Je ziet steeds meer junkfoodreclames verschijnen op sociale media. Platforms als Instagram, YouTube en TikTok hebben een enorm bereik. Voor de voedingsindustrie zijn dit dus dé ideale kanalen om veel mensen te bereiken met hun advertenties. Ook kinderen. En dat is problematisch: reclame beïnvloedt de voedingsvoorkeuren van de kleinsten onder ons enorm. Zeker als voedingsbedrijven ook nog eens 'influencers' voor hun kar spannen die razend populair zijn bij de jongere doelgroep.

McDonald's is hierbij het voorbeeld bij uitstek. We hebben de fastfoodgigant meerdere malen betrapt op online kindermarketing en hierover een klacht ingediend. De uitspraak is eindelijk binnen! 2x gewonnen. En 6x 'afgewezen'. Wat betekent dit in de praktijk? Ik praat je bij!

Wat was het een getouwtrek. Een half jaar geleden hebben we een klacht ingediend bij de Nederlandse Reclame Code Commissie (RCC) over niet minder dan 59 reclame-uitingen van McDonald's. Het begon al 'goed': de RCC vroeg ons de klacht te beperken tot slechts acht uitingen. En het is er niet beter op geworden. Een fysieke zitting, meerdere verweren en extra onderbouwingen later komt de RCC met haar 'uitspraak': namelijk dat ze zich over de meerderheid van reclame-uitingen niet kan of wil uitspreken... 

En ondertussen kunnen junkfoodbedrijven kinderen blijven overstelpen met hun ongezonde marketing.

Waar McDonald’s overduidelijk de regels overtreedt is de commissie helder: online reclame maken met kinderidolen, zoals op Instagram of op websites, mag niet. Met andere woorden: voedingsbedrijven als McDonald's mogen kinderidolen, zoals SpongeBob, My Little Pony en the Minions, ook online niet gebruiken voor hun reclames.

Tot zover de duidelijke uitspraken van de RCC. Maar... mag McDonald’s volgers en influencers aansporen om te reageren op een post, door cadeautjes als de McDonald’s onesie te verloten? Mogen kind-influencers zomaar andere kinderen (al dan niet rechtstreeks) beïnvloeden en ‘inspireren’ met McDonald’s reclame – ook als ze hier niet voor betaald worden? En mag McDonald's betaalde samenwerkingen opstarten of advertenties plaatsen bij YouTube-filmpjes van influencers als Enzo Knol en Jesse Hoefnagels, als zij razend populair zijn bij basisschoolkinderen?

Op alle grijsgebieden die door foodwatch in haar klacht zijn aangeboord antwoordt de RCC met “het klachtenonderdeel treft geen doel” of “er zijn onvoldoende feitelijke aanknopingspunten”. Met andere woorden: als het niet letterlijk in de reclamecode staat, weet de commissie het ook niet. Zolang er geen duidelijke regels zijn, blijft iedereen naar elkaar met de vinger wijzen. McDonald’s legt de verantwoordelijkheid bij de sociale media kanalen, de kanalen op hun beurt weer bij de kinderen of ouders en de commissie wil er zich niet over uitspreken. Ondertussen blijven kinderen onbeschermd achter.

Hoeveel klachten moeten we nog indienen voor kinderen eindelijk worden beschermd tegen de niet-aflatende marketing van bedrijven als McDonald’s? Sterker nog, als de reclamecommissie het antwoord ook niet weet worden die gewoon afgewezen.

Wij zijn niet de verliezers in deze zaak tegen McDonald’s, maar wel alle kinderen die nog steeds overstelpt worden met junkfoodmarketing.

Wil je kinderen echt beschermen? Zorg dan voor kraakheldere regulering: verbied alle vormen van kindermarketing, dus ook online, voor voedselproducten die buiten de Schijf van Vijf vallen. Laat dit niet over aan de RCC. En verhoog de leeftijdsgrens van 12 naar 18 jaar. Daar blijven wij ons als voedselwaakhond voor inzetten!

P.S.: Help jij ons mee kinderen te beschermen tegen de marketing van ongezonde producten? Dat kan via een donatie!