van voedselfabrikanten. De NVWA heeft de voedingsindustrie echter openlijk beloofd niet op te treden tegen misleiding: “Meldingen over misleiding neemt de NVWA niet direct in behandeling omdat er geen sprake is van risico’s voor de volksgezondheid”, stelt de instantie die verantwoordelijk is ons hiertegen te beschermen. Ondertussen liggen de winkelschappen wel vol met junkfood vol gezond ogende vitamineclaims of bijvoorbeeld volkorenproducten met amper volkoren erin, (z)onder toeziend oog van de aangewezen controle-instantie.

Veel politici navelstaren op de oplopende zorgkosten en hoe daarin te hakken, maar hebben totaal geen oog voor ziektepreventie met een gezond voedselbeleid, ondanks alle waarschuwingen van instanties als het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Junkfood en fabrieksvoedsel blijven zo domineren tot in alle uithoeken van onze maatschappij. Het nieuws van afgelopen week liet de soms absurde realiteit in een notendop zien: 11 van de 16 ziekenhuizen die patiënten behandelen met maagbanden, maagverkleiningen en bypasses tegen obesitas, bieden in hun restaurants en winkeltjes vooral snacks en frituur aan. Meer symbolisch dan dit kan het falen van het Nederlandse voedselbeleid niet in beeld worden gebracht.

Er is dus nog heel veel werk aan de winkel voor foodwatch. We staan nog maar aan het begin van een omslag in het denken over ons voedsel. De politiek richt zich voornamelijk op de besparingen in de bestrijding van ziektekosten, in plaats van dat zij haar peilen richt op een preventief voedselbeleid. Dat vinden wij dweilen met de kraan open. Over 30 jaar zullen we – noodgedwongen door de uit de hand gelopen ziektekosten – een veel gezonder aanbod van eten zien. Wij geloven daarin, maar het vergt nog bergen (campagne)werk. Help ons hierbij! Met hoe meer we zijn, hoe beter en sterker we worden. Word foodwatch donateur en vecht samen met ons voor een politiek klimaat waarin de gezondheid van de consument voorop staat!

We zien al wel een begin van het besef langzaam opborrelen in Den Haag. foodwatch heeft met een kantoor van slechts 6 mensen al haar campagneonderwerpen in de verkiezingsprogramma’s gekregen. Vier jaar geleden werd er nog met geen woord gesproken over handelsverdragen als TTIP en CETA, nu maken veel politieke partijen zich zorgen over de gevolgen van teveel macht van de (voedings)industrie in de handelspolitiek. Kindermarketing is een zorg voor een aantal partijen. Ongezonde suiker-, vet- en zoutgehalten moeten aangepakt worden, hoor je steeds luider in Den Haag. Misleidende etiketten zijn een doorn in het oog van diverse politici. En de NVWA moet drastisch op de schop en harder optreden, stellen steeds meer partijen.

Maar praatjes vullen geen gaatjes. Juist daarom moeten we de komende tijd, juist ook na de verkiezingen, deze partijen blijvend en zo nodig ferm confronteren met hun verkiezingsbeloftes. Wij kijken graag vooruit. De komende maanden, na de verkiezingen, tijdens de formatie tot een regeerakkoord, zijn van cruciaal belang voor een gezonder voedselbeleid. Het begin van aandacht voor gezond voedsel dat we nu te pakken hebben, moet worden omgezet in concreet beleid tegen het ondemocratische TTIP & CETA, voor bescherming van kinderen tegen de agressieve reclames voor junkfood, voor meer gezond, vers en onbewerkt eten in het winkelschap en voor een strikte handhaving van de wet bij voedingsbedrijven die het met die afspraken niet zo nauw nemen.

Wij geloven echt dat we dit kunnen bereiken, maar hebben hierbij uw hulp hard nodig. Met ons kleine team en een bescheiden budget krijgen we veel voor elkaar. We doen veel, maar we zouden zo graag meer willen doen. We moeten meer en hardere campagnes voeren om ervoor te zorgen dat de politieke aandacht voor voeding ook daadwerkelijk wordt omgezet naar een gezonder voedselbeleid. Hiervoor hebben we meer menskracht en financiële slagkracht nodig.

Elke nieuwe donateur vergroot ook onze legitimiteit en slagkracht in de politieke arena! Hoe meer foodwatchers, hoe luider onze stem. Laten we samen een vuist maken om de huidige wetgeving zodanig te veranderen, dat consumentenrechten prevaleren. We hopen dat we daarbij ook op uw steun kunnen rekenen.

PS We hebben uw steun hard nodig! Campagne voeren en mobiliseren kost veel mankracht en geld. Met 5,1 FTE doen we nu alles - maar naarmate onze strijd groeit redden we het daar niet langer mee. Help ons een krachtige vuist te maken. Meld u aan als donateur!