Misschien heb je het nieuws gisteren gevolgd? Ons nieuwe rapport over de werking van de Stichting Reclame Code werd goed opgepikt! In dit rapport, dat voor ons werd uitgevoerd door onderzoeksbureau Panteia, conluderen we dat het huidige systeem van zelfregulering consumenten onvoldoende beschermd tegen misleidende junkfoodreclame. Onderzoeksprogramma Pointer legde het rapport voor aan de staatssecretaris van Volksgezondheid, die aankondigde met maatregelen te komen.

Zoals je waarschijnlijk weet, strijden wij al jaren tegen wanpraktijken in ongezonde voedselmarketing. Het aantal klachten dat we hebben ingediend bij de Reclame Code Commissie (RCC) is ondertussen al te veel om op te noemen. Na meer dan tien jaar klagen vroegen we ons af: Hoeveel verandert er nou daadwerkelijk? Worden we nu beter beschermd?

Naar blijkt, zijn er verschillende redenen waarom er geen betere bescherming is. Ten eerste zijn de verhoudingen binnen de Stichting Reclame Code scheef, waardoor de belangenbehartigers van de consument een stem minder hebben en geen aanscherping van de reclameregels op de agenda kunnen zetten.

Ten tweede wordt er alleen reactief gehandhaafd, waardoor adverteerders niet vooraf hoeven te bekijken of hun reclames wel voldoen aan de regels. Dit weten wij natuurlijk als geen ander, omdat wij al talloze zaken hebben ingediend wegens misleidende marketing. Snoep, frisdrank en junkfood dat wordt geadverteerd aan jonge kinderen, terwijl dat eigenlijk niet mag. De bewijslast ligt dan bij ons om dat te signaleren (vaak dankzij jullie!), informatie te verzamelen, een klacht in te dienen en achteraf te checken of het bedrijf zijn marketinguiting wel heeft aangepast. Dit soort 'handhaving' zou niet moeten afhangen van Foodwatch! 

Tenslotte wordt er niet gecontroleerd of de uitspraken van de RCC worden nageleefd door de adverteerders. Zoals gezegd, is het vaak de taak aan ons om te kijken of bedrijven inderdaad hun reclameuitingen hebben aangepast. Er volgt ook geen straf of boete. Hierdoor kunnen voedselbedrijven de aanbevelingen van de RCC makkelijk naast zich neerleggen en regels met voeten treden.

De Federatie Nederlandse Levensmiddelenindustrie (FNLI) gaat over de Reclamecode voor Voedingsmiddelen en reageerde op het rapport: volgend jaar willen ze aanpassingen doen aan de regels. Ook de Stichting Reclame Code reageerde en vindt het logisch dat de stem van de consument minder zwaar weegt. Immers, het gaat hier om regels die de industrie aan zichzelf heeft opgelegd. Het spreekt vanzelf dat deze situatie voor Foodwatch onacceptabel is. Zelfregulering werkt alleen als alle partijen aan tafel zitten met een evengrote invloed. Zelfregulering werkt niet als -zoals in dit geval- de slager zijn eigen vlees keurt. 

De staatsecretaris van Volksgezondheid schrijft in een reactie naar Pointer dat hij het belangrijk vindt dat er iets gaat veranderen. Hij wil de code aanscherpen met een verhoging van de leeftijdsgrens van 13 naar 18 jaar, zodat ook sociale media onderdeel vormen van de code. Daarnaast denkt hij -eindelijk- na over een wettelijk verbod op kindermarketing. 

Kortom, we hebben de gemoederen behoorlijk opgeschud en ons rapport legde belangrijke feiten bloot. Uiteraard hou ik je op de hoogte over verdere ontwikkelingen in dit dossier.

DEEL DEZE NIEUWSBRIEF OP SOCIAL MEDIA:

P.S.: Het onderzoek dat we lieten doen kostte veel geld maar leidde direct tot resultaat. Door onze campagnes te baseren op gedegen, onafhankelijk onderzoek dragen wij effectiever bij aan een gezonde leefomgeving. Je kunt financieel bijdragen aan onze campagnes. Word jij ook donateur, of geef je een beetje extra?