* UPDATE PESTICIDE ACTIE *

We moeten met zijn allen veel meer groente en fruit eten want dat is gezond. Weg met fabrieksvoedsel, meer vers en groen(te)! Mogelijk behoor je – net als ik – tot de groeiende groep mensen die hier al erg op let. Dan is het des te frustrerender dat het helaas niet vanzelfsprekend is dat je dan geen cocktail aan gevaarlijke stoffen binnenkrijgt.

Zelf hou ik erg van pittige boontjes met tomaten. Met om de hitte van de chilipepers daarna weg te krijgen een lekker toetje van vers fruit: grapefruit, aardbeien en gojibessen bijvoorbeeld. Veel groente en fruit dus, hartstikke gezond! Maar uit onze analyse van de inspectiegegevens van de voedsel- en warenautoriteit NVWA blijkt helaas dat ik niet alleen heel veel vezels, vitaminen en antioxidanten binnenkrijg met deze maaltijd, maar ook aanzienlijk kans heb op een heleboel resten bestrijdingsmiddelen uit een omstreden groep die door de officiële Europese instanties er sterk van worden verdacht kankerverwekkend, hormoonverstorend of mutageen te zijn. De verdenking is zo sterk dat ze verboden zijn. Maar toch liggen ze waarschijnlijk ook op mijn en jouw bord. En dat is frustrerend want jij en ik hebben juist zo ons best gedaan om te voldoen aan alle voedingsadviezen voor gezond eten. Het zou mij veel waard zijn om dat probleem op te lossen. En dat kan ook!

Twee weken geleden startte we een email-actie en vroegen we je te helpen. Veel mensen tekenden en veel media besteedden er aandacht aan. Bedankt! Het was een mooie start, maar nu moeten we doordrukken!

Wist je dat er bij een controle van de NVWA op druivenbladeren bijvoorbeeld 25 verschillende chemische stoffen werden gevonden. Het is helaas geen uitzondering dat een cocktail aan verschillende pesticidenresten wordt gevonden. Regelmatig worden ook veel meer resten van pesticiden gevonden dan maximaal zijn toegestaan in de wet. En maar al te vaak ook middelen die zó toxisch zijn, dat de Europese wetenschappers vinden dat je er helemaal niets van binnen zou moeten krijgen als consument. Het zijn vaak niet voor niets middelen die niet (meer) gebruikt mogen worden in de EU: een verbod was nodig om ons als consument te beschermen. Maar buiten de EU wordt er nog volop mee gespoten. En zo belanden ze via de import van groente en fruit dus toch op jouw en mijn bord.

Carbendazim, bijvoorbeeld. Dat is de afgelopen jaren vaak aangetroffen door de NVWA. Op chilipepers uit Laos, grapefruits uit Zuid-Afrika, peultjes uit Kenia en op aardbeien uit Egypte, om maar een paar voorbeelden te noemen.

Of neem carbofuran. Vaak gevonden op gojibessen. De wetenschappers van de EFSA waarschuwen voor de huidige praktijk: in de EU mag het middel terecht geheel niet worden gebruikt maar voor importproducten wel. Er geldt weliswaar een wettelijke limiet maar die is lager dan de detectielimiet dus lager dan een laboratorium kán aantonen. Daarmee is handhaving wel erg moeilijk en ligt overschrijding op de loer.

Daarnaast worden deze te ruime normen ook nog eens vaak overschreden, zo blijkt uit onze analyse van de steekproeven van de NVWA. Zo heeft de NVWA sinds wij afgelopen zomer de noodklok luidden over de gojibessen en de zeer hoge vervuiling daarvan met schadelijke pesticiden, al veel gojibessen van de markt gehaald omdat ze in een steekproef veel te hoge gehaltes van deze schadelijke stof bleken te bevatten. Maar dat zijn steekproeven dus hoeveel besmette partijen liggen gewoon bij jou in de supermarkt?

Zo zijn er nog veel meer stoffen op te noemen die zo schadelijk kunnen zijn voor jou en mij, en voor de boer die ze op het groente en fruit spuit, dat ze in de Europese Unie niet gebruikt mogen worden. Zoals diazinon op ananas uit Costa Rica. Iprodion op tomaten uit Marokko. Acefaat, omethoaat en cyfluthrin op boontjes en peultjes uit Kenia.

Je herinnert je waarschijnlijk nog dat de Europese voedselveiligheidsautoriteit EFSA de waarschuwing van wetenschappers van het kankeronderzoek-agentschap van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO/IARC) over glyfosaat terzijde schoof. Glyfosaat is ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’, oordeelde het WHO-agentschap. Toch zag EFSA onvoldoende reden het omstreden middel te verbieden. Absurd, vonden wij, maar inmiddels helaas politieke realiteit: afgelopen weken kleurden weer veel akkers in Nederland geel en oranje na het spuiten van Roundup.

Maar waar over glyfosaat onenigheid is, zijn over veel van de hierboven genoemde middelen de instanties het wel met elkaar eens: ze zijn te gevaarlijk om te blijven gebruiken. Het zijn een soort glyfosaat-in-het-kwadraat-middelen. En ze belanden ook nog eens bijna onvermijdbaar op je bord.

Daar moeten we van af. En dat kán!

Supermarkten verkopen verreweg het meeste groente en fruit in Nederland. Dat geeft hen grote macht in de keten. Ze hebben recent nog laten zien dat ze in staat zijn om vergaande veranderingen bij hun leveranciers af te dwingen: Nederlandse telers hebben recent onder druk van de supermarkten beloofd minder bestrijdingsmiddelen te gaan gebruiken. Maar de waarschijnlijk gevaarlijkste groep bestrijdingsmiddelen – gebruikt door telers buiten de EU - blijft helaas te veel buiten schot. Dat is natuurlijk heel onlogisch; letterlijk en figuurlijk een heel ongezonde situatie.

Wij willen verandering! Supers moeten hun bestrijdingsmiddelenbeleid uitbreiden met eisen aan hun telers van buiten de EU: stop met het gebruik van bestrijdingsmiddelen die in de EU vanwege de gezondheidsrisico zijn verboden. De supermarkten reageerden bij de start van onze campagne door dit probleem op het bordje van de politiek te schuiven. Daardoor dreigt het risico dat dit probleem voorlopig ook nog op jouw bordje blijft liggen. Dat is natuurlijk onaanvaardbaar. Daarom willen we actie van de supers: maak teler-afspraken met je telers buiten de EU. Snelle actie en toezeggingen van de supermarkten zijn haalbaar. Help je mee de druk op jouw supermarkt te verhogen, zodat ze wel in actie moeten komen? En roep je je vrienden, collega’s en familie op om ook Aldi, Jumbo, Plus en Lidl in beweging te krijgen?

P.S. Wil je wat extra doen om ons te helpen dan waarderen wij dat zeer! We zijn met een klein team met beperkt budget maar kunnen met trots zeggen dat onze acties vaak het nieuws halen en tot in Den Haag te horen zijn. Deze week werd de minister nog aan de tand gevoeld over de btw-verhoging op groente en fruit en de gebroken beloften over kindermarketing. Wil je ons helpen, word dan donateur!