Hyperinflatie en de Weimar-republiek
| Ondanks alle waarschuwingen voor zeepbellen, valt één ding toch op als je bitcoin op de langere termijn bekijkt. De allerslechtste investeringsbeslissing van de laatste decennia was het om géén cryptovaluta te kopen (ikzelf behoor helaas ook tot die losers, er is een reden waarom ik journalist ben en geen investeerder). Deze week schommelde de koers weer hevig, maar wat mij zo opvalt is dat de beloftes van bitcoin over een alternatief geldsysteem steeds minder vreemd klinken, en ook steeds serieuzer worden genomen door banken en institutionele investeerders. |
| Slapend arm. Nu de centrale banken achter de dollar en de euro al jaren enorme hoeveelheden geld bijdrukken, veel rentes al lang negatief zijn en spaargeld verdampt waar je bijstaat, is bitcoin simpelweg een alternatieve, en lucratievere, opslagmanier voor spaargeld geworden. Zoals valutahandelaar Michiel Souren in NRC schrijft, is bitcoin de laatste tijd niet alleen een middel gebleken om slapend rijk mee te worden, maar ook een middel om niet slapend arm mee te worden. |
|
|
|
|
| „Bitcoin is daarom een goed alternatief voor traditionele valuta. Centrale banken voeren een agressief-expansief monetair beleid, de geldhoeveelheid neemt toe, en dat doet het geld van bedrijven en particulieren in de westerse wereld snel ontwaarden.” |
|
|
|
| Spookinflatie of inflatiespook? Er is alleen iets geks aan de hand. Omdat er zoveel euro’s en dollars worden bijgedrukt (ongeveer een vijfde van alle dollars ter wereld is het afgelopen jaar gecreëerd), zou je torenhoge inflatie verwachten. Het merkwaardige is alleen: als je kijkt naar de officiële inflatiecijfers, is die nergens te bekennen. De inflatie in de meeste Europese landen zit ruim onder de 2 procent: het streefcijfer van centrale banken. Maar: niet alles telt mee in de officiële inflatiecijfers. Bijvoorbeeld huizenprijzen en prijzen van aandelen. In mijn buurt zijn sommige huizenprijzen de laatste zeven jaar verdubbeld. De Amerikaanse S&P 500-aandelenindex verdubbelde de laatste vijf jaar. Honderd procent inflatie in vijf jaar. Dus: hoezo geen inflatie? Zitten we eigenlijk stiekem al in een situatie van hyperinflatie? Sommige economen beginnen zich grote zorgen te maken over de inflatie die onder de radar opborrelt. Waarom is de huizenprijs geen inflatie, krijgt DNB-directeur Klaas Knot steeds luider te horen. |
|
|
|
| | Schrikbeeld. Bitcoin wordt door veel investeerders gezien als een soort vluchtheuvel voor de dreigende inflatie. Dat gebeurt overigens ook allang in landen als Venezuela en Iran, waar extreem hoge inflatie is, en waar bitcoin inmiddels een soort „munteenheid van het volk” is geworden. En steeds meer investeerders roepen dingen als Michael Burry, de Big Short-investeerder die de bankencrisis in 2007 zag aankomen. Hij twitterde afgelopen week over zijn bezorgdheid over hyperinflatie in de VS, omdat het patroon van de huidige inflatie eenzelfde traject lijkt te volgen als de Duitse mark ten tijde van de desastreuze hyperinflatie van de jaren 20 in de Weimarrepubliek. |
|
|
|
| „Throughout these years the structure was quietly building itself up for the blow. Germany’s inflationcycle ran not for a year but for nine years, representing eight years of gestation and only one year of collapse.” |
|
|
|
| Weimarrepubliek. Ik zie de laatste weken dan ook veel crypto-investeerders twitteren over de Weimarrepubliek, waaronder Marc van der Chijs. Zo is plots een boek uit de jaren 70 weer populair: When money dies, over de ineenstorting van de D-mark in de jaren 20. Deze investeerders hebben een duidelijk financieel belang bij dit soort waarschuwingen. Maar er zijn inderdaad wel wat parallellen te trekken tussen die periode van roaring twenties en nu, denk ik, net als historicus Philipp Blom. Destijds brokkelde het oude maatschappelijke en politieke systeem af, dat duidelijk had gefaald in de Eerste Wereldoorlog, maar het nieuwe systeem was nog niet klaar om het stokje over te nemen. Er gaan in deze pandemie ook bijzonder veel dingen mis die veel denkers wijten aan systeemfalen en onvermogen van bestaande overheden en instituties. Een vergelijkbare dynamiek zie je met bitcoin en centrale banken. Bitcoin lijkt nog niet klaar om de rol van de dollar of euro over te nemen, en het kan nog steeds een zeepbel blijken. Bitcoin is tamelijk onbruikbaar als geld vanwege de snelle koersschommelingen. Maar tegelijkertijd lijkt de opmars van bitcoin haast niet meer te stuiten, en komt veel instabiliteit op in het huidige geldsysteem. NRC-collega Caroline de Gruyter schreef dit mooie, genuanceerde stuk over de parallellen tussen nu en de periode rondom de Eerste Wereldoorlog. |
|
|
|
|
| „Society was under the spell of slogans and big words - ‘renewal’, ‘new vision’, ‘democracy’ – and a whirlwind of -isms chasing one another ever faster, ever more confusing. Maybe, some revolutionary transformation may already be under way; maybe these are all just straws in the wind. Our situation is different. Still, these words don’t sound out of place in 2021.” |
|
|
|
| 🚀 Uit het Future Affairs-netwerk | | Tips? Graag per mail of via m’n LinkedIn. Technologiepionier Marleen Stikker en veel collega’s bij Waag, Amnesty, Bits of Freedom en meer organisaties houden op 3 maart om 16 uur het grote Digitaliseringsdebat voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen. Over technologie, burgerrechten en de toekomst van Big Tech. Mede-oprichter Marcel van der Kuil en zijn collega’s bij TechLabs Amsterdam starten volgende maand met gratis online onderwijs over AI en datawetenschap. Journalistiekstudent Josien Beekers maakte deze interessante video over de renaissance in wetenschappelijk onderzoek naar psychedelica. ‘Ecopreneur’ Naleye Sultan Buddista werkt samen met de gemeente Amsterdam en Wageningen University aan een circulaire ‘Urban Food Garden’ in Amsterdam. Technologieonderzoeker Jarno Duursma werd geïnterviewd door Nieuwsuur over hoe deepfakes het bedrijfsleven kunnen veranderen. Innovatiedirecteur Roland van der Vorst van Rabobank schoof aan bij BNR over de toekomst van voedsel. |
|
|
|
|
|
