Brussel ligt elke dag op je bord. Van landbouw tot labels, van prijzen tot pesticiden. De Europese Unie heeft een dikke vinger in de pap als het over ons dagelijks eten gaat.

Het is daarom belangrijk dat we 6 juni massaal naar de stembus gaan voor de Europese verkiezingen om een vuist te maken voor verbetering van ons voedselsysteem. Kennis over het voedselbeleid van de EU kan hierbij helpen. Daarom bieden wij een gratis online Lunch-College aan op donderdag 30 mei van 13.00-15.00 uur. Onze collega in Brussel, Suzy Sumner, zal ons bijpraten over de invloed van de EU op ons dagelijks eten en wat er moet gebeuren om het voedselbeleid te verbeteren.

In deze nieuwsbrief geven we je alvast een voorproefje van het Lunch-College en de vele manieren waarop de EU ons voedsel beïnvloedt. Dat begint ’s ochtends al bij het ontbijt. Misschien eet jij dan wel een boterham met kaas en drink je er een glaasje vruchtensap bij. Heb je er ooit over nagedacht hoe de EU jouw boterham beïnvloedt?

De EU heeft een speciale wet voor vruchtensappen: richtlijn 2001/112. Volgens deze wet mag er geen extra suiker aan vruchtensap worden toegevoegd, maar dat betekent niet dat je ontbijtdrankje direct gezond is. Er zitten zo’n vier suikerklontjes in glas sinaasappelsap, ongeveer evenveel als in frisdrank. En de producent mag nog steeds ‘alleen natuurlijke suikers’ op het pak printen. Daar schieten we niets mee op.

Je boterham bestaat onder meer uit graan. Ongeveer de helft van de landbouwgrond in de EU is bestemd voor graanteelt. Graan wordt per oogst vier tot zes keer besproeid met pesticiden. Slecht voor bodem- en waterleven, maar dit is toegestaan door de EU.

EFSA, de European Food and Safety Authority, geeft advies over de toelating van stoffen als pesticiden en additieven. De Europese Commissie neemt op basis hiervan een beslissing en vraagt vervolgens goedkeuring aan het Europese Parlement en de Raad van de Europese Unie. Zo is glyfosaat laatst weer voor 10 jaar goedgekeurd, terwijl er ook sterke signalen zijn dat glyfosaat onze gezondheid kan schaden.

In Nederland eten we graag kaas op ons brood. We eten gemiddeld zo’n 20 kilo kaas per persoon per jaar. Koeien in de EU produceren enorme hoeveelheden melk: rond de 160 miljoen ton rauwe melk per jaar, voor onder meer die kaas dus. 

Na de Tweede Wereldoorlog wilde Europa dat er voor altijd voldoende voedsel zou worden geproduceerd. De Common Agriculture Policy, oftewel het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, werd aangenomen in 1962. Boeren kregen vanaf toen inkomenssteun uit Brussel. De landbouw was gericht op schaalvergroting en intensieve landbouw. Wat blijkt? 80% van die subsidie gaat nu naar 20% van de boerenbedrijven. Kleinere boeren profiteren steeds minder van deze ondersteuning. Wel moeten boeren voldoen aan minimale milieueisen om deze subsidie te ontvangen.

Of beter gezegd, moesten; want deze milieueisen zijn verleden tijd! Twee weken geleden, op 24 april, stemde het Europese Parlement over voorstellen van Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om milieuvoorwaarden van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid af te zwakken.

Ondanks felle protesten van foodwatchers uit heel Europa, werden de voorstellen zonder verder debat aangenomen met 425 stemmen voor, 130 tegen en 33 onthoudingen. Het gaat niet om kleine bedragen: voor de periode 2021-2027 wordt er 387 miljard euro toegewezen aan de landbouw. Deze stap terug in het landbouwbeleid vormt een directe bedreiging voor ons milieu, onze boeren en onze gezondheid.

Op donderdag 30 mei praten we verder met onze Brusselse collega Suzy Sumner over deze en andere zorgelijke ontwikkelingen. Je hebt de mogelijkheid vragen te stellen en van gedachten te wisselen met andere deelnemers. Geef je hier op voor het interactieve online Lunch-College en word wijzer over het eten op je bord en de EU.

De voertaal van het college is zowel Nederlands als Engels: onze collega Suzy is afkomstig uit Groot-Brittannië. Ze woont en werkt al jaren in Brussel en verstaat Nederlands uitstekend, maar zal zelf haar presentatie in het Engels geven.

Hopelijk tot ziens bij het online Lunch-College!

Met vriendelijke groeten,

Juke Fluitsma, campaigner

P.S.: Je kunt je voorstellen dat al onze onderzoeken, petities, acties en campagnes geld kosten. Foodwatch neemt geen geld aan van de overheid of van bedrijven uit de voedselindustrie. Alleen dankzij donaties vanuit onze achterban kunnen wij ons werk doen. Eenmalig of structureel doneren kan eenvoudig via deze link. We zijn je ontzettend dankbaar!