“… broccoli is het enige dat ik voorhanden heb waar geen glyfosaat in zit. Ik heb tarwecrackers, ontbijtgranen (granola) en maismeel meegenomen van huis maar er zit een aanzienlijke hoeveelheid glyfosaat in alles.”

Dit is een citaat uit een interne e-mail van een onderzoeker van de Amerikaanse voedselautoriteit Food & Drug Administration (FDA). Pas sinds het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC), onderdeel van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), glyfosaat als waarschijnlijk kankerverwekkend classificeerde, is de Amerikaanse voedselautoriteit onder grote druk gestart met het controleren van voedsel op resten van glyfosaat.

De testen zijn inmiddels 2 jaar aan de gang maar de FDA weigert vooralsnog de resultaten bekend te maken. Dit tot verbijstering van professor Woodruff, verbonden aan de University of California San Francisco School of Medicine. Die reageert in de Britse krant The Guardian:

“De belastingbetaler betaalt de overheid om dit soort onderzoek te doen. Dan zou je ook de resultaten moeten kunnen zien.”

Via juridische procedures is nu toch één en ander openbaar geworden en dat stemt allerminst gerust. Zo bleek dat een onderzoeker hoge gehalten glyfosaat – boven de grenswaarden – vond in mais, maar werden die resultaten als officieus betiteld en daardoor niet verder meegenomen. Dezelfde onderzoeker vond glyfosaat in havermoutpap en honing. Hierna werden de testen tijdelijk stopgezet en het laboratorium waar deze onderzoeker werkt werd van het glyfosaat-onderzoek afgehaald en op ander onderzoek gezet.

De openbaar gemaakte documenten geven een verontrustend beeld van hoe achter de schermen het belang van consumenten en de voedselveiligheid ondergeschikt lijken aan de landbouwbelangen, meer in het bijzonder de grote agromultinationals als Monsanto. Zeker nu de regering Trump de FDA naar haar hand zet, lijkt de volksgezondheid niet meer in veilige handen bij de Amerikaanse voedselwaakhond.

Maar is dit typisch Amerikaans? Nou, nee. Ook in Europa en ons Nederland wordt gemarchandeerd met jouw recht op veilig voedsel. In de EU worden ook veel glyfosaatresten in voedsel gevonden, en zelfs in de urine van veel mensen. Al bijna de helft van de Europese landbouwgronden is besmet met glyfosaat of een afbraakproduct hiervan. En ook in Europa werden onderzoeken naar de schadelijkheid van glyfosaat geheim gehouden.

Nadat de IARC glyfosaat in 2015 als waarschijnlijk kankerverwekkend classificeerde, had de omstreden pesticide natuurlijk verboden moeten worden. Hoewel niet alle wetenschappers het met elkaar eens zijn over de schadelijkheid, is het duidelijk dat er ernstige wetenschappelijke twijfels zijn over de gezondheidseffecten van deze lucratieve Monsanto-pesticide. Europese regels zijn in dat geval klip en klaar: bij twijfel niet toestaan. Dit zogeheten voorzorgsbeginsel is de trots van de Europese voedselwetgeving maar een doorn in het oog van de pesticidelobby en aanverwante politici. Het wordt in de praktijk vaak terzijde geschoven als de belangen te groot worden. Zo werd vorig jaar wederom toestemming gegeven om nog minstens 5 jaar glyfosaat op Europese akkers te spuiten. Gebruik is toegestaan op tal van producten, zoals granen, aardappelen, mais en suikerbieten. In Nederland zijn naast de beruchte Roundup nog tientallen andere bestrijdingsmiddelen met glyfosaat nog steeds toegestaan.

Nederland – bekend om de sterke agrilobby – was één van de pleitbezorgers van het toestaan van glyfosaat. Het resultaat: ook deze lente kun je amper door het platteland rijden zonder de fel oranje en gele weilanden te zien. Deze weilanden zijn doodgespoten met wereldwijd het meest gebruikte bestrijdingsmiddel glyfosaat, bestanddeel van Roundup van Monsanto.

Afbeelding: oranje weiland na het spuiten van glyfosaat

Ook in ons land wordt driftig gespoten met glyfosaat. Dit kan natuurlijk niet ongestraft blijven. In de meeste Nederlandse oppervlaktewateren waar wordt gemeten, vindt men ondertussen glyfosaat.

Afb.: Universiteit Leiden (CML) en Rijkswaterstaat-WVL, bestrijdingsmiddelenatlas .nl, versie database

Maar glyfosaat is lang niet het enige bestrijdingsmiddel waar wij ons zorgen over maken. De bescherming van jou als consument tegen schadelijke bestrijdingsmiddelen is volstrekt onvoldoende. Daardoor loop jij onnodig risico.

Al meer dan 10 jaar geleden is geconcludeerd dat ten onrechte niet wordt gekeken of de cocktail van verschillende resten van bestrijdingsmiddelen op jouw eten (of andere bronnen) nog extra schade veroorzaakt; de zogenoemde cocktail-effecten. Zo werden door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit op aardbeien gemiddeld 7 á 8 bestrijdingsmiddelen gevonden met zelfs een uitschieter naar 17 soorten pesticidenresten op 1 partij aardbeien. Wat die cocktail betekent voor jouw gezondheid is nog amper bekend. Er wordt momenteel onderzoek naar gedaan door het RIVM. Dat is dan wel meer dan 10 jaar te laat.

Daarnaast komen regelmatig bestrijdingsmiddelen, die ervan verdacht worden kankerverwekkend of hormoonverstorend te zijn, nog steeds op jouw bord terecht via de sluiproute van de import van buiten Europa. In Europa zijn deze bestrijdingsmiddelen verboden vanwege de gezondheidsrisico’s. Maar bijvoorbeeld ananassen uit Costa Rica of boontjes uit Kenia bevatten resten van deze verboden bestrijdingsmiddelen en worden gewoon verkocht in Nederlandse supermarkten. Dit moet en kan stoppen. Supermarkten moeten hierover inkoopeisen stellen maar weigeren dit vooralsnog te doen.

In onze campagne tegen deze meest gevaarlijke bestrijdingsmiddelen moeten we nu echt de druk op de supermarkten gaan opvoeren!

Het recente verbod op enkele bestrijdingsmiddelen die giftig zijn voor bijen (de neonicotinoïden) toont aan dat langdurig campagnevoeren helpt! Het was immers nog niet zo lang geleden dat wetenschappers en politiek nog openlijk twijfelden of de stoffen wel zo giftig waren voor bijen. Nu durft vrijwel alleen de pesticidelobby zich tegen maatregelen te verzetten.

Tegelijkertijd wapent ook de pesticidelobby zich. Zo gaan Monsanto en Bayer binnenkort fuseren. De Europese Commissie is hiermee akkoord, op enkele kleine voorwaarden, ondanks kritiek en grote zorgen hierover van vele kanten, waaronder wetenschappers. Met deze fusie vormen zij een nog groter machtsblok richting boeren en politiek. Nu al is Monsanto de toegang ontzegd tot het Europarlement nadat zij weigerde een toelichting te geven op de ernstige verdenkingen dat ze het Europees onderzoek naar de schadelijkheid van hun bestrijdingsmiddel glyfosaat oneigenlijk hadden beïnvloed. Het was een drastische stap die nog niet eerder tegen een bedrijf werd genomen.

Er is duidelijk een machtsstrijd gaande die Monsanto kennelijk denkt te kunnen winnen. Dat mag natuurlijk nooit gebeuren!

P.S.: Geld is één ding. Het aantal donateurs dat zich aan foodwatch verbindt speelt ook een belangrijke rol. Hoe meer donateurs en sympathisanten we hebben, hoe groter de achterban waarmee we druk kunnen uitoefenen. Word daarom donateur en strijd samen met ons voor veilig en gezond voedsel!