Albert Heijn verkoopt meer dan 30.000 producten, waaronder 85 soorten mayonaise. De evolutie in het winkelschap, zeker in het mayonaiseschap, leek dan ook aardig voltooid. Maar op 1 maart zag de suikervrije mayonaise bij Albert Heijn het licht, tezamen met enkele andere sauzen zonder toegevoegde suiker.

De ‘newsroom’ van Albert Heijn stuurde er een persbericht over de wereld in naar serieuze media die er enthousiast over berichtten. De Albert Heijn boodschap was duidelijk: geen suiker aan mayonaise toevoegen is echt heel bijzonder.

En daar is niks aan gelogen; zo klaar als een (suiker)klontje. Helaas. Aan vrijwel alle mayonaises wordt suiker toegevoegd. Sterker, uit eerder onderzoek van foodwatch bleek dat aan 56% van alle producten in de supermarkt suiker wordt toegevoegd. Die suiker gaat schuil onder tientallen namen. De voedingsindustrie heeft meer namen voor suiker dan Eskimo’s voor sneeuw, zei een deskundige hierover treffend.

Afbeelding: presentatie nieuwe sauzen op website Albert Heijn

‘Nederland sna(c)kt naar sauzen zonder suiker’, kopte Albert Heijn in haar nieuwsbericht. Is Albert Heijn onze redder in nood? Kun je je pinbedrag bij Albert Heijn straks aftrekken van de belasting, zoals bij andere goede doelen? Nou nee, ze lijken niet zozeer gedreven door de missie om ons als consument gezonder te maken. Ze willen gewoon een centje (bij)verdienen aan de (terechte) onrust bij veel mensen over de overvloedige toevoeging van suiker in ons eten. Het is gewoon een verdienmodel:

1)      Albert Heijn bleek nogal selectief in haar goed-nieuws-bericht. Tegelijkertijd introduceerde Albert Heijn namelijk een mayonaise met maar liefst 9 gram suiker per 100ml, dat is net zo zoet als de huismerk vanillevla van hen! Alsof de suiker uit de ene mayonaise was gehaald, verdriedubbeld, en dan door de andere mayonaise was geroerd. Dit werd uiteraard vakkundig uit het nieuwsbericht gelaten.

2)      En als je de suikervrije mayonaise nader fileert blijkt er voor elk suikerklontje minder, een flinke scheut extra olie in te zitten: 81 gram vet per 100 ml, vetter hebben we ze zelden gezien, zelfs aanzienlijk vetter dan hun romige mayonaise (67gr/100ml), zelfs vetter dan hun Belgische mayonaise (80gr/100ml). Daarmee is deze mayonaise calorierijker dan anderen. Dat stond dan weer net niet in het persbericht. Als klap op de vuurpijl verkocht Albert Heijn deze mayonaise vervolgens op haar webshop in de categorie ‘minder vet’, wat ze na onze klacht snel rectificeerde.

3)      Voor zo’n piepklein potje suikervrije mayonaise (175ml) betaal je 99 cent. Voor de gangbare pot AH mayonaise van 650ml betaal je €1,18. Maar door de truc met het kleine potje betaal je dus meer dan drie keer zoveel voor een klodder mayonaise als je er geen suiker in wilt.

Genoeg over dit kleine potje bij Albert Heijn, terug naar het grotere verband: wat zegt dit nu over onze maatschappij? 

‘De gezonde keus makkelijker maken’, belooft de overheid al jaren. Het is een vorm van ziektepreventie; geen pillen maar paprika, even kort door de bocht gesteld. Er is ondertussen een waslijst aan beloofde maatregelen zoals maatregelen op school, in de wijk, op het werk. Een scharnierpunt ligt bij samenwerking met de voedingsindustrie. De voedingsindustrie waakt over onze gezondheid, dat is het idee. De praktijk? Bedrijven doen allerlei beloftes – deftig pledges genoemd – waar ik persoonlijk van achter de oren ga krabben, zoveel jeuk krijg ik ervan. Zo belooft Unilever de Nationale Cholesterol test te ondersteunen. Vroeger heette dat nog gewoon zoals het is: een reclamecampagne voor hun Becel.

Dat hele ziektepreventiebeleid moet je dus tot nu toe met een korreltje zout nemen: zo rept onze staatssecretaris over een verlaging in zoutgehalte maar negeert hij voor het gemak even dat bijvoorbeeld het suikergehalte nog helemaal niet daalt en vet amper. En dat dus jaren nadat de beloften zijn gedaan. Nog altijd zijn bijvoorbeeld 90% van de kindertoetjes te zoet. In ziekenhuizen word je welkom geheten met schepsnoep. Klein lichtpuntje: de suiker wordt uit de meeste groenteconserven gehaald. Maar laten we eerlijk zijn, dat beetje schiet in een totaal aan suiker niet bepaald op.  

Deze maand werd onderzoek gepubliceerd in The Lancet naar oorzaken van de obesitasepidemie. Daaruit bleek duidelijk een alarmerende toename in het aantal mensen met ernstig overgewicht in de VS sinds de jaren zeventig, in alle bevolkingsgroepen. De verklaring is niet dat mensen ineens massaal hun wilskracht hebben verloren, zoals zoveel ‘betutteling’ roepende politici doen voorkomen, maar dat er in de maatschappij iets vreselijks mis gaat: dramatische voedselaanbod.

Afbeelding: publicatie The Lancet

De politiek houdt ondertussen de oogkleppen strak om hun ogen, schaft het suikerquotum af - gevolg recordoogst aan goedkoper suiker - en verhoogt de btw op groente en fruit.

• Heb je onze actie tegen zelfregulering van de industrie al getekend?
• Heb je onze actie voor btw-vrije groente en fruit al getekend?

Tja, in die context is het ‘nieuws’ rond de suikervrije - maar extra vette en dure - mayonaise van Albert Heijn, behoorlijk lachwekkend. En lachen is gezond en dus dan zijn we via een omweg toch allemaal een ietsiepietsie gezonder geworden van dit nieuws…

P.S. Nog geen donateur? We hebben je steun heel erg hard nodig! Niet alleen omdat campagne voeren geld kost, maar ook omdat we samen een krachtige vuist kunnen maken. Ga direct naar onze website en meld je nu aan als donateur! Ja, ik meld me aan