Aan het einde van dit jaar zijn wij naar Brussel gereisd om meer dan 10.000 handtekeningen aan te bieden aan onze nieuwe Europarlementariërs. We riepen hen hiermee op eindelijk werk te maken van beter eten in Europa.

Net als na de Tweede Kamerverkiezingen vorig jaar, hadden we ook na de Europese verkiezingen een speciale pizza-delivery voor onze Europese politici om ons vijfpuntenplan ‘Haal die bende van ons bord in Europa’ onder de aandacht te brengen.

Afgelopen juni is het Europese Parlement geïnstalleerd. De radicaal-rechtse stroming is flink gegroeid. Hun antidemocratisch en antirechtsstatelijk gedachtengoed is slecht nieuws voor Europa. In de nieuwe Europese Commissie, die 1 december van start is gegaan, hebben ook Eurocommissarissen uit radicaal-rechtse partijen zitting. Wij zien het als onze plicht om rechtsstaat, democratie en mensenrechten te verdedigen en weerstand te bieden aan politici die deze waarden schenden.

De christendemocratische EPP is met 188 zetels de grootste fractie in het Europees Parlement gebleven. Ondanks toezeggingen niet samen te zullen werken met de radicaal-rechtse fracties, wist de EPP begin deze maand met steun van radicaal-rechts de invoering van de ontbossingswet een jaar uit te stellen en dreigde de wet zelfs af te zwakken. De wet moet ervoor zorgen dat geïmporteerde producten als koffie, palmolie en rundvlees niet tot verlies van bossen leiden, maar treedt nu dus pas in 2026 in werking. Gaan de groene beloftes de deur uit?

Dit is geen goede start van de Europese Commissie en het Europees Parlement. Wij eisen dat de bende van ons bord gaat en blijven onvermoeibaar strijden voor ons vijfpuntenplan voor eerlijk, veilig en gezond voedsel in het nieuwe jaar. Dat is hard nodig!

1. Beteugel de lobby van de voedselindustrie
Wat zien we? Niet de industrie maar maatschappelijke organisaties krijgen minder speelruimte. Organisaties die voor duurzaamheid strijden mogen hun EU-subsidies niet langer gebruiken voor ‘advocacy’, oftewel beleidsbeïnvloeding. Deze maatregel van de Europese Commissie zet maatschappelijke organisaties enorm onder druk. De wereld op z’n kop! Corporate Europe Observatory (CEO) heeft namelijk becijferd dat alle non-gouvernementele organisaties samen in Brussel 74 miljoen euro in kas hebben voor lobby, terwijl álle lobbyactiviteiten in Brussel neerkomen op 1,5 miljard euro per jaar. De industrie lobbyt er dus op los, zonder dat iemand haar een strobreed in de weg legt!

2. Creëer een gezonde voedselomgeving
Aandoeningen als diabetes type II kosten de EU-lidstaten jaarlijks 115 miljard euro. De EU zou hier haar verantwoordelijkheid voor moeten nemen en preventie niet alleen over moeten laten aan de lidstaten, maar de toegezegde verplichte Nutri-Score verdween geruisloos van de agenda. Wij vroegen daarom documenten op om inzicht te krijgen in dit proces, maar kregen nul op rekest. De Europese Ombudsman heeft daar korte metten mee gemaakt. Wanbeheer van de Commissie, zo oordeelde de Ombudsman in oktober. Het laatste woord is hier nog niet over gezegd en ook in het nieuwe jaar blijven we druk uitoefenen op de EU voor een verplichte Nutri-Score.

3. Bestraf misleiding
In november kwam de Europese Rekenkamer met een alarmerend rapport dat onze eis om voedselmisleiding aan te pakken onderschreef. Consumenten zien door de bomen van misleidende voedseletiketten het bos niet meer. Claims als 'natuurlijk', 'eiwitrijk’, of 'geeft meer energie’ mogen gewoon op de verpakking en klinken heel gezond, maar deze producten zitten vaak vol met zout, suiker en vet. Dit is niet alleen misleidend, maar ook een gevaar voor de gezondheid van 450 miljoen Europese consumenten. Het wordt hoog tijd voor de al lang geleden beloofde hervorming van de Food Information to Consumers-verordening om dit soort misleiding aan te pakken!

4. Maak de landbouw 100% gifvrij
Von der Leyen en haar Commissie zeggen zich aan de Green Deal te houden: er moet 50% minder pesticiden en 20% minder kunstmest gebruikt worden in 2030. Ook moet het landbouwareaal naar 25% biologisch zijn gegroeid in 2030. Wij vinden dit niet genoeg: de landbouw moet gifvrij voor 2035. We zullen de komende tijd zien of de EU haar groene ambities waarmaakt, maar wij wachten het einde van de onderhandelingen niet af. We gaan ook aankomend jaar weer actief aan de slag om landbouwgif zo snel mogelijk terug te dringen met onze gifvrije graan-campagne en onze grote gifroute-campagne.

5. Garandeer eerlijke voedselprijzen
Veel Europese burgers hebben moeite de eindjes aan elkaar te knopen. Het Sustainable Food Systems Framework moest ons recht op duurzaam, gezond en betaalbaar voedsel garanderen, zo was het plan van de EU. Hier hebben we echter weinig meer van vernomen. Wel zegt Von der Leyen werk te willen maken van een armoedeplan gebaseerd op de Pillar of Social Rights en te werken aan ‘duurzaamheid, veiligheid en betaalbaarheid van voedselproductie en -consumptie in de hele keten.’

We zullen zien en houden de Europese politici heel scherp in de gaten! In februari is de nieuwe Commissie 100 dagen aan het werk. Von der Leyen komt dan met haar beloofde voedsel- en landbouwvisie.

Jullie handtekeningen voor het vijfpuntenplan zetten niet alleen de EU aan om voor beter voedsel te zorgen, maar geven ons weer extra motivatie om vol vuur het nieuwe jaar in te gaan: een 2025 zonder die bende op ons bord. Daar gaan we voor! Dank voor jullie steun!

Met vriendelijke groeten,

Juke Fluitsma, campaigner

P.S.: Je kunt je voorstellen dat al onze onderzoeken, petities, acties en campagnes geld kosten. Foodwatch neemt geen geld aan van de overheid of van bedrijven uit de voedselindustrie. Alleen dankzij donaties vanuit onze achterban kunnen wij ons werk doen. Eenmalig of structureel doneren kan eenvoudig via deze link. We zijn je ontzettend dankbaar!